Σκληρές κόντρες για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας

Της Νένας Μαλλιάρα

Συνεχίζεται ο θόρυβος για τους πλειστηριασμούς ακινήτων, με τις τράπεζες αλλά και την κυβέρνηση να αποδίδουν πλέον καθαρά τον θόρυβο αυτό σε προσπάθεια στρατηγικών κακοπληρωτών να τραβήξουν όσο πάει τις νόμιμες ενέργειες σε βάρος τους. Και αυτό διότι τόσο οι τράπεζες, όσο και η κυβέρνηση δηλώνουν ότι υπάρχει πλήρες φάσμα προστασίας της πρώτης κατοικίας για τους πραγματικά οικονομικά αδύναμους, αλλά και κανένα όφελος για τις τράπεζες να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς ακινήτων, πόσω μάλλον φτωχών ανθρώπων. 

Η χρήση ενός θέματος –όπως αυτό της πρώτης κατοικίας– ευλόγως αγγίζει τις πλέον ευαίσθητες πτυχές του λαϊκού αισθήματος. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως οι ίδιες οι τράπεζες, και το θεσμικό πλαίσιο, προβλέπουν κάθε δυνατή ρύθμιση ώστε ο δανειολήπτης να καταβάλει το ποσό της δόσης που μπορεί και να μην αντιμετωπίζει κανένα κίνδυνο το σπίτι του. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και στην φάση του πλειστηριασμού, ο δανειολήπτης μπορεί να ασκήσει ανακοπή καταβάλλοντας 100 ευρώ.

Επομένως, δεν υπάρχουν αδιέξοδα για όποιον θέλει να συνεργαστεί με την τράπεζά του και για όποιον είναι πραγματικά αδύναμος (σημειωτέον ότι στον προϋπολογισμό έχουν υπολογιστεί 100 εκατ. ευρώ για την κάλυψη δανείων ευπαθών ομάδων).

Και πάνω από όλα, ισχύουν κάποιες αδιαπραγμάτευτες αλήθειες: 1) και όσοι δεν έχουν δικό τους σπίτι πληρώνουν για ενοίκιο, 2) υπάρχουν συνεπείς δανειολήπτες (όχι μόνοι μη ληξιπρόθεσμοι, αλλά και δανειολήπτες που έχουν σπεύσει να κάνουν ρύθμιση του δανείου τους με την τράπεζα), οι οποίοι θεωρούνται πλέον... κορόιδα που πληρώνουν τις δόσεις τους (και προφανώς θα σταματούσαν να το κάνουν αν υπήρχαν χαριστικές ρυθμίσεις στους μη συνεπείς).

Επομένως, οποιαδήποτε προσδοκία καλλιεργείται είτε για χάρισμα δανείων, είτε για πάγωμα πλειστηριασμών, είτε για νομοθεσία που θα προβλέπει απευθείας προσφορά εξαγοράς του δανείου στον δανειολήπτη αντί για το fund, δεν έχει βάση.

Επίσημα στο θέμα που έχει ανακινηθεί τελευταίως με την έναρξη των πλειστηριασμών, τοποθετείται το Υπουργείο Οικονομίας.

Με  αφορμή διάφορα δημοσιεύματα από την πλευρά του Υπουργείου διευκρινίζονται τα εξής: 

"1. Οι "εργατικές κατοικίες" του… εργολάβου. 

Σχετικά με τις αναφερόμενες ως "εργατικές" κατοικίες του Ευόσμου Θεσσαλονίκης, από τα στοιχεία της ΓΓΔΕ προκύπτει ότι πρόκειται για μικρά διαμερίσματα (περί τα 50 τετραγωνικά). Όλα ανήκουν σε μεγαλοκατασκευαστή, ο οποίος έχει χρέος 12,5 εκατ. ευρώ και είναι άγνωστης διαμονής, ενώ σύμφωνα με το TAXIS τα συγκεκριμένα διαμερίσματα είναι κενά.

2. Τα περί έξαρσης των πλειστηριασμών είναι παραπλανητικά. 

Από τα στοιχεία προκύπτει ότι ήδη πριν την κρίση πραγματοποιούνταν ετησίως πάνω από 40.000 πλειστηριασμοί. Άρα δεν πρόκειται για ένα φαινόμενο που προέκυψε τα τελευταία χρόνια, πολύ δε περισσότερο την τελευταία διετία.

 ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ ΑΚΙΝΗΤΩΝ 2008-2016

Σημειώνεται ωστόσο ότι από τις αρχές του 2015 έπαψαν να γίνονται πλειστηριασμοί, μέχρι να διαμορφωθεί το απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο. Αφού αυτό διαμορφώθηκε, η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων είχε ως αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί όλες οι υποθέσεις στο τελευταίο τρίμηνο του 2016.

Συγκεκριμένα Μέσα Ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι θα γίνουν "600 πλειστηριασμοί μέχρι το τέλος του έτους". Πιθανότατα πρόκειται για λανθασμένη ανάγνωση των στοιχείων μίας από τις διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης, του ιστοχώρου του Ενιαίου Ταμείου Νομικών (deltio.tnomik.gr), όπου αναφέρονται 635 πλειστηριασμοί, πλην όμως μόνο οι 23 αφορούν το 2016 και οι υπόλοιποι το 2017, ενώ συμπεριλαμβάνονται απαιτήσεις προς κινητές αξίες και αξιώσεις ιδιωτών προς ιδιώτες.

3. Με νόμο που θα έρθει άμεσα στη Βουλή δημιουργείται μηχανισμός ρύθμισης χρεών σε εμπόρους και επιχειρηματίες. 

Πλειστηριασμοί λόγω εμπορικών χρεών γίνονταν ανέκαθεν λόγω του πτωχευτικού κώδικα, άρα έμποροι και επιχειρηματίες δεν εμπίπτουν στην προστασία από πλειστηριασμούς. Εμείς, αφενός εντάξαμε τη συγκεκριμένη ομάδα στην προστασία από μεταβίβαση δανείων πρώτης κατοικίας στη δευτερογενή αγορά δανείων, αφετέρου φέρνουμε άμεσα στη Βουλή νομοσχέδιο, που προβλέπει νέο μηχανισμό εξωδικαστικού συμβιβασμού για υπερχρεωμένες επιχειρήσεις.

4. Οι πλειστηριασμοί μπορεί να διακριθούν με βάση τον επισπεύδοντα εκπλειστηριαστή σε 3  γενικές κατηγορίες:

i. Υποθέσεις μεταξύ ιδιωτών (περίπου 40%), που προφανώς αποτελούν ειδική περίπτωση και το Δημόσιο έχει περιορισμένη αρμοδιότητα.
ii. Υποθέσεις φορέων του Δημοσίου (περίπου 10% αφορά ΓΓΔΕ, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία), που ιεραρχούνται με προτεραιότητα σε όσες αφορούν μη συνεργάσιμους μεγαλοφειλέτες και σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, σε καμία περίπτωση δεν πλήττουν πρώτη κατοικία.
iii.  Για την περίπτωση των τραπεζών (το υπόλοιπο 50%), το Υπουργείο διαμόρφωσε τον τελευταίο χρόνο προστατευτικό θεσμικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει: Πλήρη προστασία της πρώτης κατοικίας για τα δύο τρίτα των νοικοκυριών Με την αναθεώρηση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (πρώην Ν. Κατσέλη) έχει δημιουργηθεί ένα ισχυρό δίκτυ προστασίας.

Συγκεκριμένα:
* Το πεδίο εφαρμογής του Νόμου επεκτάθηκε και σε φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές.
* Μπορούν να ενταχθούν σε προστατευτικές ρυθμίσεις για την πρώτη κατοικία 2 στους 3 δανειολήπτες.
* Για το 25% που αντιστοιχεί στους πιο αδύναμους, προβλέπεται η ενίσχυσή τους από το κράτος, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις δόσεις.
* Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, προστατεύονται οι δανειολήπτες-αιτούντες που διαθέτουν ακίνητο αντικειμενικής αξίας έως 180.000-280.000 ευρώ και εισόδημα έως 13.906-40.801 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού.

Αναδιάρθρωση των δανείων με βάση την πραγματική δυνατότητα του νοικοκυριού
* Οι υπόχρεοι για την τήρησή του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (τράπεζες, χρηματοδοτικά ιδρύματα και εταιρίες διαχείρισης) οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και αναλόγως να προτείνουν ρύθμιση του δανείου.
* Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα προκύπτει αφού αφαιρεθούν από το συνολικό καθαρό εισόδημα του δανειολήπτη οι Εύλογες Δαπάνες Διαβίωσης, όπως αυτές καθορίζονται με αντικειμενικό τρόπο από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με βάση τα ισχύοντα σήμερα, οι ετήσιες εύλογες δαπάνες διαβίωσης για 2 ενήλικες με 2 παιδιά είναι 16.162 ευρώ".

Δεν πωλούνται τα δάνεια πρώτης κατοικίας σε Funds

Μέχρι το 2018 δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση δανείων που συνδέονται με πρώτη κατοικία:

* ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία. 

* με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ (άνω του 90% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας). 

Διαβάστε ακόμη:

*Ο. Γεροβασίλη: Πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας δεν έγιναν ούτε γίνονται