Bloomberg: Γιατί ανησυχούν οι επενδυτές πάλι για την Ελλάδα;

Ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η Ελλάδα, με φόντο την κόντρα ΔΝΤ και Ευρώπης για τους δημοσιονομικούς στόχους και τη βιωσιμότητα του χρέους. Το Bloomberg "απαντάει" σε 10 ερωτήματα σχετικά με το που "βρίσκεται" τώρα το ελληνικό ζήτημα.

1. Προς τι ο σαματάς αυτή τη φορά;
Τα ίδια με κάθε άλλη φορά. Η ελληνική κυβέρνηση, που δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές σε προσιτές τιμές, στηρίζεται τα τελευταία χρόνια στα δάνεια από το ταμείο διάσωσης της Ευρώπης και του ΔΝΤ για να πληρώνει τους λογαριασμούς της. Αυτά τα δάνεια συνοδεύτηκαν από αυστηρούς όρους, και η κυβέρνηση διαφωνεί με τους πιστωτές για το εάν η Ελλάδα τους τηρεί. Οι επενδυτές βρίσκονται και πάλι σε συναγερμό.

2. Αλλά η Ελλάδα δεν πήρε προσφάτως ένα τεράστιο πρόγραμμα διάσωσης;
Έλαβε ένα πακέτο διάσωσης 86 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του 2015, το τρίτο για την χώρα (τεχνικά ήταν το πέμπτο). Αυτό έδωσε τέλος σε μια περίοδο μεγάλης αναταραχής, οδηγώντας τον περιστασιακό παρατηρητή να σκεφτεί ότι το ελληνικό πρόβλημα έχει "λυθεί". Αλλά τα λεφτά δεν δίνονται άμεσα. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, η κυβέρνηση και οι επόπτες βρίσκονται σε συνεχείς σχεδόν συνομιλίες σχετικά με τη συμμόρφωση με τους όρους. Δύο πράγματα είναι κεντρικής σημασίας για το τωρινό αδιέξοδο: η Ελλάδα πρέπει να αυξήσει το δημοσιονομικό της πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018, και το ΔΝΤ πρέπει να συμμετέχει στ πρόγραμμα.

3. Δεν συμφώνησε η Ελλάδα σε αυτούς τους όρους;
Ναι, αλλά το ΔΝΤ δεν το έκανε. Τα στελέχη του έχουν δημοσίως δηλώσει ότι η Ελλάδα δεν θα έπρεπε ποτέ να είχε συμφωνήσει στον στόχο του 3,5% διότι η λιτότητα που απαιτείται για την επίτευξη αυτού του στόχου, θα παρέλυε την οικονομία. Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους πιστωτές, το ΔΝΤ δεν θεωρεί ότι το πλεόνασμα θα φτάσει υψηλότερα του 1,5% εκτός κι αν η Ελλάδα μειώσει τις συντάξεις και αυξήσει τους φόρους περισσότερο από ό,τι έχει κάνει. Η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να συμφωνήσει και να παραμείνει στο ευρώ. Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης ποτέ δεν ήταν "άνετες" με την τεράστια ελάφρυνση χρέους που το ΔΝΤ λέει ότι χρειάζεται η Ελλάδα. Τώρα, κοιτάζει προς περαιτέρω μειώσεις συντάξεις και αυξήσεις φόρων για να λάβει το πράσινο φως των πιστωτών στην τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος.

4. Γιατί αρκετοί μιλούν για έξοδο του ΔΝΤ;
Ίσως θα ήταν πιο σωστό να μιλούν για την συμμετοχή του ΔΝΤ. Τεχνικά, το ΔΝΤ χορηγεί στην Ελλάδα ξεχωριστή χρηματοδότηση από αυτή που "τρέχει" παράλληλα με την ευρωπαϊκή. Ήταν μία το 2010 και άλλη μία το 2012, η οποία έληξε στο τέλος του 2016 (θυμάστε που λέγαμε ότι η Ελλάδα είναι στην πέμπτη διάσωση;). Το Ταμείο δεν συμμετείχε στην τελευταία ευρωπαϊκή διάσωση και δεν έχει δανείσει στην Ελλάδα τα τελευταία δυόμιση χρόνια. Όσο εξακολουθούσε ακόμη να ισχύει το πρόγραμμα του 2012, ήταν δυνατό να τεθεί το ερώτημα της συμμετοχής του ΔΝΤ, αναβάλλοντας μία απόφαση για τον επόμενο γύρο των συνομιλιών. Τώρα που η Ελλάδα είναι χωρίς πρόγραμμα του ΔΝΤ, αυτό δεν είναι πλέον δυνατό.

5. Τι λένε οι Έλληνες αξιωματούχοι ότι μπορούν και δεν μπορούν να κάνουν;
Η τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2016 με την Ελλάδα να υιοθετεί έναν δημοσιονομικό κόφτη, ου αυτομάτως μειώνει τις κυβερνητικές δαπάνες εάν η Ελλάδα υπολείπεται των δημοσιονομικών στόχων. Η κυβέρνηση φαίνεται πρόθυμη να επεκτείνει αυτό τον μηχανισμό, αλλά αρνείται να νομοθετήσει συγκεκριμένες περικοπές στις συντάξεις. Επίσης αντιδρά στις απαιτήσεις του ΔΝΤ για ένα χαμηλότερο όριο στο αφορολόγητο εισόδημα, κάτι που η Ελλάδα λέει ότι θα πλήξει τα φτωχότερα νοικοκυριά.

6. Ναι αλλά η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας δεν έχει βελτιωθεί;
Από την διάσωση του 2015, η οικονομική ανάπτυξη έχει υπερβεί τις εκτιμήσεις. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι δυσαρεστημένοι από τις αρνητικές προβλέψεις του ΔΝΤ για το 2018. Το ΔΝΤ ωστόσο εκτιμά ότι οι πρόσφατες επιδόσεις της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμες διότι η φορολογική βάση είναι πολύ στενή και το συνταξιοδοτικό κόστος πολύ υψηλό. Το Ταμείο θέλει η Ελλάδα να θεσπίσει τις διαρθρωτικές αλλαγές που επιδιώκει στο ασφαλιστικό και στο φορολογικό, ακόμη κι αν ο στόχος του πλεονάσματος μειωθεί στο πιο ρεαλιστικό 1,5%, για να αποφύγει περισσότερο σφίξιμο της ζώνης, που θα μπορούσε να υποσκάψει την μελλοντική οικονομική ανάπτυξη.

7. Τι λένε οι αγορές;
Δεν τους αρέσει. Ενώ τίποτα δεν θυμίζει την αναταραχή του 2009, όταν ξέσπασε η κρίση χρέους, ή το χάος του 2015, τα ομόλογα υποχωρούν ξανά. Η απόδοση για τους τίτλους του 2019 διαμορφώθηκε σχεδόν στο 10% την Τρίτη. Ήταν χαμηλότερα του 4% κατά τη διάρκεια του 2014, και στη συνέχεια εκτινάχθηκε στο 37% το 2015.

8. Γιατί πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία πριν από το τέλος Φεβρουαρίου;
Ο Φεβρουάριος δεν είναι μια αυστηρή προθεσμία, αλλά εντείνεται η πίεση για να βρεθεί μία λύση –ή τουλάχιστον να σημειωθεί πρόοδος προς μια λύση- στην επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup στις 20 Φεβρουαρίου. Μετά από αυτό, η Ευρώπη εισέρχεται σε μια έντονη εκλογική περίοδο στην Ευρώπη. Η βοήθεια προς την Ελλάδα έχει κουράσει τα εκλογικά σώματα στην Ευρώπη. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία τον Φεβρουάριο, η επίτευξη μιας μετά από τις εκλογές δεν θα γίνει πιο εύκολη.

9. Τι σχέση έχει η εσωτερική πολιτική της Γερμανίας με αυτό;
Η Γερμανία έχει εθνικές εκλογές τον Σεπτέμβριο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schaeuble επιμένει σθεναρά ότι, εάν το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει, αυτό να ακυρώσει τη συμφωνία διάσωσης του 2015 της Ελλάδας. Ήταν εξίσου ανένδοτος στο ότι η Γερμανία δεν θα δώσει αυτού του είδους την ελάφρυνση χρέους που απαιτεί το ΔΝΤ. Η υπαναχώρηση από οποιαδήποτε θέση, θα μπορούσε να έχει πολιτικό κόστος.

10. Είναι όλο αυτό όπως το 2015;
Όχι ακόμη. Δεν επίκειται αθέτηση πληρωμών διότι τα ταμεία της Ελλάδας είναι αρκετά γεμάτα για να εξυπηρετήσουν το χρέος της. αλλά χωρίς νέα δάνεια, τα ταμεία θα αδειάσουν. Το πρόγραμμα πληρωμών ομολόγων της χώρας υποδηλώνει ότι η στιγμή αυτή θα μπορούσε να έρθει τον Ιούλιο, λίγους μόνο μήνες πριν από τις γερμανικές εκλογές.

Έφη Ευθυμίου