Ο Βαρουφάκης πρώτα ως τραγωδία και τώρα ως κωμωδία

Του Γιώργου Λακόπουλου 

Ο Γιάνης Βαρουφάκης –με τ όνομα– δεν υπήρξε ποτέ στο δημόσιο χώρο τίποτε περισσότερο από ένας φιγουρατζής. Νάρκισσος, υπερφίαλος, αλλοπαρμένος και αδιάφορος για την πραγματικότητα  –για την ακρίβεια μονίμως σε αφασία– έδινε παραστάσεις, εκκινώντας από την ιδιότητα του αντισυμβατικού οικονομολόγου. Κανένα πρόβλημα. Στην ακαδημαϊκή κοινότητα και στα μίντια, υπάρχει πάντα χώρος για αλαφροΐσκιωτους περφόρμερ.

Το πρόβλημα άρχισε να προκύπτει στον εγχώριο δημόσιο βίο όταν ο ίδιος θέλησε να γίνει πολιτικός και βρέθηκε κάποιος να τον κάνει –και δεν ήταν ο... Γ. Παπανδρέου. Για λόγους που δεν έχουν διευκρινιστεί ποτέ –αλλά μπορεί να τους υποψιαστεί κανείς, αν λάβει υπόψη το επίπεδο οικονομικών γνώσεων του σημερινού Πρωθυπουργού– ο Βαρουφάκης βρέθηκε αιφνιδίως δίπλα στον Αλέξη Τσίπρα, ως κεντρικός συνομιλητής του στα οικονομικά θέματα –παρ' ό,τι στον πολιτικό χώρο που καλύπτει ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε πληθώρα αξιόλογων οικονομολόγων.

Παραμένει εξ ίσου άγνωστο τι τον ώθησε να του αναθέσει το υπουργείο Οικονομικών και για την ακρίβεια τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους της χώρας, στην κρίσιμη περίοδο που εγκαινίασε η εκλογική νίκη της Αριστεράς στην Ελλάδα. 

Κάποιοι πιστεύουν ότι τον θεωρούσε πράγματι "άσσετ" –όπως είπε ο ίδιος. Ισχυρό χαρτί της κυβέρνησής του σε μια διαπραγμάτευση που απαιτούσε εκτός από υψηλά πολιτικά προσόντα και ευρύτατες γνώσεις των κανόνων της οικονομίας. 

Κάποιοι άλλοι διακρίνουν ένα είδος κυνισμού, ή έστω ακραίου πολιτικού υπολογισμού, στην επιλογή Βαρουφάκη γι' αυτόν το ρόλο.  Ως άπειρος Πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας πίστευε ότι με κάποιον σαν τον Βαρουφάκη θα αποδιοργανώσει τις ελληνοκοινοτικές σχέσεις και θα υποχρεώσει τους εταίρους να τον χρηματοδοτήσουν χωρίς όρους –προκειμένου να μην αποχωρήσει από την Ευρωζώνη. 

Ήταν η πεμπτουσία της Βαρουφάκειας στρατηγικής –ο Θεός να την κάνει. Σαν να απειλεί κάποιος ότι θα αυτοκτονήσει αν δεν τον αφήσουν να πάρει τα πορτοφόλια των άλλων.

Πράγματι στην πρώτη περίοδο Συριζαίικης διακυβέρνησης η κατάσταση ήταν σουρεαλιστική. Ο Βαρουφάκης αράδιαζε αρλουμπολογίες από τη μια συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ στην άλλη –μέχρι που αποφάσισαν να του κλείσουν την πόρτα. Ο Αλέξης Τσίπρας τον κάλυπτε πολιτικά με την δήθεν "λαϊκή εντολή για ρήξη" που είχε. Από δίπλα η ομάδα Λαφαζάνη σχεδίαζε την έξοδο από την Ευρωζώνη –προφανώς εικάζοντας ότι εκεί θα οδηγήσει και η "διαπραγμάτευση" Βαρουφάκη.

Ποτέ δεν μάθαμε πως ακριβώς εξελιχτήκαν τα πράγματα στα παρασκήνια της τριγωνικής σχέσης Τσίπρα - Βαρουφάκη - Λαφαζάνη. Μάθαμε όμως –για την ακρίβεια έχουμε υποστεί– όσα συνέβησαν στην πραγματικότητα, μέχρι να αποφασίσει ο Τσίπρας να αλλάξει γραμμή και να απαλλαγεί από τον πολύτιμο υπουργό του –χωρίς ωστόσο να τον αποδοκιμάσει ποτέ, πέρα από κάποιες άτολμες σπόντες.

Η θορυβώδης επανεμφάνιση Βαρουφάκη με τον ίδιο αέρα, το ίδιο στυλ, τις ίδιες απόψεις και τις ίδιες μεγαλομανίες λειτουργεί σαν τις Ερινύες για τον Πρωθυπουργό. Υπενθυμίζει ποιον ακριβώς φόρτωσε στη χώρα και πόσο κόστισε –όχι ο Βαρουφάκης, αλλά ο ίδιος που τον επέλεγε για τον μόνο ρόλο που δεν θα έπρεπε να επιλεγεί ποτέ. Κατά τα λοιπά η επιστροφή του στην επικαιρότητα επαληθεύει αυτό που έλεγε η Πολωνέζα ποιήτρια Βισλάβα Σιμπόρσκα: "Σε κάθε τραγωδία, επιβιώνει ένα στοιχείο κωμωδίας".