Του Marcus Ashworth
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να ξυπνήσει. Από όλες τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, είναι αυτή που πραγματικά πρέπει να αντιδράσει στην προφανή οικονομική επιβράδυνση που βρίσκεται στο κατώφλι της. Υπάρχει κίνδυνος αυτό να μετατραπεί σε ύφεση, την τρίτη που θα βιώσει η Ευρώπη σε διάστημα δεκαετίας.
Αλλά το να προλαμβάνει δεν είναι στη φύση της ΕΚΤ. Η Αχίλλειος πτέρνα της είναι η υλοποίηση της νομισματικής πολιτικής μέσω μιας επιτροπής για 19 χώρες με αντιφατικές ανάγκες. Λίγα αναμένονται από την επόμενη συνεδρίασή της στις 24 Ιανουαρίου, καθώς αυτή δεν θα περιλαμβάνει μία από τις τριμηνιαίες οικονομικές αναθεωρήσεις της, ενώ είναι πολύ νωρίς για να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα από την απόφασή της να σταματήσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Ωστόσο, πρέπει να δείξει ότι βρίσκεται σε εγρήγορση απέναντι στον κίνδυνο να μην επαληθευτεί η πρόβλεψή της για ρυθμό αύξησης της οικονομίας 1,7% το 2019.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα του Jay Powell της αμερικανικής Federal Reserve. Παρόλο που οι ΗΠΑ εξακολουθούν να αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό, ο Powell αφουγκράστηκε τις αγορές και αποφάσισε να δράσει συγκρατημένα στο θέμα της αύξησης των επιτοκίων. Ο πρόεδρος της Fed Μινεάπολης Neel Kashkari που τάσσεται σθεναρά υπέρ των χαμηλών επιτοκίων και ο Esther George, της Fed του Κάνσας Σίτι, που υποστηρίζει καθαρά τα υψηλότερα επιτόκια, συμφώνησαν στην ανάγκη να γίνει μια παύση.
Τέτοιες φανταστικές αντιδράσεις δεν φαίνεται να υπάρχουν στην ΕΚΤ. Τέσσερις από τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής τάχθηκαν ξανά υπέρ αύξησης των επιτοκίων φέτος. Μόνο ο Draghi φαίνεται να αντιλαμβάνεται τους επικείμενους κινδύνους. Ωστόσο, μετά την αναγνώριση της επιβράδυνσης ακολούθησε γρήγορα το επιχείρημα ότι η Ευρωζώνη δεν κατευθύνεται προς την ύφεση. Αυτή είναι μια τολμηρή πρόβλεψη.
EKT, έχεις πρόβλημα
Οι δείκτες της μεταποιητικής δραστηριότητας έχουν υποχωρήσει ραγδαία στην Ευρωζώνη
Οι τέσσερις μεγάλες οικονομίες της νομισματικής ένωσης έχουν πέσει πάνω σε τοίχο. Η ανάπτυξη της Γερμανίας βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της από το 2013, καθώς οι επιπτώσεις από το σκάνδαλο "dieselgate" της Volkswagen την οδήγησαν σε βιομηχανική ύφεση. Η ιταλική ανάπτυξη έχει "παγώσει" εντελώς, ενώ τόσο η Γαλλία όσο και η Ισπανία βιώνουν εκπληκτικά απότομες επιβραδύνσεις. Αυτά θα μπορούσαν εύκολα να καταλήξουν σε μια ευρύτερη διολίσθηση της οικονομίας της Ευρωζώνης. Ο χρόνος που επέλεξε η ΕΚΤ να κλείσει τη "βρύση" της ρευστότητας φαίνεται ατυχής. Θα μπορούσε να καταλήξει να είναι καταστροφικός.
Ενώ ο Draghi επαναλαμβάνει πάντοτε ότι η ΕΚΤ μπορεί να επαναφέρει το QE, αν κριθεί απαραίτητο, αυτό είναι κάτι λίγο παραπάνω από κοινοτοπία. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου που τάσσονται υπέρ των υψηλότερων επιτοκίων, θα αντιταχθούν αποφασιστικά, έχοντας αγωνιστεί τόσο σκληρά για να το τερματίσουν. Ωστόσο, είναι διαθέσιμη μια πιο καλιμπραρισμένη έκδοση του QE - δηλαδή μια που μπορεί να απευθυνθεί σε χώρες που την χρειάζονται, και όχι σε όλους. Ονομάζεται στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ή εν συντομία TLTRO).
Το εργαλείο TLTRO είναι ένα υπερβολικά φθηνό όχημα χρηματοδότησης για τις τράπεζες που επιλέγουν να συμμετέχουν, διοχετεύοντας ρευστότητα στα πιο δοκιμαζόμενα μέρη του περιφερειακού τραπεζικού συστήματος της ΕΕ. Σκεφτείτε την Ελλάδα και την Ιταλία. Φυσικά εγείρει σκεπτικισμό μεταξύ των μελών που τάσσονται υπέρ της σύσφιξης της πολιτικής, δεδομένου ότι ενδεχομένως ευνοεί τις κυβερνήσεις που δεν έχουν επιδείξει δημοσιονομική σύνεση. Ωστόσο, τουλάχιστον συνοδεύονται από εξασφαλίσεις δανείων, επαρκούς ποιότητας. Αυτό δεν περιλαμβάνει τις περιπτώσεις χωρών σε μείζονα οικονομική κρίση.
Η απορρόφηση πολλαπλών πράξεων από το TLTRO ήταν ήδη τεράστια, με αποτέλεσμα να διογκωθεί περαιτέρω ο ισολογισμός της ΕΚΤ κατά τη διαδικασία. Ωστόσο, με την οικονομική και πολιτική κατάσταση της Ευρώπης να είναι εύθραυστη, θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη των καταστροφών. Ο Draghi έχει ήδη επισημάνει ότι ένα νέο εργαλείο TLTRO έχει συζητηθεί στο διοικητικό συμβούλιο. Η ΕΚΤ πρέπει να επιταχύνει το χρονοδιάγραμμά της παρά να περιμένει μέχρις ότου καθοριστεί η οικονομική μοίρα της ΕΕ.
