Οι ανησυχίες για το "ακριβότερο" χρήμα και τα 20 τρισ. δολ. του αμερικάνικου χρέους

Του Γ. Αγγέλη 

Οι αναλύσεις που έχουν προηγηθεί της σημερινής –εκτός απροόπτου– τρίτης (0,25%) κατά σειρά αύξησης των επιτοκίων από την Fed, τείνουν σχεδόν στο σύνολό τους να χτυπάνε μία στο καρφί... και μία στο πέταλο, καθώς η διαφορετική "γραμμή” ανάμεσα στην πλειοψηφία των κεντρικών τραπεζιτών και του Λευκού Οίκου διατηρεί την αβεβαιότητα. 

Παρ' όλα αυτά το γεγονός ότι η κα Γιέλλεν παραμένει επικεφαλής της Fed και διατηρεί τη "γραμμή” για σταδιακή αποκατάσταση "φυσιολογικών” επιτοκίων, ήτοι τη σταθερή πλέον προοπτική ότι το "χρήμα” θα συνεχίσει να γίνεται ακριβότερο, ανεξαρτήτως της ταχύτητας με την οποία αυτό θα συμβαίνει, έχει αρχίσει να υποχρεώνει τις αγορές κεφαλαίου να επαναξιολογούν τα assets τους, είτε πρόκειται για μετοχές είτε για τίτλους χρέους. 

Όπως παρατηρείται από ορισμένους αναλυτές, η προοπτική ισχυροποίησης του δολαρίου λόγω της αύξησης των επιτοκίων του αμερικάνικου νομίσματος σε ένα περιβάλλον υψηλού χρέους (εγχώριου και διεθνούς) είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει νομισματικές "καταιγίδες”, οι οποίες θα είναι δύσκολο να ελεγχθούν με συμφωνίες τύπου Plaza 85.

Ταυτόχρονα το γεγονός ότι η Fed συνεχίζει στη "γραμμή” αυτή μεταφέρει έμμεσα στις αγορές κεφαλαίου τη "βεβαιότητα” ότι οι μεσομακροπρόθεσμες εκτιμήσεις της για την πορεία της οικονομίας είναι ...καθησυχαστικές, τουλάχιστον για ότι συνδέεται με το δολάριο. Κάποια από τα ζητήματα αυτά άλλωστε θα συζητηθούν στο διήμερο 17 – 18 Μαρτίου στο Μπάντεν Μπάντεν της Γερμανίας όπου συγκαλείται το G-20 με την παρουσία των κεντρικών τραπεζιτών και των υπουργών οικονομικών των 20 ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη.

Το εκρηκτικό χρέος των ΗΠΑ

Το "ακριβότερο” δολάριο σε κάθε περίπτωση διευκολύνει τη ραγδαία αυξανόμενη πίεση του αμερικάνικου χρέους το οποίο αγγίζει τα 20 τρισ. δολ. έναντι ΑΕΠ το οποίο βρίσκεται -παρά την ανάπτυξη- στα 18,9 τρισ. δολ. 

Ενώ όμως διευκολύνει τον εξωτερικό δανεισμό την ίδια στιγμή "δυσκολεύει” τον εσωτερικό δανεισμό καθώς η αναχρηματοδότησή του στο εσωτερικό της χώρας γίνεται ακιβότερη. 

Και τα νούμερα δεν είναι καθόλου ...εύκολα. 

Το εσωτερικό ιδιωτικό χρέος, δηλαδή νοικοκυριά και επιχειρήσεις, έχουν συνολικό χρέος που ξεπερνά το αστρονομικό ποσό των 48 τρισ. δολ. και αφορά σε ιδιωτικό χρέος, στεγαστικά δάνεια, φοιτητικά δάνεια, κ.λ.π. 

Η "γραμμή” Γιέλλεν με άλλα λόγια από την μία μεριά λειτουργεί "καθησυχαστικά” για τις αγορές – στη λογική ότι δεν φοβάται την πορεία της οικονομίας – αλλά ταυτόχρονα δρομολογεί μία σταθερή αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης και αναχρηματοδότησης του ιδιωτικού χρέους γεγονός που θα έχει συνέπειες στον βασικότερο μοχλό του αμερικάνικου ΑΕΠ, την ιδιωτική κατανάλωση. 

Η ταχύτητα "απομόχλευσης” του ιδιωτικού χρέους μέσω της αύξησης του κόστους εξυπηρέτησής του θα δοκιμάσει τις "αντοχές” της οικονομίας. 

Και σε κάθε περίπτωση δεν θα διευκολύνει την πολιτική "χαλάρωσης” που θέλει να δρομολογήσει ο Τραμπ, ακόμα και αν αυτό αφορά σε μεγάλο μέρος τις εξοπλιστικές δαπάνες και όχι τις δαπάνες στήριξης κατανάλωσης και υποδομών. 

Οι δύο πολιτικές είναι αντιμέτωπες και αναμφίβολα πίσω τους συγκρούονται δύο διαφορετικά συστήματα οικονομικοπολιτικής εξουσίας που θα κρατήσουν "ζωντανή” την διένεξη με το σύστημα Ομπάμα. 

Όμως όπως παρατηρείται από ορισμένους αναλυτές το "κόστος” αυτής της υπόκωφης σύγκρουσης, θα διοχετεύεται τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό μέσω της αύξησης του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους. 

Και αυτό σε κάθε περίπτωση είναι μία αχαρτογράφητη διαδρομή ναρκοθετημένη με το κρατικό και ιδιωτικό χρέος τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον υπόλοιπο πλανήτη που μετράει το χρέος του σε μεγάλο ποσοστό σε δολάρια.