Του Βασίλη Παζόπουλου
Η πρόβλεψη για τις αντιδράσεις των αγορών σε σημαντικά συμβάντα είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που συναντάνε στην καριέρα τους οι επενδυτές και οι αναλυτές. Εκτός από τα οικονομικά δεδομένα, εμπλέκονται σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι συνήθως ψυχολογικοί παράγοντες, που δύσκολα αποκρυπτογραφούνται.
Μια παράμετρος που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι το τι συνέβη σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν. Φυσικά δεν είναι τα μοναδικά στοιχεία που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, μια που κάθε περίπτωση έχει τις ιδιαιτερότητες της, με δεδομένα όμως που δεν γίνεται να αγνοηθούν
Οι επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές
Οι τιμές των χρηματιστηριακών αξιών αντανακλούν τις ελπίδες και τους φόβους των επενδυτών για το μέλλον. Αν η ανασφάλεια αυξηθεί σε κρίσιμο σημείο, οι επενδυτές θα εγκαταλείψουν την αγορά.
Αυτός είναι ο λόγος που η τρομοκρατία κρύβει ένα σημαντικό γεωπολιτικό κίνδυνο και επηρεάζει την παγκόσμια οικονομία. Οι αρνητικές αντιδράσεις σχετίζονται με τη μείωση της εμπιστοσύνης, από καταναλωτές και επιχειρήσεις.
Ανάλογα από το αν η ψυχολογική αντίδραση στις τιμές είναι μόνιμη ή παροδική, ενδεχομένως να πυροδοτηθεί οικονομική επιβράδυνση, αν όχι ολοκληρωτική ύφεση. Οι επιπτώσεις ποικίλλουν σε μέγεθος και δεν έχουν σχέση αναγκαστικά με οικονομικά μεγέθη, για αυτό είναι δύσκολο να μετρηθούν και να μοντελοποιηθούν.
Παρακάτω αναφέρουμε τις 3 κυριότερες τρομοκρατικές ενέργειες που έγιναν τα τελευταία χρόνια σε μεγαλουπόλεις της Δύσης:
Νέα Υόρκη 11/9/2001
Η πιο πολύνεκρη τρομοκρατική ενέργεια μέχρι σήμερα, ήταν το χτύπημα των δίδυμων πύργων. Οι αμερικανικές αγορές ήταν κλειστές για μία εβδομάδα, έχοντας δεχτεί το μεγαλύτερο χτύπημα στην ιστορία, στο έδαφος τους.
Όταν ξεκίνησε και πάλι η διαπραγμάτευση των μετοχών στην Wall Street, ο δείκτης S&P 500 βυθίστηκε 12%, πραγματοποιώντας την μεγαλύτερη υποχώρησή του από το κραχ του 1987. Για να φτάσει ξανά στο επίπεδο που ήταν πέρασαν 3 εβδομάδες.
Ο χρυσός ξεκίνησε μια ανοδική πορεία που διήρκησε σχεδόν 1,5 χρόνο, ενώ το πετρέλαιο έκανε υψηλό 3μηνου.
Στην Ελλάδα ο Γενικός Δείκτης της Αθήνας υποχώρησε όπως ήταν φυσικό. Ξεπέρασε τις 2.556 μονάδες που είχε εκείνη την ημέρα την 1η Νοεμβρίου.
Μαδρίτη 11/3/2004
Στις 11 Μαρτίου 2004, η Ισπανία συγκλονίζεται από την έκρηξη δέκα ωρολογιακών βομβών, τοποθετημένες σε τέσσερα διαφορετικά τρένα. Ο απολογισμός ήταν 192 νεκροί.
Την ίδια ημέρα ο S&P 500 υποχώρησε 1,5%, ενώ την επόμενη ήταν θετικός. Για να φτάσει τις 1.124 μονάδες που ήταν πριν την επίθεση, περάσανε και πάλι 3 εβδομάδες.
Στην χώρα μας η πτώση που ακολούθησε καλύφτηκε μετά από ένα μήνα. Στις 13 Απρίλη ο Γενικός Δείκτης έφτασε τις 2.475 μονάδες.
Λονδίνο 7/7/2005
Στην 7 Ιουλίου του 2005 στο Λονδίνο έγιναν μια σειρά από συντονισμένες βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας από Bρετανούς μουσουλμάνους, οι οποίοι ήθελαν να εκφράσουν την διαμαρτυρία τους για την εμπλοκή της χώρας τους στον Πόλεμο του Ιράκ. Σκοτώθηκαν 56 άτομα, μεταξύ των οποίων και οι 4 δράστες.
Η συνεδρίαση ξεκίνησε πτωτικά, με τον S&P 500 να φτάνει το -1%, αλλά στην συνέχεια ακολούθησε ανοδική πορεία, για να κλείσει τελικά θετικά ! Η τάση παρέμεινε έντονα ανοδική για 3 ολόκληρες εβδομάδες.
Στην Ελλάδα ο απόηχος της επίθεσης ήταν παρόμοιος. Η πρώτη ημέρα είχε μικρή πτώση, ενώ στην συνέχεια οι μετοχές κινήθηκαν ανοδικά. Εκείνη την ημέρα ο Γενικός Δείκτης έκλεινε στις 3.062 μονάδες.
Πόσο παράξενες φαίνονται σήμερα οι ιστορικές αναδρομές του ΧΑΑ. Είναι απίστευτο, αλλά έχουνε περάσει πάνω από 10 χρόνια, και η τότε αξία των ελληνικών μετοχών να φαντάζει άπιαστο όνειρο.
Παρίσι 13/11/2004
Τρίτη και 13 πραγματοποιήθηκε η προχθεσινή αιματηρή επίθεση στην Γαλλία, αλλά αυτό δεν κρύβει κάποιο ενδιαφέρον μυστικό από πίσω. Αυτό όμως που κάνει σίγουρα μεγάλη εντύπωση, είναι πως και αυτή η τρομοκρατική ενέργεια, όπως και αυτές που αναφέραμε παραπάνω, έγιναν ενώ είχε προηγηθεί ολιγοήμερη πτώση των αγορών.
Άραγε είναι σύμπτωση ή αυτοί που ήταν ενήμεροι, ίσως αυτοί που τις οργανώσανε, σορτάρανε την αγορά με μεγάλα ποσά λίγο πριν πραγματοποιηθούν οι επιθέσεις;
Είναι μια απορία που μάλλον δεν θα την λύσουμε ποτέ...
** Ο Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής της Guardian Trust, συγγραφέας του βιβλίου Επενδυτές χωρίς Σύνορα.
www.ependytes.com
vpazopoulos@gmail.com
