ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 09:43
Της Δήμητρας Καδδά
Τα 4 κείμενα των μνημονίων σβήνουν και ξαναγράφουν κυβέρνηση και θεσμοί στις διαπραγματεύσεις που επιχειρείται να μπουν από σήμερα στην τελική ευθεία με στόχο συμφωνία μέσα στις επόμενες ημέρες.
Ακόμη όμως δεν έχουν "ανοίξει" σε επίπεδο "κορυφής" τα μεγάλα πολιτικά αγκάθια. Σχετίζονται με την απόδοση φέτος και τα επόμενα χρόνια των μέτρων που ήδη έχουν εφαρμοσθεί. Θα καθορίσουν τα πλεονάσματα και άρα δύο πολύ κρίσιμα ζητήματα.
Το πρώτο είναι αν θα ενεργοποιηθούν οι "ρήτρες" ενεργοποίησης ή όχι των αντίμετρων αλλά και εμπροσθοβαρούς εφαρμογής όλων των μέτρων του 2% του ΑΕΠ από το 2019 η οποία αποφασίστηκε στο Eurogroup της Μάλτας και καταγράφεται στα συμπεράσματα της συνόδου.
Το δεύτερο είναι το κατά πόσο θα επαρκεί το "μπάλωμα" 450 εκατ. ευρώ τουλάχιστον νέων μέτρων για το 2018 που έχει από το 2016 αποδεχθεί η κυβέρνηση προκειμένου να καμφθούν οι αντιδράσεις του ΔΝΤ, στέλνοντας μάλιστα αναλυτική λίστα με παρεμβάσεις που είχε παρουσιάσει το Capital.gr ή αν το Ταμείο θα συνεχίσει να επιμένει σε πρόσθετα μέτρα (σ.σ. η κοινοτική πλευρά των θεσμών θεωρεί πάντως σύμφωνα με πληροφορίες ότι δεν τίθεται πλέον δημοσιονομικό θέμα για το 2018).
Επιπλέον, δύο πολιτικά "μέτωπα", στο πεδίο των τραπεζών (κόκκινα δάνεια, ακαταδίωκτο στις αναδιαρθρώσεις) και στο ασφαλιστικό (μείωση κύριων αλλά και επικουρικών αν χρειαστεί το 2019) αποκρυσταλλώθηκαν στον χθεσινό 6ωρο γύρο διαπραγματεύσεων που έγινε επί των 4 κειμένων των μνημονίων. Κυβερνητική πηγή ανέφερε ότι έκλεισε η μείωση των φόρων (μείωση του αφορολογήτου από τα 5.600 ευρώ περίπου για άγαμο), τα αντίμετρα του 2019-2020 (μείωση συντελεστών, ΕΝΦΙΑ, κοινωνικά επιδόματα) αλλά και περιφερειακά μέτωπα όπως αυτά στο πεδίο της ενέργειας, της παιδείας, και της υγείας.
Ωστόσο η ίδια πηγή παραδέχτηκε ότι ακόμη δεν έχει καν συζητηθεί μεταξύ του επιτελείου του ΥΠΟΙΚ Ευκλείδη Τσακαλώτου και των επικεφαλής των θεσμών τα θέματα στο πεδίο του εργασιακού (σ.σ. αναβλήθηκε η χθεσινή συνάντηση).
Νέος γύρος
Σήμερα, οι διαπραγματεύσεις σχεδιάζεται να ξεκινήσουν το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα. Και πλέον δεν αποκλείεται να διαρκέσουν και τις πρώτες ημέρες της επόμενης εβδομάδος όπως τουλάχιστο άφησαν χθες να εννοηθεί στελέχη της ελληνικής πλευράς.
Ο χρόνος όμως να τελειώνει στο τέλος του πρώτου 10ημέρου του Μαΐου (για συμφωνία επί κειμένων μνημονίων και για την νομοθετική/εφαρμοστική διαδικασία) καθώς μετά προγραμματίζεται EWG αλλά και WG για την Ελλάδα και τις παρεμβάσεις στο χρέος.
Η κρίσιμη ρήτρα επιβολής όλων των μέτρων το 2019
Χθες, δεν συζητήθηκε ούτε το πρώτο θέμα που ήταν στην αρχική "ατζέντα", τα πρωτογενή πλεονάσματα του 2016 -2021. Ο λόγος για τα πλεονάσματα που συνδέονται με δύο μεγάλα "αγκάθια":
- Τον κρίσιμο "μηχανισμό" απόφασης της παράλληλης εφαρμογής μέτρων και αντίμετρων το 2019 αλλά και
- τον "Μηχανισμό" επιβολής όλων των μέτρων πιο πριν. Δηλαδή με την μεταφορά της μείωσης του αφορολογήτου από το 2020 στο 2019 μαζί με την περικοπή των συντάξεων αν οι θεσμοί δουν "τρύπες". Αποτελεί ρητή απαίτηση των δανειστών βάση απόφασης του Eurogroup στην οποία έχει συμφωνήσει και η Ελλάδα. Την απόφαση της συνόδου της Μάλτας είχε παρουσιάσει το Capital.gr αλλά και επιβεβαίωσε με δήλωσή του στο ΕΚ την Πέμπτη ο Γερουν Ντάισελμπλουμ. .
Η διαπραγμάτευση αυτή για τα πλεονάσματα έως το 2021, έχει ως βάση το πρωτογενές πλεόνασμα που υπολογίζει η κυβέρνηση στο 4,2% του ΑΕΠ για το 2016. Σύμφωνα με τον κ. Μοσκοβισί εξετάζονται μάλιστα ακόμη κάποια από τα στοιχεία για να κλειδώσει το ποσοστό.
Το ζήτημα είναι πόσο από το 4,2% του ΑΕΠ είναι μόνιμης απόδοσης και πόσο προσωρινό. Τραπεζική πηγή ανέφερε χθες ότι η ΤτΕ δεν θέλει τόσο υψηλά πλεονάσματα αλλά και ότι ένα μέρος συνδέεται με το υψηλό μέρισμα προς το ΓΚΛ λόγω του επίσης υψηλού ELA του 2015, αλλά και της λογιστικής αποτύπωσης εσόδων ΕΝΦΙΑ στο 2016.
Και η αποδοχή ή όχι της "επάρκειας" μέτρων και του μηχανισμού υπολογισμού της θα κρίνει και την τελική απαίτηση του ΔΝΤ για μέτρα το 2018 (σ.σ. και το ΔΝΤ βλέπει επάρκεια μέτρων για το 2017).
Πακέτο 450 εκατ. ευρώ για το 2018
Υπενθυμίζεται ότι από το τέλος του 2016 η κυβέρνηση είχε συμφωνήσει με τους θεσμούς σε πακέτο μέτρων 450 εκατ. ευρώ περίπου για να συγκλίνει το "κενό" που έβλεπε το ΔΝΤ για το 2018. Σύμφωνα με την πρόταση της ελληνικής πλευράς που παρουσίασε το Capital.gr τον Φεβρουάριο, το πακέτο των 450 εκατ. ευρώ προέρχεται από πολλές μικρής "απόδοσης" παρεμβάσεις που έχουν σε μεγάλο βαθμό δρομολογηθεί ή προαναγγελθεί στο παρελθόν και εκτείνονται από την δαπάνη του ΕΟΠΥΥ έως την κατάργηση φοροαπαλλαγών (που προβλεπόταν από το SMoU του 2016) με επίκεντρο τη μείωση/κατάργηση της έκπτωσης φόρου 10% επί των ιατρικών δαπανών αλλά και σειρά επιδομάτων περιλαμβανομένου του επιδόματος θέρμανσης.
Το τελικό "πακέτο" περιλαμβάνει τις "προσαρμογές" των θεσμών και ειδικά τις απαιτήσεις του ΔΝΤ. Και θα εξαρτηθεί από την εκτίμηση για την απόδοση των μέτρων φέτος και τα επόμενα χρόνια. Πάντως, σύμφωνα με την εφημερίδα "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί και φέτος η κυβέρνηση έχει ήδη δώσει στοιχεία στους θεσμούς που δείχνουν μεγάλη υπεραπόδοση μέτρων που ξεπερνούν τον στόχο.
Τα 4 κείμενα των μνημονίων και η νέα σύμβαση
Η διαπραγμάτευση γίνεται επί τουλάχιστο 4 κειμένων Μνημονίων. Ο λόγος για το "συμπληρωμένο" Μνημόνιο της ΕΕ (SMoU) και το τεχνικό μνημόνιο που το συνοδεύει με τις "ρήτρες" της συμφωνίας και των μέτρων, αλλά και το αντίστοιχο συνοπτικό και αναλυτικό (τεχνικό) μνημόνιο του ΔΝΤ (νέο 3ο MEFP). Το μνημόνιο του ΔΝΤ αν συμφωνηθεί θα πρέπει να περάσει από τη Βουλή μαζί με την δανειακή σύμβαση της οποίας θα είναι συνοδευτικό κείμενο.
Μέτρα, αντίμετρα, μεταρρυθμίσεις
Πέρα από το μεγάλο ζήτημα των όρων της υπεραξιολόγησης του 2018, αλλά και της "ρήτρας" εμπροσθοβαρούς εφαρμογής των μέτρων του 2020 ξεδιπλώνονται δεκάδες άλλα μέτωπα. Κάποια θα επιχειρηθεί να κλείσουν (ή κλείνουν) σε επίπεδο "τεχνικών κλιμακίων" και κάποια ανάγονται σε πολιτικά ζητήματα "κορυφής".
Το μεγάλο αγκάθι είναι οι συντάξεις με την κυβέρνηση να επιχειρεί να αποκλείσει τις επικουρικές από το πακέτο περικοπών 1% του ΑΕΠ από τον Ιανουάριο του 2019. Οι θεσμοί φέρεται να αποδέχονται ανώτατο πλαφόν περικοπών συντάξεων (μέσω προσωπικής διαφοράς) στο 22% στις κύριες, αλλά ζητούν ρήτρα περικοπών και επικουρικών αν δεν πιαστεί το 1% του ΑΕΠ .
Έχει συμφωνηθεί πάντως τα αντίμετρα να προέρχονται κατά 1% από μείωση φόρων (παράλληλα με την μείωση του αφορολογήτου το 2020) και κατά 1% από την αύξηση δαπανών (παράλληλα με την μείωση των συντάξεων το 2019)
Σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι των "αντίμετρων" τίθεται κυρίως μειώσεις στην φορολογία εισοδήματος και δευτερευόντως μειώσεις στην φορολογία επιχειρήσεων και στον ΕΝΦΙΑ. Το 1% του ΑΕΠ αυξήσεων δαπανών ζητείται από τους δανειστές να διανεμηθεί μέσω του ΚΕΑ (Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης) για να υπάρχει ένας "διάφανος" μηχανισμός. Η κυβέρνηση επιθυμεί και διανομή γευμάτων, δωρεάν φαρμακευτική περίθαλψη σε χαμηλοσυνταξιούχους αλλά και επενδυτικές δαπάνες.
Εργασιακό- ενέργεια - αγορές
Η κυβέρνηση ζητά από τους θεσμούς να ορίζεται ρητά στη συμφωνία πως μετά το πέρας του προγράμματος –δηλαδή από το Σεπτέμβριο του 2018– θα επανέλθει η αρχή της επεκτασιμότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων και η αρχή ευνοϊκότερης ρύθμισης. Αυτό προς το παρόν δεν καταγράφεται στα μνημόνια. Ορίζεται μόνο πως μέχρι το τέλος του προγράμματος θα ισχύουν όσα έχουν θεσπιστεί. Επίσης προβλέπεται η κατάργηση του υπουργικού βέτο στις ομαδικές απολύσεις, αλλά όχι την αύξηση του ορίου των απολύσεων από το 5% στο 10% και παραμένει ως έχει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εθνικές συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Στο πεδίο της αγοράς ενέργειας η συμφωνία περιλαμβάνει μείωση κάτω από το 40% το ποσοστό των λιγνητικών μονάδων της ΔΕΗ που θα πωληθεί. Δεν θα περιλαμβάνεται ονομαστικά στην συμφωνία η πώληση υδροηλεκτρικών. Προβλέπεται επίσης περιορισμός στις ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που υποχρεούται να δημοπρατήσει η ΔΕΗ σε ιδιώτες μέσα στο 2017 από το 20% (αρχική απαίτηση δανειστών) σε 16% φέτος (σε 19% το 2018 και 22% το 2019), ενώ θα υπάρχει ειδική μνεία για την διευθέτηση των Χρεώσεων ΥΚΩ αλλά και για άλλα τεχνικά θέματα της αγοράς.
Στο πεδίο των αγορών, το "προαπαιτούμενο" της εφαρμογής της 1ης Λίστας του ΟΟΣΑ που έπρεπε να ολοκληρωθεί έως τον Οκτώβριο και εκκρεμούσε μέχρι σήμερα γίνεται πλέον πιο... ρητό. Γίνεται αναφορά στην κατάργηση των περιορισμών στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές και μάλιστα όπως εξηγούν αρμόδια στελέχη χωρίς περιορισμό σε τμ που επιχειρούσε η ελληνική πλευρά να "κερδίσει". Το υπουργείο Οικονομίας επιδιώκει να αποφύγει την κεντρική νομοθέτηση της πλήρους απελευθέρωσης της κυριακάτικης λειτουργίας (σήμερα όλα τα καταστήματα μπορούν να ανοίγουν 8 Κυριακές), επιλέγοντας να "πετάξει” την μπάλα στους αντιπεριφερειάρχες. Πληροφορίες κάνουν λόγο για μία δυνατότητα συμβιβαστικής πρότασης με κατά μέσο όρο 1 Κυριακή ανοικτά τον μήνα.
Παράλληλα "τρέχουν" και άλλες απαιτήσεις από τις 3 λίστες του ΟΟΣΑ μεταξύ των οποίων και η ενεργοποίηση της διάταξης για πώληση φαρμάκων εκτός των φαρμακείων που έχει μεν θεσπιστεί αλλά δεν έχει εφαρμοσθεί. Μένει να φανεί αν θα τεθούν απαιτήσεις για τα ειδικά μισθολόγια, για τις παρεμβάσεις στους μηχανικούς ενώ θεωρείται ότι έχει κλείσει το θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού
Στο μνημόνιο εγγράφονται εκ νέου οι υποχρεώσεις για προώθηση των αποκρατικοποιήσεων αλλά και για την μεταβίβαση των ΔΕΚΟ στο νέο υπερταμείο. Υπενθυμίζεται ότι ένα από τα 15 προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ του προηγούμενου Φθινοπώρου ήταν η μεταφορά 8 ΔΕΚΟ στο νέο υπερταμείο. Μόνο τελικά ψηφίσθηκε η μεταφορά 6 ΔΕΚΟ (ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, Κτιριακές Υποδομές, ΕΛΒΟ, Αττικό Μετρό και Δ.Ε.Η.), ενώ δύο ΔΕΚΟ (ο ΑΔΜΗΕ αλλά και η ΕΑΒ) έμειναν εκτός ως εκκρεμότητα για την παρούσα αξιολόγηση. Σε ό,τι αφορά την ΕΑΒ η ελληνική πλευρά είχε θέσει θέμα απόσυρσης της εταιρείας από τη λίστα των υπό μεταφορά μετοχών στο νέο υπερταμείο λόγω στρατηγικής σημασίας.
Αγκάθι οι τράπεζες
"Έχει ανοίξει κάποια θέματα το ΔΝΤ που δεν ήταν στην ατζέντα”, ανέφερε χθες υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή, λέγοντας ότι ένα από τα τρία βασικά θέματα των διαπραγματεύσεων ήταν ο χρηματοπιστωτικός τομέας.
Τραπεζική πηγή, ερωτηθείς σχετικά είπε ότι δεν βλέπει κάποιο σημαντικό εμπόδιο για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης με βάση την εικόνα που ο ίδιος έχει. Σχολίασε, βέβαια, ότι τα κόκκινα δάνεια είναι μεγάλο θέμα και είναι κρίσιμη η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής, δευτερογενούς αγοράς.
Η ίδια πηγή προανήγγειλε σήμερα νέο γύρο διαπραγματεύσεων για τις τράπεζες. Αναφέρθηκε στο κρίσιμο θέμα της Του ακαταδίωκτου προαναγγέλλοντας ότι σήμερα καταθέτει γραπτή πρόταση το υπουργείο Δικαιοσύνης στους Θεσμούς, σε νέα σύσκεψη που θα γίνει παρουσία εκπροσώπων της Τράπεζας της Ελλάδας, για το θέμα. Για το ζήτημα του ακαταδίωκτου στελεχών τραπεζών και Δημοσίου κατά την αναδιάρθρωση χρεών η τραπεζική πηγή απέφυγε να τοποθετηθεί επί του περιεχομένου, ενώ από την πλευρά του υπουργείου Δικαιοσύνης ειπώθηκε χθες μέσω στελέχους του, ότι υπάρχει κατ' αρχήν συμφωνία για την πρόταση.
Ανώτατη πηγή του υπουργείου Δικαιοσύνης ανέφερε ότι η πρόταση προβλέπει ασυλία ανά περίπτωση, δηλαδή για όποιες περιπτώσεις κριθεί ότι θα πρέπει να υπάρξει με βάση το άρθρο 41 του Κώδικα Ποινικού Δικαίου. Εξήγησε ότι την ασυλία στελεχών του Δημοσίου θα κρίνει ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, ενώ την ασυλία τραπεζικών στελεχών θα κρίνει ο υπουργός Οικονομικών μετά από πρόταση της αρμόδιας διεύθυνσης της Τράπεζας της Ελλάδας. Ωστόσο άλλη τραπεζική πηγή πρόσθεσε ότι θα προτιμούσε η συμφωνία για το ακαταδίωκτο να προβλέπει απευθείας απόφαση από την ΤτΕ μετά από εισαγγελική εντολή.
Ρητή συμφωνία για το χρέος για να ανοίξει ο δρόμος για το QE
Πάντως η τραπεζική πηγή ανέφερε χθες ότι "η ΕΚΤ θέλει συγκεκριμένα νομικά κείμενα για το χρέος και όχι πολιτικές δηλώσεις", προκειμένου να δώσει στην Ελλάδα πρόσβαση στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Πριν τις χθεσινές διαπραγματεύσεις κυβέρνησης-Θεσμών εξήγησε ότι θα πρέπει στις 22 Μαΐου να υπάρχει κατ ελάχιστον μια πολύ συγκεκριμένη δήλωση του Eurogroup για το χρέος και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα. Απέφυγε να προβεί σε εκτιμήσεις για το πότε μπορεί να ενταχθεί η Ελλάδα στο QE, αλλά σε σχετική ερώτηση εάν αυτή είναι εφικτή τον Ιούλιο απάντησε θετικά.
Διαβάστε ακόμα:
- Κουτεντάκης: Είναι ορατό το χρονοδιάγραμμα μείωσης των φορολογικών συντελεστών
- Πολιτικά ζητήματα παραμένουν σε συντάξεις και "κόκκινα" δάνεια
- Επιχείρηση - συμφωνία 72ωρών για το "μαχαίρι" σε αφορολόγητο και συντάξεις
Ο δείκτης τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών αυξήθηκε κατά 0,3% σε μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση ενισχύθηκε κατά 2,8% (από 2,7% τον Αύγουστο).
Στο τρίτο τρίμηνο του 2025, το εποχικά διορθωμένο ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% στην ευρωζώνη και κατά 0,4% στην ΕΕ, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Η ζήτηση αυξήθηκε κατά 1,5% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
Εκνευρισμός στην ηγεσία της Κουμουνδούρου, "άδειασμα" Καραμέρου σε Φάμελλο, ειρωνεία από Τσακαλώτο και προσεκτικές διατυπώσεις από Αχτσιόγλου.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το ισοζύγιο των δανείων για τις προσωπικές και τις μικρές επιχειρήσεις είχε καταγραφεί στα 35,77 τρισεκατομμύρια γιουάν (περίπου 4,35 τρισεκατομμύρια ευρώ) μέχρι τα...
Έντονη και απροσδόκητη μείωση εμφάνισε ο αριθμός των αιτήσεων λήψης επιδόματος ανεργίας στις ΗΠΑ.
Στόχος η άρση των φραγμών και η απελευθέρωση του πλήρους δυναμικού της ενιαίας αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Το 2025 συνολικά 196 αυτοδημιούργητοι δισεκατομμυριούχοι πρόσθεσαν $386,5 δισ. στον παγκόσμιο πλούτο.
Αυξητικές τάσεις σε σύγκριση με πέρυσι αλλά στασιμότητα σε μηνιαία βάση, έδειξε το λιανικό εμπόριο στην Ευρώπη τον Οκτώβριο.
Φέρνοντας νέες ευκαιρίες για την Ευρώπη.
Με μια απόφαση που χαρακτηρίζεται ήδη ιστορική για την ευρωπαϊκή ενεργειακή αρχιτεκτονική, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά σε οριστική διακοπή των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου.
