Η σύγκρουση για τα 3 δισ. της ενεργειακής αγοράς έχει µεγάλο νικητή τον καταναλωτή

Τεκτονικές αλλαγές συντελούνται στην προµήθεια ενεργειακών αγαθών. 
Έρχονται ανατροπές στον τρόπο που καταναλώνουµε ρεύµα και αέριο.

Εδώ και δύο χρόνια οι ενεργειακές αγορές, µε αιχµή του δόρατος τον ηλεκτρισµό, απελευθερώνονται και νέοι παίκτες δίνουν το "παρών". Ο ανταγωνισµός, παρά τα εµπόδια, τις δυσκολίες και τις τρικλοποδιές, είναι έντονος. Άλλωστε, το έπαθλο για τις εταιρείες που συµµετέχουν στην αγορά είναι ένα κοµµάτι της "πίτας" που αντιστοιχεί στα περίπου 3 δισ. ευρώ τζίρου που θα χάσει τα επόµενα χρόνια ο κυρίαρχος παίκτης, δηλαδή η ΔΕΗ. Από τη µάχη της ενέργειας, ωστόσο, είναι σαφές ότι ο µεγαλύτερος κερδισµένος δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον καταναλωτή, που ήδη απολαµβάνει καλύτερες τιµές, νέες υπηρεσίες και καινοτόµα προϊόντα.

Η κατάργηση του µονοπωλίου  της ΔΕΗ "ξεφούσκωσε"  τα τιµολόγια 

Παρά τους σχετικά αργούς ρυθµούς, ο ανταγωνισµός λειτούργησε και έφερε καλύτερες τιµές και περισσότερες επιλογές για τον πελάτη

Στις αρχές του 2016 όλοι µαζί οι ιδιώτες προµηθευτές συγκέντρωναν ένα µερίδιο αγοράς που µόλις ξεπερνούσε το 5%, µε τη ΔΕΗ να κυριαρχεί σε όλες τις κατηγορίες των καταναλωτών. Είκοσι µήνες µετά η εικόνα της αγοράς έχει διαφοροποιηθεί πλήρως: οι ιδιώτες προµηθευτές έχουν κατακτήσει µερίδιο αγοράς της τάξης του 15% και σχεδόν 250.000 καταναλωτές εµπιστεύονται για την ηλεκτροδότησή τους άλλον πάροχο από τη ΔΕΗ.

Δεν είναι, όµως, µόνο η ποσοτική αλλαγή και η απώλεια µεριδίου για τη ΔΕΗ, η οποία άλλωστε αποτελεί δέσµευση που έχει συµφωνηθεί µε τους δανειστές. Στο διάστηµα κατά το οποίο ο κυρίαρχος παίκτης έχασε σηµαντικό αριθµό πελατών καταγράφεται για πρώτη φορά στην ιστορία της αγοράς ηλεκτρισµού αισθητή µείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας. Στην πραγµατικότητα, εκείνο που συνέβη ήταν ότι λειτούργησε για πρώτη φορά ο πιο απλός κανόνας της αγοράς: ο ανταγωνισµός φέρνει καλύτερες τιµές και υπηρεσίες. Έτσι, ενώ σε συνθήκες µονοπωλίου η ενεργειακή ειδησεογραφία γύρω από τις τιµές του ρεύµατος περιελάµβανε µόνο αυξήσεις, από τότε που η ΔΕΗ απέκτησε ανταγωνιστές είχαµε για πρώτη φορά µειώσεις, που πιστοποιούνται και από τα επίσηµα στοιχεία της Eurostat. ​

Tιµές - οφέλη 

Τι έχει αλλάξει µέχρι σήµερα, λοιπόν, στην αγορά της ενέργειας και ποια είναι τα οφέλη από την είσοδο νέων παικτών; 

Οι ιδιώτες πάροχοι, ακόµα και µε σχετικά µικρή διείσδυση, έχουν αφήσει ήδη ισχυρό στίγµα και έχουν διαφοροποιήσει σηµαντικά τα δεδοµένα στην αγορά. Σε επίπεδο τιµής, τα τιµολόγια που προσφέρονται είναι µειωµένα από 10% έως 30% σε σχέση µε τις τιµές που προσφέρει η ΔΕΗ. Σε επίπεδο εξυπηρέτησης, οι ιδιώτες πάροχοι προσφέρουν πολύ καλύτερες υπηρεσίες, αναπτύσσουν σύγχρονα δίκτυα πωλήσεων, σε συνεργασία µε λιανεµπορικές αλυσίδες, και προσφέρουν διάφανη, απλή και κατανοητή ενηµέρωση στον καταναλωτή. 

Σηµαντικές αλλαγές έχουν επέλθει και στο κοµµάτι των λογαριασµών, αφού η πλειονότητα των εταιρειών δίνει δυνατότητες όπως η µηνιαία έκδοση λογαριασµών έναντι, κίνητρα εκπτώσεων για εξόφληση λογαριασµών µε πάγια εντολή, κίνητρα για αποκλειστικά ηλεκτρονικούς λογαριασµούς. Ταυτόχρονα, αρκετές εταιρείες, υπό όρους, δεν ζητούν την καταβολή εγγύησης, ενώ ενδιαφέρουσες καινοτοµίες έχουν εµφανιστεί στο κοµµάτι των λογαριασµών αλλά και των πρόσθετων υπηρεσιών για βελτίωση του ενεργειακού προφίλ, εξοικονόµηση ενέργειας, παρακολούθηση και διαχείριση της κατανάλωσης, Internet of things (διαχείριση ηλεκτρικών συσκευών από έξυπνα τηλέφωνα) κ.λπ.

Mερίδια - παίκτες

Οι εταιρείες που ανταγωνίζονται αυτήν τη στιγµή στην αγορά της προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας είναι 16, ενώ σύντοµα αναµένεται να µπουν στην αγορά και νέοι φιλόδοξοι παίκτες. 

Συνολικά σε ιδιώτες προµηθευτές είναι καταχωρισµένοι 244.261 µετρητές (καταναλώσεις), εκ των οποίων οι 241.658 είναι καταναλωτές της χαµηλής τάσης (νοικοκυριά και επαγγελµατίες, καταστήµατα κ.λπ.) και 2.603 καταναλωτές της µέσης τάσης (µικρές βιοµηχανίες, βιοτεχνίες, αλυσίδες καταστηµάτων, σούπερ-µάρκετ κ.λπ.).

Στην αγορά των ιδιωτών προµηθευτών δραστηριοποιούνται τρεις καθετοποιηµένοι παίκτες, δηλαδή εταιρείες που διαθέτουν εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής (φυσικού αερίου). Πρόκειται για τις εταιρείες Protergia (Μυτιληναίος), Ήρων (ΓΕΚ Τέρνα, Engie –πρώην Gaz de France– και Qatar Petroleum) και Elpedison (Ελληνικά Πετρέλαια, Edison, Ελλάκτωρ και Χαλκόρ), οι οποίες αθροιστικά ελέγχουν µερίδιο αγοράς που ξεπερνά το 10%. Οι τρεις αυτές εταιρείες έχουν οριοθετήσει ως στόχο για την επόµενη πενταετία να αυξήσουν τα µερίδιά τους και να ελέγξουν σταδιακά περίπου το ένα τρίτο της "πίτας" της αγοράς ηλεκτρισµού. 

Ενα δυναµικό κοµµάτι της αγοράς αντιπροσωπεύουν και οι τέσσερις ανεξάρτητες εταιρείες προµήθειας, οι οποίες πλησιάζουν αθροιστικά στο 4% της εγχώριας αγοράς και πάνω από 60.000 µετρητές. Το µεγαλύτερο µερίδιο αυτήν τη στιγµή διαθέτει η Watt and Volt, που ξεπέρασε τους 40.500 µετρητές, ενώ την ισχυρότερη ανοδική πορεία τούς τελευταίους µήνες καταγράφει η Volterra, εταιρεία που ανήκει στον µεγάλο κατασκευαστικό όµιλο J&P Άβαξ και έχει επίσης δραστηριότητα στον τοµέα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Η τετράδα συµπληρώνεται από την NRG (Αλ. Χανδρής) και την Green (Β. Βασιλειάδης).

Οι εταιρείες που πρόσφατα µπήκαν στην αγορά και διαθέτουν µικρότερα µερίδια είναι τα ΕΛΤΑ, η εταιρεία ΚΕΝ (όµιλος Καράτζη), η Novaera (όµιλος Κοπελούζου), η Volton (Νίκος Μπάκος, ιδιοκτήτης της οµάδας του Αστέρα Τρίπολης). 

Τέλος, σύντοµα αναµένεται να κάνουν πρεµιέρα στην αγορά και δύο νέοι παίκτες που προέρχονται από την προµήθεια φυσικού αερίου, η Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής και η ΕΠΑ Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας, που ήδη έχουν αποκτήσει άδειες προµήθειας και ετοιµάζουν τη στρατηγική τους για επέκταση και στην αγορά του ηλεκτρισµού. Οι εταιρείες αυτές έχουν ως ισχυρό όπλο ότι διαθέτουν µεγάλο χαρτοφυλάκιο πελατών και υπάρχουν προσδοκίες ότι σε σύντοµο χρονικό διάστηµα θα µπορέσουν να αποσπάσουν σηµαντικό µερίδιο αγοράς.

Η επόµενη ηµέρα 

Η σηµαντικοτερη αλλαγΗ που έρχεται τους επόµενους µήνες αφορά το γεγονός ότι ανοίγει η αγορά της προµήθειας φυσικού αερίου. Τι σηµαίνει αυτό πρακτικά; Ότι, εκτός από το ρεύµα, δυνατότητα επιλογής προµηθευτή θα υπάρχει και για τα νοικοκυριά που χρησιµοποιούν φυσικό αέριο. Με το άνοιγµα της αγοράς αερίου αναµένεται να εµφανιστούν νέα προϊόντα στην αγορά, όπως τα συνδυαστικά πακέτα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου από τις ίδιες εταιρείες. Δηλαδή ο ίδιος πάροχος θα προσφέρει ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, προσφέροντας µια σειρά από κίνητρα και στο κοµµάτι της τιµολόγησης. 

Έτσι, όπως συµβαίνει ήδη σε πολλά κράτη στην Ευρώπη, ένας καταναλωτής θα µπορεί να καλύπτει όλες τις ενεργειακές ανάγκες του σπιτιού, του γραφείου ή της επιχείρησής του από µία µόνο εταιρεία. Ήδη καταγράφεται έντονη κινητικότητα στους δύο κλάδους και το σύνολο των εναλλακτικών παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αποκτήσει άδεια προµήθειας φυσικού αερίου. Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα, αφού, όπως προαναφέρθηκε, οι δύο εταιρείες παροχής αερίου έχουν εξασφαλίσει άδειες και ετοιµάζονται για είσοδο στην αγορά του ρεύµατος.

Τέλος, και η ΔΕΗ έχει προσλάβει σύµβουλο, µε στόχο να εκπονήσει πλάνο δραστηριοποίησης στην αγορά του φυσικού αερίου.