Ακίνητα-καταθέσεις, σημειώσατε 2

Η "αγωνία" των τραπεζιτών να αποκτήσουν όλο και υψηλότερη ρευστότητα εν μέσω της πιστωτικής κρίσης έχει αλλάξει κατά 180 μοίρες τις επενδυτικές συνήθειες όσων έχουν κάποια χρήματα στην άκρη.

Ενώ μέχρι πριν από λίγους μήνες, πριν δηλαδή ξεσπάσει η κρίση των αγορών, η πρώτη «μανία» του Έλληνα ήταν να επενδύσει στη «στέγη»,  τώρα τα νοικοκυριά έχουν στραφεί στις προθεσμιακές καταθέσεις οι οποίες έχουν την τιμητική τους.

Η επενδυτική αυτή στροφή οφείλεται σε 3 κυρίως λόγους:

* Οι τράπεζες στην προσπάθεια τους να προσελκύσουν ζεστό χρήμα που τόσο έχουν ανάγκη υψώνουν όλο και περισσότερο τον πήχη των αποδόσεων στις προθεσμιακές καταθέσεις. Την προηγούμενη Τρίτη η Τράπεζα Πειραιώς άνοιξε ακόμα περισσότερο «το παιχνίδι»,  καθώς λάνσαρε προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας ενός έτους για μικρά ποσά (από 1.000 ευρώ και άνω) με επιτόκιο έως 6% για το πρώτο εξάμηνο. Οι υπόλοιποι 6 μήνες τιμολογούνται  με euribor 6μήνου +0,20% (εάν διατηρηθούν στα ίδια με τα σημερινά επίπεδα η απόδοση θα είναι 5,1 %). Επιτόκια που υπερβαίνουν το 5% δίνουν ακόμα τράπεζες όπως η Eurobank, η Εμπορική  η Millenium κ.ά. 

* Τα επιτόκια των δανείων έχουν πάρει εδώ και έξι μήνες την ανιούσα. Για ένα δάνειο 200.000 ευρώ με κυμαινόμενο επιτόκιο (Euribor) ο δανειολήπτης πληρώνει τόκο από 6%  έως και 7% . 

· Οι τιμές των ακινήτων παραμένουν στα ύψη. Στις δημοφιλείς περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης οι κτηματομεσίτες λένε ότι έχουν μειωθεί οι τιμές οι οποίες όμως παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Έτσι είναι δύσκολο για κάποιον να βρει νεόδμητο ακίνητο με τιμές κάτω των 3.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.

Η στροφή στις επενδυτικές επιλογές των νοικοκυριών που έχει διαμορφωθεί οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το χρήμα διεθνώς έχει γίνει ακριβό με αποτέλεσμα οι τραπεζίτες να θέλουν να μαζέψουν ρευστό το οποίο τους λείπει για να χρηματοδοτήσουν τα δάνεια τους.

Η πολιτική αυτή έχει αποδώσει τα μέγιστα, καθώς όπως φαίνεται από τα στοιχεία του α΄ τριμήνου η Eurobank είδε τις συνολικές καταθέσεις της να αυξάνονται με ρυθμό 31% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Οι πρόσθετες καταθέσεις ανήλθαν σε 3 δισ. ευρώ το α΄ τρίμηνο του έτους και σε 6,7 δισ. ευρώ το τελευταίο 6μηνο, ενώ τα νέα δάνεια σε 7 δισ. ευρώ. 

Πολύ ισχυρές επιδόσεις κατέγραψε ο όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς, που είδε τις καταθέσεις του να αυξάνονται στα 27,3 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 39% σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2007. Η Τράπεζα Πειραιώς πρόσθεσε νέες καταθέσεις ύψους 3,3 δισ. ευρώ στο τρίμηνο, υπερακοντίζοντας τα νέα δάνεια που ανήλθαν σε 3 δισ. ευρώ. Οι καταθέσεις προθεσμίας και τα repos σημείωσαν αύξηση κατά 56%. 

Η Εμπορική Τράπεζα που έχει επίσης δημοσιεύσει αποτελέσματα τριμήνου είχε μια μικρή μείωση ύψους 300 εκατ. ευρώ στις συνολικές καταθέσεις σε σχέση με τα τέλη του 2007, ενώ ήταν ελαφρώς αυξημένες κατά 4,6% σε σχέση με το α΄ τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς. Τα χρήματα αυτά προέρχονται είτε από πωλήσεις ακινήτων είτε από ρευστοποιήσεις αμοιβαίων κεφαλαίων και μετόχων. 

Έτσι λοιπόν το συμπέρασμα που προκύπτει σύμφωνα με τους τραπεζίτες είναι ότι όσοι θέλουν να αγοράσουν ακίνητο με δάνειο το μεταθέτουν για αργότερα και βάζουν τα χρήματα τους στις προθεσμιακές καταθέσεις. Όπως δηλώνει έμπειρος τραπεζίτης «αυτή την στιγμή οι προθεσμιακές καταθέσεις δίνουν έως 6% επιτόκιο. Εάν κάποιος αγοράσει ένα ακίνητο για επενδυτικούς λόγους δεν πρόκειται να του δώσει καθαρή απόδοση πάνω από 4 έως 5%. Και εάν προσθέσουμε και τις ετήσιες φθορές του ακινήτου τότε όλοι καταλαβαίνουμε γιατί οι προθεσμιακές καταθέσεις έχουν γίνει must τους τελευταίους μήνες.»

Αρνητικό ρόλο παίζει επίσης η αίσθηση που υπάρχει σε πολλούς ενδιαφερόμενους ότι οι τιμές στις νεόδμητες κατοικίες είναι υψηλές και θα υποχωρήσουν τους επόμενους μήνες, οπότε δεν έχουν λόγο να επιταχύνουν τις αγορές τους.  Χρήζει προσοχής το γεγονός ότι η πορεία του ρυθμού αύξησης των στεγαστικών δανείων και τον Απρίλιο ήταν πτωτική, καταδεικνύοντας το «πάγωμα» που επικρατεί στην αγορά κατοικίας.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τον Απρίλιο χορηγήθηκαν συνολικά περίπου 800 εκατ. ευρώ νέα στεγαστικά δάνεια και ο ρυθμός αύξησης περιορίσθηκε στο 19% από 19,36% που είχε διαμορφωθεί τον Μάρτιο του 2008.  Μάλιστα, τα νέα στεγαστικά δάνεια που εκταμιεύθηκαν τον Μάρτιο ανέρχονταν στα 900 εκατ. ευρώ, ποσό που αποτελεί το μεγαλύτερο κατά τη διάρκεια των τεσσάρων πρώτων μηνών του 2008.  

Τη χειρότερη εικόνα παρουσίασε η στεγαστική πίστη τον Φεβρουάριο του 2008 όταν εκταμιεύθηκαν μόλις 750 εκατ. ευρώ και ο ρυθμός αύξησης είχε κλείσει στο 20,65%. Καλύτερη σε σχέση με τους υπόλοιπους μήνες ήταν η εικόνα της εν λόγω αγοράς των Ιανουάριο, καθώς  οι νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων είχαν διαμορφωθεί στα 800 εκατ. ευρώ και ο ρυθμός αύξησης, σε συνέχεια του Δεκεμβρίου, είχε φθάσει το 21,27%.

Το σύνολο της στεγαστικής πίστης τον Ιανουάριο διαμορφώθηκε στα 70,270 δισ. ευρώ, τον Φεβρουάριο στα 71,020 δισ., τον Μάρτιο στα 71,9 δισ. και τον Απρίλιο στα 72,8 δισ. ευρώ.

 «Επιπροσθέτως και το φετινό δεύτερο τρίμηνο αναμένεται να είναι επιβαρυμένο από τη δυσμενή διεθνή συγκυρία ενώ οι επικείμενες σε δόσεις αυξήσεις των επιτοκίων θα αποθαρρύνουν τους υποψήφιους δανειολήπτες», τονίζουν στελέχη με εμπειρία στις εργασίες της στεγαστικής πίστης.  Αντίθετες είναι οι προβλέψεις των παραγόντων της αγοράς ακινήτων, οι οποίοι εκτιμούν ότι είναι πρωτόγνωρο το φαινόμενο να έχει «παγώσει» η κτηματαγορά για περισσότερο από 18 μήνες.  

«Αν στις αρχές του έτους τα απούλητα νεόδμητα ήταν γύρω στις 350.000, σήμερα πάλι στα ίδια επίπεδα, ίσως και υψηλότερα, κινούνται», επισημαίνει κατασκευαστής των ανατολικών προαστίων ο οποίος έχει δεκάδες απούλητα σπίτια για περισσότερους από 5 μήνες. Ο ίδιος τονίζει πως το κλίμα στην κτηματαγορά δεν είναι καθόλου καλό για όσα σπίτια κοστίζουν πάνω από 250.000 ευρώ.