Ένα "καρφί" από την Κομισιόν, πριν τη "Σύνοδο" της Αθήνας

Του Γ.Αγγέλη

Τον Αύγουστο, ένα μήνα πριν από την Σύνοδο της Αθήνας, η Κομισιόν έκανε μία κίνηση που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη στην Μπρατισλάβα, αλλά που σημαδεύει τη "διαδρομή” των συζητήσεων στις Βρυξέλλες. Η αρμόδια Γενική Διεύθυνση δημοσίευσε μία μελέτη (Ολλανδός ο συντάκτης της) με την οποία ζητάει από τη Γερμανία και την Ολλανδία να χρηματοδοτήσουν τις δημόσιες επενδύσεις τους με αύξηση του χρέους τους.

Η μελέτη υπό τον τίτλο "Public Investment Stimulus in Surplus Countries and their Euro Area Spillovers” κάνει δύο παρατηρήσεις:

-Η πρώτη είναι ότι οι δύο πλεονασματικές οικονομίες της Ευρώπης οφείλουν μέρος των πλεονασμάτων τους στο γεγονός ότι έχουν λίγο-πολύ παγώσει τις δημόσιες επενδύσεις τους σχεδόν από το 2009, δηλαδή από τότε που ξέσπασε η κρίση. Έκτοτε οι δημόσιες επενδύσεις τους σαν ποσοστό του ΑΕΠ είναι χαμηλότερες από τον μέσο της Ευρωζώνης.  Σε ορισμένες περιπτώσεις εντοπίζονται να είναι χαμηλότερες ακόμα και από εκείνες χωρών που μπήκαν σε προγράμματα στήριξης...

-Η δεύτερη παρατήρηση που κάνει χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο προσομοίωσης είναι ότι αν αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες τους θα δρομολογήσουν μία ενίσχυση της οικονομίας σ' ολόκληρη την Ευρωζώνη μαζί με την δικής τους. Και η τρίτη είναι ότι όλα αυτά είναι δυνατό να γίνουν με ευνοϊκούς όρους τώρα που είναι χαμηλά τα επιτόκια, αλλά ακόμα και αν αυτό ελαφρώς αλλάξει πάλι το αποτέλεσμα θα είναι θετικό...

Συγκεκριμένα, η έρευνα του κ. Jan in 't Velt λέει από την εισαγωγική της περίληψη ότι αυτή η μελέτη περιγράφει το μοντέλο προσομοίωσης που επιβεβαιώνει σε γενικές γραμμές την άποψη ότι στην παρούσα συγκυρία, με νομισματική πολιτική που διατηρεί μηδενικό επιτόκιο, μία αύξηση της χρηματοδότησης των δημοσίων επενδύσεων σε χώρες με πλεόνασμα, μέσω δανεισμού, θα έχει θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις στο ΑΕΠ για το υπόλοιπο της ζώνης του ευρώ. 

Ακόμα και αν η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να παραμείνει στο πλαίσιο αυτό, η διάχυση των θετικών επιπτώσεων στο ΑΕΠ μπορεί να είναι μικρή, αλλά αν τα επιτόκια διατηρηθούν σταθερά για δύο χρόνια, η (σ.σ. θετική) διάχυση μπορεί να είναι σημαντική. 

Σύμφωνα με τα ευρήματα του μοντέλου του κ. Jan in 't Velt, μια αύξηση των επενδυτικών δαπανών σε Γερμανία και Ολλανδία μπορεί να ενισχύσει το ΑΕΠ στις χώρες αυτές και, επίσης, θα έχει σημαντικές θετικές συνέπειες για το υπόλοιπο της ζώνης του Ευρώ, ενώ οι επιπτώσεις στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών είναι πιθανό να είναι μικρή. 

Οι θετικές συνέπειες μπορούν να είναι ακόμα μεγαλύτερες όταν οι επενδύσεις κατευθύνονται προς τους περισσότερο παραγωγικούς τομείς έργων. 

Προς το παρόν, με χαμηλό κόστος δανεισμού, η αύξηση του δημόσιου χρέους για τις χώρες με πλεόνασμα θα είναι μέτρια, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσε να βελτιώσει τους δείκτες χρέους στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Με άλλα λόγια είναι μία περίπτωση από αυτές που στις αγορές αποκαλείται "win-win”...

H επιλογή της Κομισιόν να βγάλει την συγκεκριμένη Έκθεση (με Ολλανδό συγγραφέα) τον Αύγουστο μοιάζει τυχαία αλλά δεν είναι. 

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr η Ευρωζώνη, ακόμα και μέσα στην Κομισιόν, έχει ολοένα και περισσότερο αρχίσει να διαχωρίζεται σε δύο τουλάχιστον "γραμμές” ακόμα και στο επίπεδο των δομών. 

Αυτή η προφανής πλέον "διάσπαση” έχει μεν προκαλέσει "αμηχανία” η οποία καταλήγει στην αδυναμία λήψης ουσιαστικών αποφάσεων, όπως για παράδειγμα στην πρόσφατη συνάντηση στην Μπρατισλάβα. Ωστόσο, έχει αρχίσει να εκφράζεται με δυναμικό και τυπικά ...αντιδεοντολογικό τρόπο, όπως για παράδειγμα με την στάση Ρένζι ο οποίος διαφοροποίησε ακόμα και στο επίπεδο του "τελετουργικού” την θέση του από την κα. Μέρκελ... Η Κομισιόν έστειλε παρά τις εσωτερικές της διαφοροποιήσεις το δικό της μήνυμα με τον κ. Jan in 't Velt. 

Η συνέχεια όμως από ότι ακούγεται θα είναι περισσότερο "θορυβώδης”...