To μυστικό σχέδιο για τη χρηματοδότηση του ευρωχρέους

ΕΕ και κεντρικοί τραπεζίτες επεξεργάζονται ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που επιδιώκει να λύσει το πρόβλημα του χρέους στην ευρωζώνη. Η Γερμανία ανησυχεί, γιατί φοβάται ότι έρχεται το ευρωομόλογο από την πίσω πόρτα.

Η Κεντρική Τράπεζα της Γαλλίας με έδρα το Παρίσι στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό κτήριο του 17ου αιώνα, το Hotel de Toulouse, χτισμένο σε στιλ γαλλικού μπαρόκ που εντυπωσιάζει με την λαμπρότητά του κάθε επισκέπτη. Αυτή την ομορφιά δεν μπόρεσε να θαυμάσει το enfant gate του χρηματοπιστωτικού κόσμου που βρέθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σε μια χρυσοποίκιλτη αίθουσα χωρίς παράθυρα. Το σχέδιο που τους παρουσιάστηκε από επικεφαλής κεντρικών τραπεζών εκείνη την ημέρα, δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια επανάσταση στην χρηματοδότηση της ευρωζώνης, την εισαγωγή των σούπερ ομολόγων, των λεγόμενων Ευρωπαϊκών Ασφαλών Ομολόγων "European Safe Bonds" (ESB).

Θα συμπεριληφθεί στη Λευκή Βίβλο της Κομισιόν

Τι το φοβερό έχουν αυτά τα ομόλογα περιγράφει η εφημερίδα Handelsblatt. Πρόκειται για ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που κατά τους εμπνευστές του στοχεύει στο να εξαλείψει δια παντός το πρόβλημα χρέους στην ευρωζώνη και τους κινδύνους μετάδοσης του "ιού" της κρίσης σε άλλες χώρες. Αφορά σε ένα πακέτο νέων ομολόγων από κράτη της ευρωζώνης, των ESB, που θα διατίθενται σε επενδυτές, εξασφαλίζοντάς τους από το ενδεχόμενο χρεοκοπίας μιας χώρας. Επιπλέον, θα μπορούσαν να συμβάλουν στο σπάσιμο του φαύλου κύκλου στον οποίο εισέρχονται κράτη και τράπεζες υπό χρεοκοπία. Αλλά το πιο εντυπωσιακό είναι ότι κάθε χώρα του ευρώ θα αναλαμβάνει καταρχήν μόνη της την ευθύνη των χρεών της.

Η βραδιά όμως δεν κύλησε όπως την είχαν οραματιστεί οι διοργανωτές της. Οι συμμετέχοντας ήγειραν πολλές αντιρρήσεις και έτσι, όπως είπε χαρακτηριστικά κάποιος τοπ μάνατζερ, "μετά από αυτή τη μέρα η ιδέα ενταφιάστηκε". Έκανε λάθος. Οι διοικητές τραπεζών επεξεργάστηκαν την ιδέα των ESB σε τέτοιο σημείο που σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της οικονομικής εφημερίδας, η Κομισιόν θέλει να τα συμπεριλάβει στη λεγόμενη Λευκή Βίβλο, με την οποία θα επιχειρήσει να δώσει στις 25 Μαρτίου νέα ώθηση για μεταρρυθμίσεις στην ευρωζώνη.

Σε κατάσταση συναγερμού το υπουργείο του Σόιμπλε

Στο Γερμανία, το υπουργείο Οικονομικών και η ομοσπονδιακή τράπεζα, η Μπούντεσμπανκ, βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού. Εκείνο που φοβούνται είναι ότι αυτή η εναλλακτική μορφή ευρωομολόγων θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινοτική ανάληψη των χρεών από την πίσω πόρτα. Όταν το καλοκαίρι του 2012 η ευρωκρίση ήταν στο απόγειό της, η καγκελάριος Μέρκελ είχε πει με έμφαση ότι ευρωομόλογα δεν θα υπάρξουν, "όσο ζω". Η νέα συζήτηση που ενσκήπτει με αφορμή τα ESB δεν αποτελεί μια ρελάνς της διαμάχης Βερολίνου-Βρυξελλών για τα εάν τα κράτη-μέλη θα ευθύνονται το ένα για τα χρέη του άλλου, αλλά αναδεικνύει και τη διαφωνία για το ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Διότι αντικείμενο κριτικής είναι και το γεγονός ότι την επεξεργασία της πρότασης έχει αναλάβει ομάδα εργασίας της ΕΚΤ.

Η ιδέα των ESB παραμένει διαφιλονικούμενη. Το αντεπιχείρημα είναι ότι τα νέα ομόλογα δεν αποτελούν ασφαλές εργαλείο αναχρηματοδότησης και ότι σε περίπτωση που ξεσπάσει κρίση και δεν βρεθεί αγοραστής, τότε πιθανότατα να μην μπορεί να χρηματοδοτήσει το χρέος της ολόκληρη η ευρωζώνη. Σε αυτή την περίπτωση τα κάστανα από τη φωτιά θα κληθεί να τα βγάλει ο δημόσιος κορβανάς. Στο σημερινό μπρίφινγκ της γερμανικής κυβέρνησης τέθηκε και πάλι θέμα ευρωομολόγων, με την εκπρόσωπο Φρεντερίκε φον Τιζενχάουεζεν να τονίζει ότι επ' αυτού δεν υπάρχει αλλαγή στάσης στη Γερμανία.

Ειρήνη Αναστασοπούλου

Πηγή: Deutsche Welle