Χρηματιστήριο: Από την αγωνία του πότε, στα ερωτήματα του πως

Του Βασίλη Γεώργα
  
Από την αγωνία του "πότε" θα λειτουργήσει το χρηματιστήριο, στις ανησυχία του "πως" θα ανοίξει και πόσο θα πληγωθεί, περνούν πλέον οι επενδυτές, οι χρηματιστηριακοί φορείς και η ίδια η κυβέρνηση καθώς ο χρόνος για την επανεκκίνηση των συναλλαγών μετρά πλέον αντίστροφα.

Οι τραπεζικές μετοχές με "παγωμένη" την κεφαλαιοποίησης τους στα 12,9 δις. ευρώ από τις 26 Ιουνίου, τίθενται εκ των πραγμάτων στο επίκεντρο των ανησυχιών. Δεν είναι μόνο ότι καταλαμβάνουν το 30% της κεφαλαιοποίησης του ελληνικού χρηματιστηρίου και κατέχουν περίοπτη συμμετοχή στη διαμόρφωση των δεικτών, αλλά κυρίως ότι αποτελούν τον βασικό διασυνδετήριο άξονα της Λεωφόρου Αθηνών με τα ξένα funds και τους διεθνείς χρηματιστηριακούς δείκτες.

"Οτιδήποτε καλό ή κακό είναι να συμβεί στην οικονομία και το Χρηματιστήριο θα αποτυπωθεί πρωτίστως στις αποτιμήσεις των τραπεζών, είναι η εκτίμηση χρηματιστηριακών παραγόντων", που δεν κρύβουν στην αγορά επικρατεί μεγάλη ένταση για την αντίδραση των μετοχών του τραπεζικού κλάδου τις πρώτες ημέρες μετά το άνοιγμα του ελληνικού χρηματιστηρίου. Ήδη αν πάρει κανείς ως "οδηγό" τη συμπεριφορά του ADR της Εθνικής στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (0,90 δολάρια ή 0,82 ευρώ έναντι 1,20 ευρώ στην Αθήνα), θα πρέπει να αναμένει πως στην ελληνική αγορά η μετοχή της τράπεζας θα αναπροσαρμοστεί τουλάχιστον κατά 30% χαμηλότερα.

Οι συνθήκες επανεκκίνησης των συναλλαγών τόσο για τις εταιρείες της πραγματικής οικονομίας όσο κυρίως για τις τράπεζες που στην πρωτοφανή συγκυρία των capital controls αντιμετωπίζουν τα οξύτερα προβλήματα, είναι αντικειμενικά οι χειρότερες δυνατές.

Πέραν των βραχυπρόθεσμων ή μελλοντικών ζημιών που θα ανακύψουν από την εφαρμογή των capital controls, επικρατεί απόλυτο σκοτάδι για τις πιθανές κεφαλαιακές ανάγκες τους και τον χρόνο ή τον τρόπο που αυτές θα καλυφθούν. Υπάρχει ως δεδομένο το αίτημα προκαταβολής 10 δις. ευρώ από τον ESM ως "έναντι" κάλυψης ενδεχόμενων κεφαλαιακών αναγκών στο πλαίσιο της συμφωνίας για παροχή 25 δις. ευρώ, αλλά είναι άγνωστο με ποιο μηχανισμό (μέσω ESM ή ΤΧΣ) θα υλοποιηθεί η ανακεφαλαιοποίησή τους και πόση θα είναι η ζημιά που θα φορτωθούν οι υφιστάμενοι μέτοχοι και οι φορολογούμενοι μέσω του ΤΧΣ που ήδη μετρά απώλειες 17,5 δις. ευρώ σε όρους χρηματιστηριακής αξίας, από τα 25 δις. ευρώ που επένδυσε στις συστημικές τράπεζες το 2013. Η τύχη των warrants επίσης ως προς την αξία που θα έχουν στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται "αγνοείται", αν και υπάρχει ακόμη πολύς χρόνος μέχρι την τελευταία ημερομηνία άσκησής τους το 2017.

Το θέμα είναι πως όση πληροφόρηση κι αν παρασχεθεί τις επόμενες ώρες από τις διοικήσεις των τραπεζών, η εικόνα δεν πρόκειται να ξεκαθαρίσει πριν την ολοκλήρωση των ελέγχων ποιότητας ενεργητικού και των stress test που στην καλύτερη περίπτωση θα ολοκληρωθούν τον Οκτώβριο.

Παρότι είναι σαφές πως οι επενδυτές δεν θα γνωρίζουν αν, πότε και με ποιο τρόπο θα κληθούν να υποστηρίξουν με νέα κεφάλαια τον κλάδο και πόση "απίσχναση" κινδυνεύουν να υποστούν, είναι αδιανόητο για πολλούς στην αγορά οι τραπεζικές μετοχές να μην διαπραγματεύονται έως τότε. Ανάμεσα στα προβλήματα που εκτιμάται ότι θα προέκυπταν θα ήταν η πιθανή υποβάθμιση της αγοράς από τους ξένους οίκους αξιολόγησης και η διαγραφή των τραπεζικών μετοχών από τους διεθνείς δείκτες, καθώς και άλλα περισσότερο "πρακτικά", όπως η ανάγκη επαναπροσδιορισμού των margins που καλύπτονται από τραπεζικές μετοχές.

Γι’ αυτό και η συζήτηση για το αν οι τραπεζικές μετοχές είναι σοφό να ξεκινήσουν τη διαπραγμάτευση όταν ανοίξει το Χ.Α, διεξάγεται σε πολύ υψηλούς τόνους τις τελευταίες ημέρες, και η αλήθεια είναι πως, παρά την εισήγηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και του Χρηματιστηρίου Αθηνών να ξεκινήσει η διαπραγμάτευσή τους κανονικά, κανείς δεν ξέρει αν όντως η τελική απόφαση θα είναι να επιστρέψουν κανονικά στο ταμπλό ή θα λάβουν νέα ολιγοήμερη αναστολή.

Σύμφωνα με μερίδα χρηματιστών, "τεχνικοί λόγοι" όπως λ.χ ο χρόνος δημιουργίας νέων λογαριασμών για τους Έλληνες ή οι ανάγκες πληρέστερης ενημέρωσης των επενδυτών και επαγγελματιών της αγοράς, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κάποια παράταση της αναστολής.  

Τον προβληματισμό για το πώς θα αντιδράσουν οι τραπεζικές μετοχές, επιτείνει και η απαγόρευση να αγοράζουν οι Έλληνες μετοχές με χρήματα από τους υφιστάμενους καταθετικούς λογαριασμούς τους, παρά μόνο χρησιμοποιώντας "νέο" χρήμα ή πουλώντας υφιστάμενες θέσεις σε μετοχές. Όμως υπάρχουν "πάντα" και τα σχεδόν 40 δισ. ευρώ που έχουν φύγει τους τελευταίους οκτώ μήνες από τις καταθέσεις και έχουν "κρυφτεί" στα στρώματα ή έχουν μεταναστεύσει σε λογαριασμούς ξένων τραπεζών.

 Είναι πάντως ευρύτερη η εκτίμηση μεταξύ αναλυτών και χρηματιστών πως οι πρώτες συνεδριάσεις θα είναι "σκληρότερες" και περισσότερο επώδυνες κυρίως για τις τράπεζες και λιγότερο για τις υπόλοιπες μετοχές. Προβληματισμός επικρατεί για τον τρόπο που θα αντιμετωπιστούν τα margin calls επενδυτών σε περίπτωση που εκδηλωθεί ισχυρή πτώση. Αρκετοί χρηματιστές πιστεύουν πως η αγορά της Αθήνας θα είναι για μεγάλο χρονικό διάστημα η "χαρά των σορτάκηδων" (ενδεικτική η χθεσινή τοποθέτηση των χρηματιστών Αλ. Μωραϊτάκη και Αλ. Σίνου), ενώ παρά την απαγόρευση του short selling, πολλοί προβλέπουν ότι θα υπάρξει άγρια κερδοσκοπία βραχυπρόθεσμα εφόσον δεν υπάρχουν ικανοί αγοραστές να απορροφήσουν την προσφορά και οι τιμές των μετοχών υποχωρήσουν απότομα.