Brexit και ισπανικές εκλογές αυξάνουν τον δείκτη δυσκολίας για την Ελλάδα

της Νένας Μαλλιάρα

Ενώπιον νέων μεγάλων αβεβαιοτήτων που δημιουργεί το Brexit για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκεται η ελληνική Οικονομία και οι τράπεζες, τη στιγμή που η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης φάνηκε να θέτει τις βάσεις για την άρση της αβεβαιότητας και τη θετική μεταβολή του επενδυτικού κλίματος. Παράλληλα, το αποτέλεσμα των ισπανικών εκλογών προδιαγράφει σκληρότερη εφαρμογή των όρων για την παραμονή στο ευρώ.

Ακριβώς ένα χρόνο μετά την επιβολή των capital controls (26/6/2015) και ενώ μόλις την περασμένη εβδομάδα οι ελληνικές τράπεζες κατάφεραν να ανακτήσουν από την ΕΚΤ το waiver, ως πρώτο βήμα για τη βελτίωση των συνθηκών ρευστότητάς τους, το Brexit ορθώνει νέες τεράστιες προκλήσεις και δικαιολογημένη ανησυχία για το πώς αυτές θα μπορέσουν να ξεπεραστούν.

Μετά τις εξελίξεις με το βρετανικό δημοψήφισμα, οι τραπεζίτες δεν κρύβουν την απαισιοδοξία τους και επισημαίνουν ότι για την Ελλάδα, η έξοδος της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε., είναι ένα πολύ κακό νέο.

Αν και τα πράγματα, όπως επισημαίνουν, θα χρειαστούν κάποιο διάστημα για να κατασταλάξουν, ο αντίκτυπος των εξελίξεων για την Ελλάδα μόνο επιβαρυντικός μπορεί να είναι, δεδομένης της θέσης αδυναμίας της χώρας. Μάλιστα, εφόσον οι αρχές της Ε.Ε. ακολουθήσουν σκληρή γραμμή για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ένωση, εκτιμούν ότι θα πρόκειται για λάθος τακτική που θα πιέσει περισσότερο τις συνθήκες παραμονής και για τα αδύναμα μέλη της Ε.Ε., όπως η Ελλάδα.

Η αρχική επίπτωση του Brexit που αφορά στην κατακόρυφη αύξηση της μεταβλητότητας των αγορών, βρίσκει την Ελλάδα προφυλαγμένη λόγω της ύπαρξης των capital controls. Ωστόσο, καθιστά πλέον αδύνατη την εφαρμογή του σχεδίου για χαλάρωσή τους.

Μετά τις εξελίξεις του Brexit, οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι δεν μπορεί να υπάρξει η μείζονος σπουδαιότητας ελάφρυνση των περιορισμών, η απελευθέρωση του "νέου" χρήματος. Παράλληλα, δεν βλέπουν προοπτική για άρση των capital controls μέχρι τα τέλη του 2017, πράγμα που σημαίνει ότι η ελληνική Οικονομία προβλέπεται να ζήσει υπό καθεστώς κεφαλαιακών περιορισμών για 2,5 χρόνια. 

Την ίδια στιγμή, υπό αίρεση τίθεται και ο χρόνος συμμετοχής της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Η επίσπευση της ένταξης της Ελλάδας στο QE που θα μπορούσε να αποτελέσει επιλογή της ΕΚΤ μετά το βρετανικό δημοψήφισμα, ώστε να δοθεί σήμα ελέγχου των αγορών και εμπιστοσύνης στην Ε.Ε., το πιθανότερο είναι να "υποκύψει" στην πιστή εφαρμογή των αυστηρών κανόνων που έχουν τεθεί για τη σταθερότητα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Και αυτό σημαίνει ότι αφενός θα δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση στην απαρέγκλιτη και χωρίς καθυστερήσεις υλοποίηση των όσων έχει συμφωνήσει ήδη η Ελλάδα με τους πιστωτές της, αφετέρου η δεύτερη αξιολόγηση του Οκτωβρίου που περιλαμβάνει το "βαρύ πακέτο" των εργασιακών θα αποτελέσει το τελικό "τεστ" για την παραμονή ή μη της χώρας εντός ευρωζώνης. 

Θα πρόκειται για το σημείο που, όπως λένε οι τραπεζίτες, οποιαδήποτε καθυστέρηση ή απόπειρα παρέκκλισης από τις επιταγές των δανειστών, θα οδηγήσει με συνοπτικές διαδικασίες σε μη εκταμίευση δόσεων και η χώρα θα αφεθεί να χρεοκοπήσει.

Υπό μία τέτοια προοπτική, προφανώς το αν θα καθυστερήσει η προοπτική ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, είναι δευτερεύουσα αν όχι άνευ αντικειμένου.

Οι τραπεζίτες εστιάζουν άμεσα στις εξελίξεις αυτής της εβδομάδας και στην αυριανή Σύνοδο Κορυφής. Σημειώνεται ότι χθες Κυριακή, η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung επικαλείτο πληροφορίες για ψήφισμα που θα κατατεθεί στην ειδική συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, από όλες τις μεγάλες κοινοβουλευτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - το συντηρητικό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τους Σοσιαλδημοκράτες, τους Φιλελεύθερους και τους Πράσινους – και θα καλεί τον Βρετανό πρωθυπουργό D. Cameron να επιταχύνει τις διαδικασίες εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. ώστε να αποφευχθεί η επιβλαβής αβεβαιότητα και να προστατευθεί η εύρυθμη λειτουργία της Ε.Ε.

Από πλευράς Βρετανίας δεν φαίνεται να υπάρχει θέληση επιτάχυνσης των διαδικασιών ενεργοποίησης του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας για την έξοδο από την Ε.Ε. σε αντίθεση με τα μηνύματα που στέλνει η άλλη πλευρά.

"Οι Βρετανοί αποφάσισαν ότι θέλουν να φύγουν από την Ε.Ε., οπότε δεν έχει νόημα να περιμένουμε μέχρι τον Οκτώβριο για να προσπαθήσουμε να διαπραγματευτούμε τους όρους της αποχώρησης", δήλωσε ο επικεφαλής της Κομισιόν J.C. Juncker. 

"Οι έξι ιδρυτικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιθυμούν το Ηνωμένο Βασίλειο να αρχίσει το συντομότερο δυνατόν τη διαδικασία της εξόδου του από την ΕΕ", δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών F.W. Steinmeier αφού συναντήθηκε με τους πέντε ομολόγους του από Γαλλία, Ολλανδία. Ιταλία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο.

Εξισορροπητικά, η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel δήλωσε ότι θα πρέπει να διεξαχθούν νηφάλιες διαπραγματεύσεις με τη Βρετανία για την αποχώρησή της από την Ε.Ε., οι οποίες όμως "δεν θα πρέπει να πάρουν και μια αιωνιότητα"...

Οι πρώτες αντιδράσεις στην αίτηση διαζυγίου της Βρετανίας από την Ε.Ε. συντείνουν, σε κάθε περίπτωση, στην παράταση της αβεβαιότητας για μεγάλο χρονικό διάστημα για αγορές, τράπεζες και Οικονομία…