Λίγο πριν μιλήσει το "αφεντικό" της Fed στο Jackson Hole

Του Γ. Αγγέλη

Σε λιγότερο από 24ωρες οι διεθνείς αγορές θα μπορούν να βγάλουν αναστεναγμό ανακούφισης... ή θα αρχίσουν να τρέχουν, θυμίζοντας τις πρώτες εβδομάδες του 2016. Το πλέον πιθανό όμως είναι οτι θα μείνουν με την στυφή γεύση βαθιάς αβεβαιότητας για την επόμενη ημέρα. 

Αύριο η κα Yellen θα παρουσιάσει στην ετήσια συνάντηση των μεγάλων τραπεζιτών στο Jackson Hole, στο Γουινσκόσνιν στις ΗΠΑ, τις σκέψεις της για το κατά πόσο η Fed θα προχωρήσει και πότε σε αύξηση των επιτοκίων, ήτοι σε αύξηση του κόστους του (δολαριακού) χρήματος. 

Και επειδή ο όγκος του δανεισμένου (δολαριακού) χρήματος στον πλανήτη έχει αυξηθεί σημαντικά από την κρίση της Lehman Brothers μέχρι σήμερα χωρίς να έχει αυξηθεί αντίστοιχα το παραγόμενο "εισόδημα”, μία τέτοια εξέλιξη είναι πολύ κακά νέα για όλο τον πλανήτη.

Και οι αγορές το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από κάθε άλλον... 

Για τον λόγο αυτό άλλωστε όταν η κα Yellen αποφάσισε να κάνει το πρώτο μικρό βήμα αύξησης των επιτοκίων τον περασμένο Δεκέμβρη οι αγορές βυθίστηκαν στο βαθύ κόκκινο για εβδομάδες μέχρι η Fed να "ψελίσει” ότι δεν θα βιαστεί να συνεχίσει το μονοπάτι αυτό...

Το ερώτημα για την κα Yellen δεν είναι αν πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια. 

Αλλά το αν μπορεί υπό τις παρούσες συνθήκες. 

Τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια στις ΗΠΑ για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκαν για να δημιουργήσουν αναχώματα στο τσουνάμι της κρίσης που ξέσπασε το 2007 με την κρίση χρέους. 

Και βέβαια να χρηματοδοτήσει την ανάκαμψη της οικονομίας. 

Τα αναχώματα δούλεψαν, η οικονομία δεν κατέρρευσε, αλλά κάθε άλλο παρά η νομισματική πολιτική της παρατεταμένης ποσοτικής χαλάρωσης- παρά τον συνδυασμό με Ιαπωνία και Ευρώπη - οδήγησε τις οικονομίες σε ισχυρή και βιώσιμη ανάκαμψη. 

Η "απόσυρση” της πολιτικής αυτής προκειμένου η λειτουργία του "χρήματος” να επανέλθει στη φυσιολογική της διάσταση αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη. 

Η σωστή απόφαση Bernanke για το tapering και το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης αποδεικνύεται ωρολογιακή βόμβα για τις αγορές που είναι πλέον εθισμένες στο μηδενικού κόστους χρήμα. 

Οι τέσσερις πρώτες εβδομάδες του 2016 μετά την πρώτη αύξηση των επιτοκίων τον Δεκέμβριο απέδειξαν ότι οι αγορές δεν αντέχουν ενα τέτοιο "τεστ”.

Πολύ περισσότερο όταν αυτό επιχειρείται σε τόσο ταραγμένη προεκλογική περίοδο – προεδρικές εκλογές – φαίνεται μάλλον αδύνατο για την κα Yellen να κάνει το επόμενο βήμα, παρά τις δηλώσεις σημαντικής μερίδας κεντρικών τραπεζιτών της Fed ότι η αύξηση των επιτοκίων είναι μη αντιστρεπτή πορεία.  

Πόσο θα μπορούσε να καθυστερήσει κάτι τέτοιο; Αυτό φαίνεται να εξαρτάται και από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών καθώς το "μοντέλο” Clinton διαφέρει πολύ από το (επίφοβο) μοντέλο Trump.

Σε κάθε περίπτωση όμως η κα Yellen εμφανίζεται αποφασισμένη αύριο να δώσει αν όχι την εικόνα των προθέσεών της, τουλάχιστον την εικόνα της πραγματικής κατάστασης της οικονομίας μέσα στην οποία καλείται να αποφασίσει για την νομισματική πολιτική που θα επηρεάσει την οικονομία στον πλανήτη ολόκληρο.

Αυτοί που την γνωρίζουν λένε ότι αν ήθελε να αποφύγει να δώσει απαντήσεις θα είχε αποφύγει να πάει στο Jackson Hole και οι αγορές θα είχαν πάρει το μήνυμά τους. Όμως αυτή αποφάσισε να πάει και αυτό σημαίνει ότι έχει να δώσει απαντήσεις. 

Και αυτές οι απαντήσεις θα είναι καθοριστικές και για το κλίμα μέσα στο οποίο θα συγκληθεί η ετήσια σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας σε λιγότερο από ένα μήνα...