ΗΠΑ: Νέα έκθεση δείχνει ότι οι γεωτρήσεις προκαλούν σεισμούς

Ένα τρυπάνι εν ώρα εργασίας το 2009 στο κοίτασμα σχιστόλιθου στο βόρειο Τέξας.

Του Matthew Philips

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Geology προσελκύει το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τα συμπεράσματά της σχετικά με το εάν η άντληση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προκαλεί σεισμούς. Ειδικότερα, η μελέτη εξετάζει το μεγαλύτερο σεισμό στην ιστορία της Οκλαχόμα, μία δόνηση 5,7 που έπληξε την μικρή πόλη της Prague στις 6 Νοεμβρίου 2011. Ο σεισμός έγινε αισθητός σε 17 πολιτείες.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, ο ένοχος δεν είναι αυτή καθαυτή η γεώτρηση, αλλά η έγχυση των λυμάτων από την άντληση πίσω στο έδαφος μετά τη γεώτρηση. Ακόμα κι αν τα λύματα είχαν ριχτεί σε παλιά πηγάδια γύρω από την Prague από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι μελετητές υποστηρίζουν ότι, καθώς οι ρωγμές που στο παρελθόν περιείχαν πετρέλαιο γέμιζαν με νερό, από το 2001 έως το 2006, το μέγεθος της πίεσης που απαιτείται για να συνεχίσουμε να διοχετεύουμε το νερό υπόγεια δεκαπλασιάστηκε. Η προκύπτουσα μεταβολή της πίεσης προκάλεσε μία όχληση σε ένα κοντινό ρήγμα γνωστό ως ρήγμα Wilzetta και, στη συνέχεια, ήρθε ο σεισμός. Το πηγάδι που εξετάζει η μελέτη δεν διανοίχτηκε με την αμφιλεγόμενη τεχνική της υδραυλικής ρωγμάτωσης, γνωστής ως fracking.

Μια αξιολόγηση της μελέτης από το Lamont-Doherty Earth Observatory του Πανεπιστημίου της Κολούμπια αναφέρει τα λόγια μίας εκ των συντακτών της μελέτης, της γεωλόγου Heather Savage της Κολούμπια: «Όταν ασκείς υπερβολική πίεση στο ρήγμα, μειώνεις την τάση που κρατά το ρήγμα καρφωμένο στη θέση του και τότε ακριβώς συμβαίνει ο σεισμός».

Υπήρξαν πολλοί σεισμοί πρόσφατα σε διάφορες περιοχές των ΗΠΑ που παραδοσιακά δεν έχουν χτυπηθεί ιδιαίτερα από τον εγκέλαδο, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών Αρκάνσας, Τέξας, Οχάιο και Κολοράντο – όλες πολιτείες όπου τυχαίνει η δραστηριότητα fracking να έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία δεκαετία. Η μελέτη του Geology εκτιμά ότι κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ο αριθμός των σεισμών στις κεντρικές ΗΠΑ ήταν 11 φορές πιο υψηλός από το μέσο όρο των τελευταίων 30 ετών.

Η ιδέα ότι η έγχυση νερού βαθιά στο έδαφος προκαλεί τους σεισμούς δεν είναι κάτι πρωτάκουστο ούτε καν σοκαριστικό. Είτε είμαστε υπέρ ή κατά του fracking, είναι δύσκολο να συλλάβουμε ότι η διοχέτευση δισεκατομμυρίων γαλονιών νερού και άλλων υγρών στο υπέδαφος εδώ και πολλές δεκαετίες, ίσως μια μέρα προκαλέσει μετακινήσεις στις μάζες, ιδιαίτερα όταν οι εν λόγω εδαφικές δομές έχουν μείνει ουσιαστικά ανέγγιχτες για εκατομμύρια χρόνια.

Τα αποτελέσματα της έρευνας από το αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο που κυκλοφόρησε πέρυσι ουσιαστικά καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μια απότομη αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας στις κεντρικές ΗΠΑ ήταν το αποτέλεσμα της έγχυσης νερού σε υπόγειες κοιλότητες. Υπάρχει επίσης αυξανόμενη ανησυχία ότι η γεωτρήσεις φυσικού αερίου στην Ολλανδία έχουν οδηγήσει σε κάποιους πρόσφατους σεισμούς.

Οργανώσεις που εναντιώνονται στο fracking ελπίζουν ότι η ολοένα και μεγαλύτερη συγκέντρωση στοιχείων που αποδεικνύουν τη σχέση μεταξύ των ενέσιμων λυμάτων και των σεισμών θα περιορίσουν τη χρήση του fracking. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η σύνδεση αυτή δεν φαίνεται να κερδίζει μεγάλη κύμα υποστηρικτών. Ακόμη και ενώ το Τέξας ξαναγράφει το νομικό πλαίσιο των γεωτρήσεων, η πολιτεία δεν εξετάζει τη σχέση. Ούτε η Καλιφόρνια, η οποία δεν είναι ξένη προς τους σεισμούς.

Οι υποστηρικτές του Fracking υποστηρίζουν ότι τα αποδεικτικά στοιχεία έχουν κενά και ότι ο περιορισμός του fracking θα επιφέρει πολύ σοβαρότερες οικονομικές επιπτώσεις από τις ζημιές που μπορούν να προκαλέσουν μερικοί σεισμοί. Σε μια συζήτηση on line που αναρτήθηκε το Δεκέμβριο από το Πανεπιστήμιο Tufts, ο Bruce McKenzie Everett, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Διεθνών Σχέσεων Fletcher του Tufts και βετεράνος με εικοσαετή καριέρα στην ExxonMobil, σχολίαζε: «Αν επιβάλλαμε αυτή τη στιγμή μορατόριουμ στο νέο fracking, η τιμή του φυσικού αερίου θα ανέβαινε. Αυτό σημαίνει ότι θα ανέβαινε και η τιμή του ρεύματος και θα ακολουθούσε και η θέρμανση».

Στη Νέα Υόρκη, όπου οι ρυθμιστικές αρχές της πολιτείας μελετούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εκμετάλλευσης τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, το Τμήμα Περιβαλλοντικής Προστασίας απέρριψε τον κίνδυνο των σεισμών, αν και είχε προσλάβει έναν γεωλόγο της Κολούμπια για να το εξετάσει.
 
Ο Philips είναι αναπληρωτής συντάκτης για το Bloomberg BusinessWeek στη Νέα Υόρκη. Ακολουθήστε τον στο Twitter @ matthewaphilips.