Το κλίμα υποδοχής για το επταετές ομόλογο και η εκτίμηση για το επιτόκιο

Του Γ. Αγγέλη 

Αύριο αναμένεται η ανακοίνωση από την πλευρά του ΟΔΔΗΧ για την έκδοση του επταετούς ομολόγου με στόχο περίπου 3 δισ. ευρώ. Οι εκτιμήσεις που υπάρχουν για την έκδοση είναι ιδιαίτερα θετικές και αναμένεται ότι το επιτόκιό του θα κυμανθεί οπωσδήποτε κάτω του 3,4%, επίπεδο ιδιαίτερα υψηλό για τα δεδομένα της ευρωζώνης, αλλά πρωτοφανώς χαμηλό για τα ελληνικά δεδομένα, με αξιολόγηση χρέους στη διαβάθμιση junk bond. 

Το αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων τις τελευταίες ημέρες παρά την αβεβαιότητα και τις "αναταράξεις” στην αγορά δεν φαίνεται να έχουν επηρεασθεί και παραμένουν στα όρια των αρχικών εκτιμήσεων.     

Η επιτυχής έκδοση του πενταετούς ομολόγου το 2017 και, κυρίως, η καλή υποδοχή του swap των 29 δισ. ευρώ έχουν δημιουργήσει περιβάλλον αισιοδοξίας για την έκδοση του επταετούς ομολόγου αυτής της εβδομάδας.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της έκδοσης αυτής έχει να κάνει με το ότι, μέχρι και τη λήξη του, οι υποχρεώσεις του εκδότη (του ελληνικού ΥΠΟΙΚ) για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους είναι από τις χαμηλότερες, αν όχι η χαμηλότερη, στην Ευρωζώνη, διασφαλίζοντας έτσι πολύ υψηλό βαθμό φερεγγυότητας για τους αγοραστές του τίτλου. Το δεύτερο πλεονέκτημα έχει να κάνει με το γεγονός ότι η απόδοσή του θα είναι πολύ χαμηλή για τα δεδομένα της Ελλάδας –πιθανότατα χαμηλότερη και από την τελευταία έκδοση του 2010–, αλλά ταυτόχρονα θα παραμένει η υψηλότερη από κάθε άλλο ομόλογο αντίστοιχης διάρκειας στην Ευρωζώνη.

Το μειονέκτημα της έκδοσης είναι ότι παραμένει ένας τίτλος που προέρχεται από εκδότη (το ελληνικό Δημόσιο), του οποίου συνολικά το χρέος παραμένει επίσημα μη βιώσιμο και οι οίκοι αξιολόγησης του δίδουν διαβάθμιση "Junk Bond".

Βέβαια, όσο η χώρα βρίσκεται υπό την "προστασία" του γ' προγράμματος στήριξης, η φερεγγυότητα του χρέους έχει ως εγγυητή τον ESM, μέσω του δανείου των 86 δισ. ευρώ. Πολύ, δε, περισσότερο που το "ελεύθερο" στις επιρροές της αγοράς χρέος είναι μικρότερο από τα 38-40 δισ. ευρώ, αφού το 80% του δημόσιου χρέους παραμένει στον ESM, στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και στις κεντρικές τράπεζες...

Με άλλα λόγια, όπως παρατηρούσε στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας εκπρόσωπος αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας που συμμετέχει στους primary dealers του ελληνικού Δημοσίου, "αυτό το επταετές είναι μοναδικό στο είδος του στην Ευρωζώνη...".

Από την πλευρά του ΥΠΟΙΚ και του ΟΔΔΗΧ, οι προθέσεις όσον αφορά την έκδοση αυτή είναι να τοποθετήσουν άλλο ένα κομμάτι στη θέση του στο παζλ της επανεμφάνισης του ελληνικού δημόσιου χρέους στην εικόνα της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων. Και θα ακολουθήσουν και άλλα, καθώς η κάθε έκδοση θα ενισχύει την παρουσία αυτή και θα την κάνει ολοένα και περισσότερο ευδιάκριτη για τους θεσμικούς επενδυτές και, κυρίως, τους "αποταμιευτές".

Ακριβώς σε αυτούς τους τελευταίους, τους αποταμιευτές, στοχεύουν οι σκέψεις για την έκδοση μετά το επταετές, ενός 12μηνης διάρκειας τίτλου με καθαρή απεύθυνση στους "αποταμιευτές" που αναζητούν κάποιες αποδόσεις σε ένα περιβάλλον πολύ χαμηλών έως και αρνητικών επιτοκίων στην Ευρώπη.

Μετά την "έκδοση" αυτή αναμένεται η δεύτερη έκδοση ομολόγου το 2018 με ένα τριετές ομόλογο.

Η "αποθήκευση" των εσόδων

Οι εκδόσεις αυτές, πέραν της επανεμφάνισης των ελληνικών ομολόγων με όρους αγοράς στη δευτερογενή αγορά, δημιουργούν ένα πρόβλημα που για πρώτη φορά το ελληνικό Δημόσιο αντιμετωπίζει ύστερα από 7-8 χρόνια έλλειψης ρευστότητας: πώς θα "αποθηκεύσει" τη ρευστότητα αυτή χωρίς να προκαλεί επιτοκιακή ζημία στο Δημόσιο.

Στο ΥΠΟΙΚ υπολογίζουν ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα αρχίσει να συσσωρεύεται μια υπερβάλλουσα –σε σχέση με τις ανάγκες του– ρευστότητα η οποία θα αποτελέσει μέχρι το καλοκαίρι το περιβόητο "μαξιλάρι" καθαρής εξόδου στις αγορές (αποκλείοντας την ανάγκη προληπτικής γραμμής).

Το "μαξιλάρι" αυτό θα αγγίξει τα 20 δισ. ευρώ και δεν μπορεί να παραμένει "ακίνητο" χωρίς κάποια απόδοση για το Δημόσιο δεδομένου ότι έχει "αγορασθεί" με επιτόκια αγοράς Ελλάδας... Για τον λόγο αυτό ο κ. Χουλιαράκης έχει ήδη δημιουργήσει λογαριασμό στον οποίο τα κεφάλαια αυτά θα συσσωρεύονται, για να αποτελέσουν στη συνέχεια αντικείμενο "ενεργού διαχείρισης" μέσω της διατραπεζικής αγοράς.

Αυτή η "κατάληξη" αναμένεται να ενισχύσει έτσι τις τραπεζικές καταθέσεις κατά το αντίστοιχο περίπου ποσό, παρακάμπτοντας έτσι την ανάγκη προσφυγής σε δανεισμό από την ΕΚΤ με εγγύηση τους κρατικούς τίτλους (το περιβόητο waiver).

Σημείο τριβής το waiver

Με τη μέχρι σήμερα διαδικασία και για όσο βρίσκεται σε ισχύ το τρίτο πρόγραμμα, δηλαδή μέχρι τις 20 Αυγούστου, οι ελληνικές συστημικές τράπεζες μπορούν να δανείζονται από την ΕΚΤ με κόστος λίγο πάνω από το 0,6% με εγγύηση τα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Οι συστημικές τράπεζες διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους περί τα 5 δισ. ευρώ σε κρατικά ομόλογα και με αυτά εξαντλούν τη δυνατότητα πρόσβασης σε "φθηνή" ρευστότητα. Με τη διακίνηση, όμως, των περίπου 18-20 δισ. ευρώ του εγγυητικού "μαξιλαριού", από τα οποία περισσότερα από μισά προέρχονται από τον ομολογιακό δανεισμό του Δημοσίου, οι συστημικές τράπεζες αποκτούν ένα επιπλέον καταθετικό "μαξιλάρι" που καθιστά έως και περιττό τον δανεισμό τους από την ΕΚΤ (αφού πρώτα μειώσουν ακόμα περισσότερο τον ELA).

Παρ' όλα αυτά, στην ΤτΕ δεν βλέπουν με ευνοϊκό μάτι τη διαχείριση αυτή, η οποία φαίνεται ως να παρακάμπτει τη "θεσμικά" εγγυημένη χρηματοδότηση (π.χ., με προληπτική γραμμή από τον ESM). Στην ΕΚΤ δεν έχουν μιλήσει δημοσίως για το θέμα αυτό, κάτι που πιθανώς δεν θα αργήσει να γίνει.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το ελληνικό Δημόσιο δεν πρόκειται να "αποθηκεύσει" χωρίς να διαχειρισθεί ενεργητικά το "μαξιλάρι" αυτό λόγω του "κόστους" που έχει η απόκτηση και ανανέωσή του.