Ξένες επενδύσεις 2,75 δισ. ευρώ στην αγορά ακινήτων το 2024

Του Νίκου Ρουσάνογλου

Ιστορική μπορεί να χαρακτηριστεί η "επίδοση" της ελληνικής αγοράς ακινήτων κατά την διάρκεια του 2024, καθώς προσέλκυσε το μεγαλύτερο ποσό άμεσων ξένων επενδύσεων διαχρονικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), οι συνολικές εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό ανήλθαν σε 2,75 δις ευρώ, έναντι 2,1 δις ευρώ το 2023, σημειώνοντας αύξηση κατά 31%. Αντίστοιχα, ιστορικό υψηλό για ένα τρίμηνο, σημειώθηκε και κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, με συνολικές εισροές 824,5 εκατ. ευρώ, ποσό που ήταν αυξημένο κατά 68% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους (489,5 εκατ. ευρώ).

Τα μεγέθη αυτά καταδεικνύουν όχι μόνο την ζήτηση από ξένους για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, αλλά και τις συνέπειες που προκλήθηκαν από τις αλλαγές στο πρόγραμμα για τη "Χρυσή Βίζα" και τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης στο κέντρο της Αθήνας, όπου απαγορεύτηκε η έκδοση νέων ΑΜΑ (Αριθμός Μητρώου Ακινήτων) από την 1η Ιανουαρίου του 2025 και για περίοδο τουλάχιστον 12 μηνών.

Κάπως έτσι, η αγορά ακινήτων έφτασε να αποτελεί το 46% των άμεσων ξένων επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2024 στην ελληνική οικονομία. Με βάση τα στοιχεία του Ισοζυγίου Πληρωμών, οι ξένες επενδύσεις ανήλθαν πέρσι σε σχεδόν 6 δις ευρώ (5,98 δις ευρώ), κάτι που σημαίνει ότι σχεδόν 1 στα 2 ευρώ από το εξωτερικό, κατευθύνθηκε στην απόκτηση ακινήτων.

Ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την εξέλιξη αυτή, εκτιμάται ότι ήταν το πρόγραμμα Χρυσή Βίζα και οι αλλαγές που ψηφίστηκαν πριν από ένα χρόνο και ξεκίνησαν να εφαρμόζονται από την 1η Σεπτεμβρίου. Η αύξηση του ελάχιστου ορίου επένδυσης στις 800.000 ευρώ στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη και τα μεγάλα νησιά (άνω των 3.100 μόνιμων κατοίκων), αλλά και η αύξηση στις 400.000 ευρώ (από 250.000 ευρώ) στην υπόλοιπη Αττική, προκάλεσαν νέο γύρο επενδυτικής "φρενίτιδας" (κάτι αντίστοιχο είχε προκληθεί και το 2023, όταν και πάλι είχαν γίνει παρεμβάσεις στα ελάχιστα όρια συγκεκριμένων περιοχών).

Έτσι, από εκεί που το πρόγραμμα προσέλκυε περίπου 3.000 – 4.000 αιτήσεις ετησίως, το μεν 2023 αυτές αυξήθηκαν σε 8.477 και το 2024 σε 9.411! Εν ολίγοις, μόνο με βάση τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2024, υπολογίζεται ότι ολοκληρώθηκαν πράξεις συνολικής αξίας 2,3 δις ευρώ, έστω κι αν κάποιες εξ αυτών ολοκληρώθηκαν προς το τέλος του 2023 (με την αίτηση να υποβάλλεται στις αρχές του 2024).

Συνολικά, από τις αρχές του 2023 και μέχρι και τον φετινό Φεβρουάριο, έχουν υποβληθεί 19.962 αιτήσεις χορήγησης αδειών διαμονής, που αντιστοιχούν σε εισροές ελάχιστου ύψους 5 δις ευρώ. Με τον τρόπο αυτό, οι αιτήσεις της τελευταίας διετίας έχουν ξεπεράσει το σύνολο των επενδυτών που έχουν ήδη λάβει άδεια από το 2014 μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, από τα μέσα του 2014 μέχρι σήμερα, οι ενεργές άδειες (αφορούν την τελευταία πενταετία) ανέρχονται σε 13.549. Μαζί με τις 4.814 ανανεώσεις που έχουν γίνει από επενδυτές της πρώτης πενταετίας (2014-2019), ο τελικός αριθμός ανέρχεται σε 18.363. Από αυτούς 9.275, ή το 50,5% είναι επενδυτές από την Κίνα, ενώ άλλες 1.893 άδειες (10,3% του συνόλου) έχουν δοθεί σε Τούρκους επενδυτές.

Ερωτηματικό πάντως αναμένεται να αποτελέσει το 2025, καθώς ναι μεν η ζήτηση για απόκτηση κατοικιών από ξένους παραμένει ισχυρή, ωστόσο, οι περισσότεροι φορείς της αγοράς δεν αναμένουν επανάληψη του μεγάλου όγκου συναλλαγών που πραγματοποιήθηκε την περίοδο 2023-2024, ακριβώς επειδή το υφιστάμενο καθεστώς αναφορικά με την Χρυσή Βίζα είναι πλέον οριστικοποιημένο και απαιτεί πολύ υψηλό ποσό επένδυσης και μάλιστα μόνο για ένα ακίνητο. Δηλαδή, επιτρέπει την συγκέντρωση π.χ. 4-5 διαμερισμάτων αξίας 150.000 – 200.000 ευρώ, για την χορήγηση άδειας διαμονής. Αντίστοιχα, η επιβολή απαγόρευσης λειτουργίας νέων καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα τα πρώτα τρία διαμερίσματα του Δήμου Αθηναίων, αναμένεται να περιορίσει και τις επενδυτικές κινήσεις, στις οποίες προχωρούσαν αρκετοί ξένοι ιδιώτες και family offices για την ανάπτυξη καταλυμάτων.