Τα μηνύματα "ανατροπής" από το Eurogroup… και την Βουλή

του Γ. Αγγέλη

Καθόλου τυχαία η χρονική σύμπτωση της σύγκλησης του Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης και της παρουσίασης των προγραμματικών δηλώσεων από τον Πρωθυπουργό στην Βουλή επιτρέπει τον εντοπισμό των "ανατρεπτικών”  χαρακτηριστικών της επόμενης ημέρας με ακρίβεια.

Η κυβέρνηση εμφανίσθηκε τόσο στην Βουλή όσο και στο Eurogroup έτοιμη να "τρέξει” το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα της πρώτης φάσης του τρίτου μνημονίου, αυτό που καταλήγει δηλαδή στην πρώτη αξιολόγηση, με "συνέπεια”. 

Το τι σημαίνει αυτό για την οικονομία αλλά και την κοινωνική ζωή, αποτυπώνεται σε τρεις αριθμούς που έχουν αποτυπωθεί ως προβλέψεις στο σχέδιο Προϋπολογισμού που κατέθετε την ίδια στιγμή ο κ. Τσακαλώτος στο Eurogroup: 

•    στο ΑΕΠ το οποίο θα μειωθεί φέτος επιπλέον 2,3% και του χρόνου ενα επιπλέον 1,3% καταγράφοντας αντίστοιχη μείωση παραγωγής εισοδήματος στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

•    στην ανεργία η οποία σύμφωνα με εξαιρετικά συντηρητικές προβλέψεις θα αυξηθεί και πάλι κατά τουλάχιστον 20 χιλ. εργαζόμενους που θα βρεθούν εκτός εργασίας και 

•    στους φόρους οι οποίοι παρά την μείωση του παραγόμενου εισοδήματος τόσο φέτος όσο και του χρόνου θα αυξηθούν κατά 1,6 δισ. ευρώ ξεπερνώντας τα 45 δισ. ευρώ.

Με αυτές τις προϋποθέσεις η πρώτη αξιολόγηση του νέου προγράμματος θα μπορούσε να ολοκληρωθεί έγκαιρα ήτοι στα τέλη Νοεμβρίου ή στις αρχές Δεκεμβρίου. 

Στο πλαίσιο όμως αυτής της αξιολόγησης θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί (πρώτο και δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων) τέσσερις εξαιρετικά σημαντικές και φαινομενικά "άσχετες” μεταξύ τους αλλαγές, ήτοι αναδόμηση του μοντέλου και της σύνθεσης των διοικήσεων των τραπεζών, "απελευθέρωση” πλειστηριασμών, αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος και την ενεργοποίηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου. 

Ο κ. Τσίπρας έκανε χθες κάποιες γενικές αναφορές σε διαφορετικά σημεία της παρουσίασης των προγραμματικών δηλώσεων – σε μεγάλη χρονική απόσταση μεταξύ τους – στα τρία από τα τέσσερα αυτά θέματα. 

Αλλά σε καμία περίπτωση δεν τα ...συνέδεσε παρά μόνο στο ευρύτερο περίγραμμα των προγραμματικών δηλώσεων. 

Η αλήθεια όμως είναι οτι η περιβόητη απελευθέρωση της εκκαθάρισης των κόκκινων δανείων με τον εις βάθος έλεγχό τους, ειδικά τα επιχειρηματικά, σε συνάρτηση με την εγκατάσταση των τριών "ευρωπαίων” εντεταλμένων στις διοικήσεις που θα αναλάβουν και την ευθύνη όλων των διοικητικών και εποπτικών επιτροπών, αλλάζουν εκ βάθρων το τοπίο στην λειτουργία του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Και αυτό γιατί "αλλάζουν” αυτοί που θα αποφασίζουν την ροή και το εύρος των χρηματοδοτήσεων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.  

Την παρουσίαση αυτή την έκανε χθες ο κ. Τσακαλώτος στο Eurogroup προκαλώντας ενα αίσθημα ικανοποίησης στον παρευρισκόμενο Schaeuble ο οποίος μάλιστα μίλησε για την ετοιμότητα του Συμβουλίου (!) υπό αυτές τις προϋποθέσεις να εκταμιεύσει τα πρώτα 2 δισ. ευρώ με την ψήφιση των προαπαιτουμένων.

Το ίδιο όμως πρόκειται να γίνει και στον δημόσιο τομέα μέσα από άλλες δύο "κινήσεις” στο πλαίσιο των προαπαιτουμένων και της πρώτης αξιολόγησης : 

• την αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος (που αφορά την ωρολογιακή βόμβα των δημοσίων δαπανών των επόμενων ετών) και
• την εγκατάσταση του περιβόητου θεσμού του Δημοσιονομικού Συμβουλίου δηλαδή της "ανεξάρτητης αρχής” η οποία θα πρέπει να εγκρίνει ή να απορρίπτει τις κυβερνητικές αποφάσεις με κριτήριο το αν είναι συμβατές ή ασύμβατες με τις προβλέψεις του τρίτου μνημονίου. 

Υπό τις προϋποθέσεις αυτές και ειδικά τις δύο πρώτες - αυτές που αφορούν τις "αλλαγές” στις τράπεζες - τόσο ο Dijsselbloem όσο και ο Regling δήλωσαν την πρόθεσή τους να τρέξει και μάλιστα μέσα στον Νοέμβριο η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και όχι ανεξάρτητα από την αξιολόγηση, όπως αρχικά είχε αφεθεί να εννοηθεί από τις πρώτες "αναφορές” στο τρίτο μνημόνιο.

Αυτά τα τέσσερα σημεία όμως αποτελούν τον βασικό ιμάντα ανατροπής των βασικών δομών λειτουργίας της εγχώριας (;) οικονομίας και του τρόπου άσκησης πολιτικής εξουσίας (έλεγχος τραπεζών, ασφαλιστικό σύστημα και άσκηση δημόσιας διοίκησης και πολιτικής)... 

Και σαν τέτοια, θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον – μπορεί να αποδειχθεί και καθοριστικό – το κατά πόσο είναι έτοιμη να τα συζητήσει η Βουλή με την παρούσα σύνθεσή της.