Η PCP Capital, η Παγκρήτια και οι business των funds με τα "κόκκινα" δάνεια

Της Νένας Μαλλιάρα

Τη στιγμή που οι ελληνικές τράπεζες αναγκάζονται σε πώληση των "ασημικών" τους, έχουν χάσει το ρόλο τους στην Οικονομία και είναι πλήρως απαξιωμένες στα μάτια των ξένων μακροπρόθεσμων επενδυτών, τα προβληματικά τους δάνεια ανάγονται στο νέο περιουσιακό τους στοιχείο, υψηλού ενδιαφέροντος για επενδυτές που αναζητούν κέρδη σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.

Πάνω από το σωρό "σκουπιδιών", ύψους 108 δισ. ευρώ των ελληνικών τραπεζών πετούν κυκλωτικά και ολοένα πιο χαμηλά τα ξένα κερδοσκοπικά "όρνεα". Αυτό τουλάχιστον δείχνει το ενδιαφέρον που κοινοποιούν ξένα funds για την εμπλοκή τους ακόμη και στην κεφαλαιακή ενίσχυση μη συστημικών τραπεζών με αντάλλαγμα την πίτα των "κόκκινων" δανείων τους.

Τελευταίο δείγμα, η ανακοίνωση μέσω του ξένου Τύπου, της πρόθεσης της βρετανικής PCP Capital Partners να συνεισφέρει κεφάλαια στην Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα ως "όχημα" για την επένδυση έως και 2 δις. δολαρίων σε "κόκκινα" δάνεια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Όπως δήλωσε στο Reuters η ιδρύτρια της PCP, Amanda Staveley, οι επενδύσεις θα γίνουν σε διάστημα 12 έως 18 μηνών, ενώ συμπλήρωσε ότι τα ελληνικά  μη εξυπηρετούμενα δάνεια προσφέρουν σημαντικές επενδυτικές δυνατότητες.

Η "σταρ" των deals στη Μέση Ανατολή

H PCP Capital Partners LLP, με έδρα στο Mayfair του Λονδίνου είναι μία εταιρία που παρέχει επενδυτικές και χρηματοοικονομικές συμβουλευτικές υπηρεσίες για αναδιαρθρώσεις, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων. Ιδρύθηκε το 2005 από την 43χρονη σήμερα Amanda Louise Staveley, n οποία θεωρεί τον εαυτό της γεννημένο για επιχειρηματικά deals (αυτοχαρακτηρίζεται dealmaker at heart).

H Staveley μπήκε στον κόσμο των επιχειρήσεων το 1996, όταν πριν καλά – καλά κλείσει τα 23 της χρόνια δανείστηκε 180.000 λίρες για να αγοράσει ένα εστιατόριο με την επωνυμία Stocks, μεταξύ Cambridge και Newmarket. Το εστιατόριο αυτό που αποτελούσε στέκι μελών της κοινότητας ιππικών αγώνων του Newmarket, και ειδικά μελών που συνδέονταν με τα ιπποφορβεία αλόγων κούρσας του Godolphin, ιδιοκτησίας της οικογένειας Al Maktoum του Dubai, αποτέλεσε τον δίαυλο της Staveley για τη μελλοντική της ανάδειξη σε αξιοσέβαστη dealmaker στη Μέση Ανατολή. Το ίδιο εστιατόριο τής πρόσφερε πρόσβαση σε ανθρώπους του Cambridge από το χώρο της υψηλής τεχνολογίας. Κάπως έτσι, από ιδιοκτήτρια και γκαρσόνα πλήρους απασχόλησης, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 η Staveley άρχισε να διαπραγματεύεται μετοχές και εξελίχθηκε σε ενεργό angel investor, ειδικά σε εταιρίες dot.com και εταιρίες βιοτεχνολογίας όπως η Futura Medical.

Το 2008 η Staveley διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην επένδυση των  7,3 δις. λιρών στην Barclays από τις βασιλικές οικογένειες του Αμπού Ντάμπι και του Κατάρ, καθώς και από το fund κρατικών επενδυτικών κεφαλαίων του Κατάρ. Λέγεται ότι ενεργώντας για λογαριασμό του Σεΐχη Mansour Bin Zayed al Nahyan της βασιλικής οικογένειας του Αμπού Ντάμπι, ο οποίος επένδυσε 3,5 δις. λίρες για τον έλεγχο του 16%  της Barclays, η PCP Capital Partners έλαβε προμήθεια 110 εκατ. λιρών. Όταν το 2010 ο Σεΐχης πούλησε το ποσοστό των μετοχών του στη Barclays, η Daily Telegraph έγραφε πως η συναλλαγή τού απέφερε κέρδος περίπου 2,25 δισ. λιρών. Οι δουλειές της Staveley με τον Σεΐχη Μανσούρ επεκτάθηκαν με την εξαγορά της ποδοσφαιρικής ομάδας της Μάντσεστερ έναντι 220 εκατ. λιρών, deal που απέφερε στην PCP προμήθεια 10 εκατ. λιρών. 

Οι διαπραγματεύσεις της PCP για την εξαγορά και της Λίβερπουλ από τον δισεκατομμυριούχο Σεΐχη δεν ευοδώθηκαν, όπως επίσης ναυάγησε η προσπάθεια της εταιρίας να πείσει την αμερικανική BlackRock να μπει στο μετοχικό κεφάλαιο της Barclays Global Investors.

Ο SSM και οι μη συστημικές τράπεζες

Το δηλούμενο ενδιαφέρον της PCP για την Παγκρήτια Τράπεζα, αν και επισήμως δεν έχει κοινοποιηθεί στην τελευταία, φαίνεται πως κινείται σε αντιστοιχία με το ενδιαφέρον που φέρονται να εκδηλώνουν ξένα funds για τη συμμετοχή τους στην ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Attica Bank. Στην απερχόμενη διοίκηση της τελευταίας τρία επενδυτικά σχήματα έχουν καταθέσει προτάσεις για την κάλυψη του ομολογιακού δανείου, ύψους 70 εκατ. ευρώ που θα εκδώσει η τράπεζα, αποκτώντας εν είδει εγγύησης για τα κεφάλαια που θα επενδύσουν, χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων της τράπεζας 1 δις. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι η έκδοση του ομολογιακού γίνεται για να καλυφθεί το αδιάθετο ποσό της ΑΜΚ που πραγματοποίησε η τράπεζα τον Δεκέμβριο. Μέσω της αύξησης αυτής, η Attica Bank συγκέντρωσε 681 εκατ. ευρώ από τα 748 εκατ. που είχε καταλογίσει ως κεφαλαιακό έλλειμμα με βάση το δυσμενές σενάριο ο SSM.

Η περίπτωση της Παγκρήτιας Τράπεζας διαφέρει από αυτήν της Attica Bank μόνο στο ότι η πρώτη έθεσε από μόνη της ψηλότερα τον πήχη για την εύρεση νέων κεφαλαίων απ΄ ότι απαιτούσε ο SSM. Σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνει δημοσίευμα του Capital.gr από τον Φεβρουάριο του 2016 στο οποίο αναφέραμε ότι ο SSM θέλει εφαρμογή κριτηρίων λειτουργίας συστημικών τραπεζών και στις μη συστημικές. 

Προς αυτή την κατεύθυνση, αναφέραμε, η ΤτΕ κάλεσε τις διοικήσεις των συνεταιριστικών τραπεζών και ενημέρωσε για την ανάγκη μιας ουσιαστικά συνεχούς ενίσχυσης των συνεταιριστικών τους κεφαλαίων, καθώς επίσης και για την ανάγκη εφαρμογής των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης και διαχείρισης των "κόκκινων" δανείων που ισχύουν για τις συστημικές τράπεζες.

Ειδικότερα, στις συνεταιριστικές τράπεζες ανακοινώθηκε ότι θα πρέπει α) να καταρτίσουν και να εφαρμόσουν πλάνα αναδιάρθρωσης, β) να προχωρήσουν σε ενεργητική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους για τα οποία θα τους τεθούν επίσης στόχοι από την ΤτΕ, γ) να προχωρήσουν σε αλλαγές στα διοικητικά τους συμβούλια, ακολουθώντας το πλαίσιο της διαδικασίας εγκρίσεων διοικητικών συμβουλίων που ακολουθεί ο SSM, και δ) να φροντίζουν για τη συνεχή ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας.  

Ενδεικτική προς την τελευταία απαίτηση, όπως αναφέραμε τότε, είναι η περίπτωση της  Παγκρήτιας Τράπεζας, στην οποία η ΤτΕ επιθυμεί να ενισχύσει τον δείκτη κεφαλαιακής της επάρκειας στο 9,5% από λίγο άνω του 8% σήμερα. 

Ποια είναι η Παγκρήτια

Σημειώνεται ότι η Παγκρήτια είχε υπερκαλύψει τον στόχο των 61 εκατ. ευρώ που είχαν οριστεί ως οι νέες κεφαλαιακές της ανάγκες, καταφέρνοντας να συγκεντρώσει τον Δεκέμβριο 69,15 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η διαδικασία της αύξησης του συνεταιριστικού κεφαλαίου παρέμεινε ανοιχτή, χωρίς καταληκτική ημερομηνία, προκειμένου να συγκεντρωθούν κεφάλαια κοντά στον στόχο των 130 εκατ. ευρώ που είχε θέσει η τράπεζα. 

Υπενθυμίζεται ότι μετά τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης του 2015, οι συνεταιριστικές τράπεζες που απέμειναν είναι η Παγκρήτια, η Χανίων (κάλυψε ΑΜΚ ύψους 23 εκατ. ευρώ) και η Ηπείρου (κάλυψε ΑΜΚ 7 εκατ. ευρώ), ενώ τέθηκε σε εκκαθάριση η Τράπεζα Πελοποννήσου (οι καταθέσεις της πέρασαν στην Εθνική Τράπεζα) μετά την αποτυχία της να συγκεντρώσει τα 17,8 εκατ. ευρώ που απαιτούνταν για την αύξηση του συνεταιριστικού της κεφαλαίου.

Σημειώνεται ότι από τα τέλη του 2015, η Παγκρήτια εξέδωσε δύο ομολογιακά δάνεια που προσμετρώνται στα εποπτικά της κεφάλαια, ενώ τα κέρδη του α' εξαμήνου και η μετατροπή προσωρινών αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων σε εκκαθαρισμένες και οριστικές μείωσαν το υπόλοιπο των κεφαλαιακών αναγκών της σε 35 εκατ. ευρώ.

Στο τέλος του 2015 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) της Παγκρήτιας ανέρχονταν σε 1,65 δις. ευρώ και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) σε 724 εκατ. ευρώ. Ο δείκτης δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ως προς το σύνολο των δανείων ανερχόταν σε 43,84% και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, αντίστοιχα, σε 64%.

Ο δείκτης κάλυψης των καθυστερήσεων άνω των 90 ημερών από συσσωρευμένες προβλέψεις διαμορφώθηκε στο 56,61%, ενώ η αξία των καλυμμάτων στο 63,68% της αξίας των δανείων. Οι σωρευμένες προβλέψεις ανήλθαν σε 409,9 εκατ. ευρώ από 380,8 εκατ. ευρώ στα τέλη του 2014.