Συνεχης ενημερωση

    Κυριακή, 13-Μαρ-2016 08:01

    Τριπλή εκλογική δοκιμασία για την Angela Merkel

    • Εκτύπωση
    • Αποστολή με email
    • Προσθήκη στη λίστα ανάγνωσης
    • Μεγαλύτερο μέγεθος κειμένου
    • Μικρότερο μέγεθος κειμένου

    Του Κώστα Ράπτη

    Οι σημερινές εκλογές στα γερμανικά ομόσπονδα κρατίδια της Βάδης-Βυρτεμβέργης, της Ρηνανίας-Παλατινάτου και της Σαξoνίας-Άνχαλτ δεν αποτελούν μόνο μια άμεση πρόκληση για την καγκελάριo Merkel στην παρούσα συγκυρία, αλλά πιθανότατα και τον προάγγελο μεγάλων ανακατατάξεων στον πολιτικό χάρτη της ηγέτιδας δύναμης της ευρωζώνης.

    Άλλωστε, σε αντίθεση με τα τοπικού ενδιαφέροντος ζητήματα που συνήθως μονοπωλούν εκλογικές δοκιμασίες αυτού του είδους, στο επίκεντρο της σημερινής αναμέτρησης βρίσκεται μια κρίση πανευρωπαϊκής εμβέλειας, που για τη Γερμανία σήμανε την υποδοχή περισσότερων του ενός εκατομμυρίου προσφύγων μέσα σε διάστημα λίγων μηνών.

     

     

    Επιπλέον, η προοπτική διεξαγωγής των ομοσπονδιακών βουλευτικών εκλογών το φθινόπωρο του 2017 οδηγεί τα πολιτικά κόμματα σε επανεξέταση της στρατηγικής, των συμμαχιών και των ηγετικών σχημάτων τους – συμπεριλαμβανομένης και της κραταιάς Χριστιανοδημοκρατίας, όπου τυχόν αρνητικά αποτελέσματα στις σημερινές κάλπες, θα δώσουν περισσότερο χώρο στο μέχρι πρότινος αδιανόητο σενάριο της αντικατάστασης της Angela Merkel.

    Η ίδια η καγκελάριος, πάντως, έχει βρεθεί στην παράδοξη θέση να "κερδίζει" νέα ακροατήρια, μολονότι αποξενώνεται από την παραδοσιακή της βάση, γεγονός που εξηγεί το ότι οι θετικές γνώμες για το έργο της αυξήθηκαν τον τελευταίο μήνα κατά 8 μονάδες στο 54%.

    Η καρδιά της Mittelstand

    Η Βάδη-Βυρτεμβέργη των 10,7 εκατομμυρίων κατοίκων, αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό κρατίδιο της Γερμανίας. Έδρα της Daimler και της Prosche, αλλά πρωτίστως κατεξοχήν εστία της περιώνυμης Μittelstand, ήτοι των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που κατεξοχήν ενσάρκωσαν το γερμανικό "θαύμα”, η περιοχή καταγράφει ποσοστό ανεργίας μικρότερο του πανεθνικού (3,8% έναντι 6,6%) και αισθητά μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης (5,4% έναντι 3,5%), μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ (39.000 ευρώ έναντι 34.000 ετησίως) και ποσοστό αλλοδαπών επί του πληθυσμού (12,6% έναντι 9,3%). Μολονότι αποτελούσε φέουδο της Χριστιανοδημοκρατίας επί έξι δεκαετίες, από τις εκλογές του 2011 κυβερνάται από μία συμμαχία Πρασίνων και Σοσιαλδημοκρατών, με επικεφαλής τον Winfried Kretschmann, μοναδικό στα χρονικά Πράσινο πρωθυπουργό γερμανικού κρατιδίου και πλέον θερμό υποστηρικτή των επιλογών της καγκαλαρίου στο προσφυγικό. Το πραγματιστικό του προφίλ, του έχει εξασφαλίσει τη στήριξη ακόμη και συντηρητικών ψηφοφόρων, με αποτέλεσμα να θεωρείται σχεδόν βέβαιη μια νέα πρωθυπουργική θητεία του, στην κεφαλή ενδεχομένως ενός τρικομματικού συνασπισμού, λόγω αποδυνάμωσης των Σοσιαλδημοκρατών εταίρων του. Πρόσφατη δημοσκόπηση της Gallup για λογαριασμό της εφημερίδας Bild εμφανίζει ποσοστό πρόθεσης ψήφου της τάξης του 32% για τους Πράσινους (από 24% προ πενταετίας), 28% για τους Χριστιανοδημοκράτες (από 39%), 13% για τους Σοσιαλδημοκράτες (από 23%), επίσης 13% για την "Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD), 8% για τους Φιλελεύθερους και 4% για το κόμμα της Αριστεράς (κάτω από το όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης του 5%).

    Η μάχη της υποψήφιας διαδόχου

    Η Ρηνανία-Παλατινάτο των 4 εκατ. κατοίκων, στα δυτικά σύνορα της Γερμανίας, είναι συγκριτικά λιγότερο προνομιούχος περιοχή και αποτελεί την πατρίδα της γερμανικής οινοπαραγωγής. Η ανεργία ανέρχεται στο 5,2%, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης στο 2,9%, το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στα 31.000 ευρώ και το ποσοστό αλλοδαπών στον πληθυσμό στο 8,2%. Εδώ η αναμέτρηση έχει στοιχεία θρίλερ, καθώς η Gallup δίνει 35% τόσο στους Χριστιανοδημοκράτες όσο και τους Σοσιαλδημοκράτες, που παραμένουν αμφότεροι σταθεροί στα προηγούμενα ποσοστά τους, 9% στην AfD, 7% στους Πράσινους (από 15% προ πενταετίας), 5% στους Φιλελεύθερους (στο όριο εκπροσώπησης) και 3% στην Αριστερά. Του κυβερνητικού σχήματος ηγούνται, με την στήριξη των Πρασίνων, οι Σοσιαλδημοκράτες υπό την εξαιρετικά δημοφιλή πρωθυπουργό Malu Dreyer, που κυβερνά καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι λόγω σκλήρυνσης κατά πλάκας. Αν όμως κατακτήσει την πρωθυπουργία η επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών Julia Klöckner, το άστρο της αναμένεται να λάμψει πέραν του κρατιδίου, δίνοντάς της τη δυνατότητα να διεκδικήσει τη διαδοχή της Merkel στην καγκελαρία. Το γεγονός ότι και οι δύο κυρίες εμφανίσθηκαν με ομοιόχρωμα σακάκια στην κεντρική προεκλογική εκδήλωση της Τετάρτης σχολιάστηκε χιουμοριστικά ως προάγγελος μελλοντικών εξελίξεων. Ωστόσο, μολονότι η Merkel στηρίζει την Klöckner, η φιλόδοξη 43χρονη παίρνει τις αποστάσεις της από την προσφυγική πολιτική της καγκελαρίου, προτείνοντας ένα "σχέδιο Β”, που προσομοιάζει στην πολιτική ημερήσιων ποσοστώσεων εισόδου της Αυστρίας.

    Η ανατολικογερμανική "έρημη χώρα”

    Στη Σαξωνία-Άνχαλτ, της άλλοτε Λαϊκής Δημοκρατίας Γερμανίας, το τοπίο είναι περισσότερο σκοτεινό.

    Από τα 2,2 εκατομμύρια των κατοίκων το 10,2% των οικονομικά ενεργών είναι άνεργοι, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης περιορίζεται στο 1,2% και το κατά κεφαλήν εισόδημα στα 24.000 ευρώ ετησίως. Μολονότι οι αλλοδαποί αποτελούν μόλις το 2,7% του πληθυσμού, οι αντιστάσεις στην πολιτική της καγκελαρίου επί του προσφυγικού ζητήματος είναι ισχυρότατες – εξ ού και στην κεντρική προεκλογική εκδήλωση των Χριστιανοδημορατών αντί της Merkel κλήθηκε να μιλήσει ο (τυπικά ανήκων σε άλλο κόμμα) Horst Seehofer, πρωθυπουργός της Βαυαρίας και ηγέτης των Χριστιανοκοινωνιστών που απειλούν να προσβάλλουν στο Συνταγματικό Δικαστήριο την πολιτική των ανοικτών συνόρων. Ο Χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός Reiner Haseloff, ο οποίος ηγείται "μεγάλου συνασπισμού” με τους Σοσιαλδημοκράτες, κρατά και αυτός τις αποστάσεις του από το Βερολίνο. Κατά την Gallup, η πρόθεση ψήφου διαμορφώνεται στο 31% για τους Χριστιανοδημοκράτες (από 32,5% στις προηγούμενες εκλογές), στο 21% για το κόμμα της Αριστεράς (από 23,7%), στο 15% για τους Σοσιαλδημοκράτες (από 21,5%), στο 6% για τους Πράσινους και στο 5% για τους Φιλελεύθερους. Όμως το μέγα θέμα είναι η εκτίναξη στο 19% της AfD που δείχνει να απορροφά και το 4,6% υπέρ του ακροδεξιού NPD προ πενταετίας.

    Ένα πρωτόγνωρο τοπίο

    Η αποκρυστάλλωση της φυσιογνωμίας της AfD σε ξενοφοβικό κόμμα, με τάσεις προστατευτισμού στην οικονομία πολύ απέχει από την αρχική εικόνα του φιλελεύθερου ευρωσκεπτικιστικού σχηματισμού που η ιδρυτική του ομάδα αποτελούνταν κατά τα δύο τρία από κατόχους διδακτορικού διπλώματος. Υποστηρίζουν πολλοί ότι τυχόν ευόδωση του σχεδίου της Angela Merkel για αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών μέσω μιας συμφωνίας με την Τουρκία, θα στερήσει την AfD από το κυριότερο όπλο της ρητορικής της και θα καταστήσει την είσοδό της σε τρία κοινοβούλια κρατιδίων παροδικό φαινόμενο.

    Ωστόσο, η δυσφορία των λοιπών εταίρων της Γερμανίας ως προς τη συμφωνία με την Τουρκία μάλλον εργάζεται εις βάρος της καγκελαρίου και σε κάθε περίπτωση η κοινωνική δυσφορία που φέρνει στο προσκήνιο την AfD δεν προβλέπεται να υποχωρήσει ακόμη και αν η άμεση αφορμή (η προσφυγική κρίση) πάψει να έχει οξεία μορφή.

    Η συνολική εικόνα που αποτυπώνει η σημερινή αναμέτρηση είναι μία στην οποία κυριαρχούν οι μαχικές μετακινήσεις ψηφοφόρων, η έλλειψη "ενιαίας αφήγησης” ως προς τις πολιτικές συμπεριφορές, με μεγάλες διαφορές από κρατίδιο σε κρατίδιο και ισχυρότερο από ποτέ το χάσμα Ανατολής-Δύσης, η εμφάνιση και στα δεξιά του κέντρου (λόγω της AfD) του "ρήγματος” που έχει επέλθει στα αριστερά του ήδη από την ίδρυση του κόμματος της Αριστεράς το 2007, και άρα η αποδυνάμωση του δικομματισμού που εγγυήθηκε στη Γερμανία τη μεταπολεμική της σταθερότητα. H Σοσιαλδημοκρατία προσγειώνεται σε μεγέθη μικρού κόμματος, ενός από τα πολλά που πλέον διαθέτει η γερμανική πολιτική σκηνή, ενώ η Χριστιανοδημοκρατία αποπροσανατολίζει την παραδοσιακή της βάση υιοθετώντας θέσεις και πρακτικές που δεν παραπέμπουν στον παραδοσιακό συντηρητισμό, όντας έτοιμη ακόμη και να δοκιμάσει στο ομοσπονδιακό επίπεδο τη συγκυβέρνηση με τους Πράσινους που ήδη λειτουργεί στην Έσση και αύριο ίσως καταστεί αναγκαία και στη Βάδη-Βυρτεμβέργη.

    Διαβάστε ακόμα:

    - DW: "Σε δύσκολη θέση η Μέρκελ, αλλά δεν κινδυνεύει"

    - Σήμερα 13 εκατ. Γερμανοί κρίνουν την πολιτική της Merkel

    DW: Η Merkel και ο δεξιός εφιάλτης

    Διαβάστε ακόμα για:

    ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

    ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ