Προσφυγικό, ΔΝΤ και κρατικά "φέσια" οι άγνωστοι "Χ" της διαπραγμάτευσης

Της Δήμητρας Καδδά

Η "συνάρτηση" που θα οδηγήσει σε μια συνολική συμφωνία για την 2^η αξιολόγηση, για το χρέος και για τον ρόλο του ΔΝΤ περνά μέσα από τρεις αγνώστους "Χ" που ακόμη δεν έχουν προσδιοριστεί. Ο λόγος για τρεις παραμέτρους που θα επηρεάσουν τα δημοσιονομικά μεγέθη και θα συνδιαμορφώσουν την ανάγκη για νέα (και δημοσιονομικά) μέτρα.

Συνδέονται με το πώς και σε ποια έτη θα "υπολογισθούν" στα πλεονάσματα και στο χρέος τα 3 δισ. ευρώ αφανή "φέσια" προς ιδιώτες (που πλέον μετρούν οι κοινοτικοί θεσμοί στον "λογαριασμό" των οφειλών του κράτους), με το πόσο "αποτελεσματικά" θα εξαιρέσει η κρατική μηχανή τις δαπάνες για το προσφυγικό από τον δημοσιονομικό "λογαριασμό" και με το αν τελικά το Ταμείο θα δώσει έστω και ένα "συμβολικό" δάνειο το οποίο θα πρέπει να συνδέεται (με βάση τον κανονισμό του) με μια συμφωνία χρηματοδότησης, δηλαδή με ένα τρίτο MEFP το οποίο θα έχει τους δικούς του –και δημοσιονομικούς– όρους.

Πάντως, όπως φάνηκε και από την τοποθέτηση των θεσμών μετά την αναχώρησή τους από την Αθήνα, στόχος όλων των πλευρών (και της ελληνικής) είναι η ταχύτερη δυνατή συμφωνία.

Και μένει να φανεί πώς αυτό θα γίνει πράξη τις επόμενες ημέρες στις διαπραγματεύσεις εξ αποστάσεως που θα λάβουν χώρα, αλλά και στα επόμενα μεγάλα "ραντεβού": στη σύνοδο του Εurogrοup της 7^ης Νοεμβρίου, παρουσία όλων των θεσμών, αλλά και στην επόμενη κάθοδό τους στην Αθήνα στις 14/11.

Νέο MEFP

Ο ένας "άγνωστος" αφορά στο "παράθυρο" για ένα νέο MEFP, το οποίο άνοιξε και κυβερνητικός αξιωματούχος μιλώντας μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων στην Αθήνα. Έκανε σαφές ότι κάτι τέτοιο θα αποφασισθεί μόνο μετά τις αποφάσεις για το χρέος.

Υπενθυμίζεται ότι τα δάνεια του ESM/EFSF συνοδεύονται από το κοινοτικό μνημόνιο (MOU) και τα δάνεια του ΔΝΤ από το ανάλογο μνημόνιο που συνάπτει (MEFP). Ήδη έχουν συναφθεί δύο MEFP (το 2010 και το 2012, μαζί με τα δύο δάνεια).

Αυτή την περίοδο η Ελλάδα (καθώς δεν έχει ενεργό δάνειο με το ΔΝΤ, αφού ακυρώθηκε με πρωτοβουλία της Αθήνας τον Φεβρουάριο του 2016, έναν μήνα πριν την επίσημη λήξη του) επιτηρείται με τον "κλασικό" τρόπο που διαθέτει το Ταμείο, δηλαδή με την ετήσια έκθεση του Άρθρου 4 του καταστατικού (που συντάσσει για όλα τα μέλη του και αναμένεται να κοινοποιηθεί τον Δεκέμβριο). Η έκθεση, με βάση όσα έχουν προαναγγελθεί από την κ. Βελκουλέσκου και όχι μόνο, προβλέπει μείωση αφορολόγητου και περικοπές σε όλες τις συντάξεις (αλλά με τον ρόλο που τώρα έχει το ΔΝΤ μπορεί μόνο να συστήσει και όχι να επιβάλει μέτρα…).

Τα 350 εκατ. "εκπτώσεων" λόγω προσφυγικού 

Έχει ενεργοποιηθεί από τον Ιούνιο και μένει να φανεί αν έφερε αποτέλεσμα ο νέος μηχανισμός παρακολούθησης των προσφυγικών δαπανών για να εξαιρούνται των πλεονασμάτων όπως μετρώνται στο μνημόνιο. Δηλαδή πρέπει να φανεί αν κατάφερε η κυβέρνηση να οργανώσει έτσι τα οικονομικά όλων των φορέων της (υπουργεία, περιφέρειες, νοσοκομεία, δήμοι κ.λπ.) ώστε κάθε δαπάνη (π.χ. πρόνοιας, σίτισης, περίθαλψης, καθαρισμού, καυσίμων, αστυνόμευσης, υποδομών κ.λπ.) που συνδέονται με το προσφυγικό να αναγράφεται ξεχωριστά και να τεκμηριώνεται ό,τι αφορά σε πρόσφυγες για να μην επιβαρύνει τα κρατικά ταμεία και τα δημοσιονομικά μεγέθη το 2016.

Η ρήτρα στο τελευταίο μνημόνιο του Ιουνίου ορίζει ότι θα γίνεται εξαίρεση των προσφυγικών δαπανών που δεν καλύπτονται από κοινοτικά κονδύλια από τον υπολογισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων. Η συνολική εξαίρεση θα είναι έως 350 εκατ. ευρώ ετησίως (0,2% του ΑΕΠ), αλλά προϋποθέτει καλά τεκμηριωμένη εκ των υστέρων μελέτη του κόστους κάθε υπηρεσίας…

Τα 3 δισ. ευρώ

Από την έκθεση των δανειστών για την αποπληρωμή των οφειλών του κράτους προς τους ιδιώτες προέκυψε ένας άγνωστος "Χ" που φτάνει στα 3 δισ. ευρώ.

Στα... γνωστά κρατικά "φέσια" των 5 δισ. ευρώ περίπου που ανακοινώνονται μηνιαίως από το ΥΠΟΙΚ οι θεσμοί αθροίζουν ακόμη 1,58 δισ. ευρώ από τις μη βεβαιωμένες επιστροφές φόρων, αλλά και 1,42 δισ. ευρώ από τις συντάξεις και τα εφάπαξ που δεν έχουν αποδοθεί. Έτσι ο λογαριασμός φτάνει στα 8 δισ. ευρώ (από τα 9,55 δισ. που ήταν τα "φέσια" τον Ιούνιο πριν την καταβολή της πρώτης υποδόσης) και ενώ τα λεφτά που έχουν περισσέψει από το δάνειο για οφειλές προς ιδιώτες είναι πλέον περίπου 6 δισ. ευρώ (μαζί με τη δόση που τώρα οδεύει προς την Ελλάδα).

Μένει να φανεί ποιο θα είναι το ποσό που τελικά θα "βεβαιωθεί", δηλαδή θα εγγραφεί στα πλεονάσματα, και πότε. Δηλαδή αν θα υπάρξει ή όχι μια "διευκόλυνση (ανάλογη υπήρχε τα προηγούμενα έτη με έγκριση από τη Eurostat) να εγγραφούν αναδρομικά τα ποσά στα έτη δημιουργίας της υποχρέωσης και έτσι να "χτυπήσουν" μόνο στο ύψος του χρέους και όχι στο πλεόνασμα, ή αν θα εγγράφονται κατά τη βεβαίωση….