Τα ψιλά γράμματα και τα "θολά" σημεία της συμφωνίας

Της Δήμητρας Καδδά

Ο λευκός καπνός βγήκε από την 11ωρη συνεδρίαση των ΥΠΟΙΚ, καθώς κατέληξαν σε "πλήρη επί της αρχής συμφωνία" για πακέτο δόσεων 10,3 δισ. ευρώ, σε επανεξέταση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 (ανάλογα με τις τότε συνθήκες), αλλά και σε  οδικό χάρτη παρεμβάσεων στο χρέος που θα γίνει σε τρία στάδια και θα πρέπει να ποσοτικοποιηθεί τους επόμενους μήνες.

Ωστόσο, ένας  νέος μαραθώνιος ξεκινά από σήμερα για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Καλείται: να διασφαλίσει την έγκαιρη καταβολή του πρώτου πακέτου δόσεων, αλλά και για να διαλευκάνει πολλά "θολά" σημεία και "ψιλά γράμματα" της πρώτης αυτής συμφωνίας στο πεδίο του χρέους, των πλεονασμάτων και του ρόλου του ΔΝΤ.

Πρώτος στόχος είναι η εκταμίευση της υποδόσης των 7,5 δισ. ευρώ που προσδιορίστηκε στο δεύτερο 15μερο του Ιουνίου (σ.σ. λίγο πριν δηλαδή τις μεγάλες λήξεις δανείων του Ιουλίου), αν και εφόσον  προηγουμένως σβηστούν οι "αστερίσκοι" για το ασφαλιστικό, τα κόκκινα δάνεια και ταμείο αποκρατικοποιήσεων.

Παράλληλα θα συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για το χρέος, θα ετοιμάζεται το νέο πακέτο προαπαιτούμενων για τον Σεπτέμβριο, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός αποτύπωσης της καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών για να αποπληρώνονται από το δάνειο του ESM, αλλά και να ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις με το ΔΝΤ που δήλωσε ότι θα εισηγηθεί/αποφασίσει την επίσημη συμμετοχή του στο πρόγραμμα έως τον Δεκέμβριο, με τους υπόλοιπους θεσμούς να την θεωρούν αναγκαία.…

Πακέτα δόσεων και αστερίσκοι
Ο ΥΠΟΙΚ Ευκλείδης  Τσκαλώτος, σύμφωνα με όσα δήλωσαν μετά την σύνοδο οι εκπρόσωποι των  θεσμών, παρείχε "ισχυρές διαβεβαιώσεις" ότι θα κάνει τις "τεχνικές"παρεμβάσεις που συμφωνήθηκαν στα προαπαιτούμενα, λαμβάνοντας πάντως  εύσημα για τους δύο εφαρμοστικούς νόμους που ψήφισε η Βουλή και για την πρόοδο που επιτεύχθηκε.

Εγκρίθηκε πακέτο 10,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 7,5 δισ. ευρώ μπορούν να εκταμιευθούν τον Ιούνιο και τα υπόλοιπα τον Σεπτέμβριο αν εκπληρωθεί ένα δεύτερο πακέτο με προαπαιτούμενα/δεσμεύσεις για μηχανισμό παρακολούθησης οφειλών. Από το ποσό αυτό σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ τα 3,5 δισ. ευρώ θα οδεύσουν σε αποπληρωμή οφειλών προς ιδιώτες αλλά υπο.. όρους.

Με βάση τις ανακοινώσεις που έγιναν μετά το Eurogroup για να εκταμιευθεί η δόση στο δεύτερο 15ήμερο του Ιουνίου (τότε την υπολόγισε στο καλό σενάριο ο Regling) απομένει:

· Εφαρμοστικός. Οι θεσμοί να κάνουν έναν τελευταίο έλεγχο στον πρόσφατο εφαρμοστικό νόμο.

· Αστερίσκοι. Ανεξαρτήτως των θεμάτων που μπορεί να προκύψουν από τον νόμο αυτό (σ.σ. το EWG έθεσε ζητήματα προσαρμογής στο νέο Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης) θα πρέπει να προσαρμοστεί η Αθήνα στους "αστερίσκους" που τέθηκαν ήδη στην ανακοίνωση της συνόδου. Αυτοί οι "αστερίσκοι" σύμφωνα με το Eurogroup απαιτούν να γίνουν οι διορθώσεις στην νομοθεσία για την απελευθέρωση της πώλησης δανείων (σ.σ. το EWG είχε ενστάσεις με την εξαίρεση των δανείων με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου), στο ασφαλιστικό, αλλά και στην εφαρμογή των προαπαιτούμενων στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων (έγινε αναφορά μεταξύ άλλων στην κύρωση από τη Βουλή της σύμβασης για το Ελληνικό). 

· Καταβολή πρώτης υποδόσης. Μετά θα οριστικοποιηθεί η πρώτη επικαιροποίηση του μνημονίου και θα εγκρίνουν ακολούθως τα Εθνικά Κοινοβούλια και ο ESM την 1η υποδόση των 7,5 δισ. ευρώ.

· Πόρισμα για "φέσια" προς ιδιώτες. Το  δεύτερο πακέτο υποδόσεων  (σ.σ. μπορεί να σπάσει σε κομμάτια) των 2,8 δισ. ευρώ θα είναι διαθέσιμο μετά το καλοκαίρι. Τα χρήματα που θα συνδέονται με την αποπληρωμή οφειλών προς ιδιώτες "θα είναι αντικείμενο θετικής έκθεσης των κοινοτικών θεσμών για την εκκαθάριση των οφειλών" όπως αναφέρεται στην δήλωση του Eurogroup (σ.σ. είχε προταθεί από τους θεσμούς η ενίσχυση του μηχανισμού παρακολούθησης της αποπληρωμής  των οφειλών).

· Ακόμη τέσσερα προαπαιτούμενα. Το σκέλος δόσεων του Σεπτεμβρίου που θα αφορά στην αποπληρωμή δανείων θα έχει νέο πακέτο τεσσάρων προαπαιτούμενων που θα συνδέονται με τις "ιδιωτικοποιήσεις, περιλαμβανομένου του νέου Ταμείου, την διοίκηση των τραπεζών, την νέα Ανεξάρτητη Αρχή Εσόδων και τις παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας". Και η εκπλήρωση των προαπαιτούμενων θα γίνει  από τους κοινοτικούς θεσμούς, και θα επικυρωθεί από EWG και από το ESM.
 
Συμβιβασμοί ΕΕ- ΔΝΤ στο χρέος
 
Η ανακοίνωση για την πρώτη συμφωνία παρεμβάσεων στο χρέος δείχνει αμοιβαίους  συμβιβασμούς, που προς το παρόν δεν είναι σαφές ότι επαρκούν. Με βάση τις δηλώσεις των θεσμών, η κοινοτική πλευρά δέχθηκε "παράθυρο" για χαμηλότερα πλεονάσματα μετά το 2018 (από 3,5% του ΑΕΠ έως τότε) αλλά και για μηχανισμό πρόσθετων παρεμβάσεων που πρότεινε το ΔΝΤ στην έκθεσή του.

Από την πλευρά του το ΔΝΤ δέχθηκε ο μεγάλος όγκος παρεμβάσεων να γίνει – υπό όρους δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας - το καλοκαίρι του 2018, πριν τη λήξη του προγράμματος (σ.σ. στο προηγούμενο Eurogorοup ως χρόνος είχε οριστεί το διάστημα  του β΄ εξαμήνου του 2018).

Το ΔΝΤ δήλωσε την πρόθεσή του να μετάσχει στο πρόγραμμα, αλλά διατήρησε το δικαίωμα να υποβάλει σχετική πρόταση έως  το τέλος του έτους προς το ΔΣ του Ταμείου,  μετά από νέα έκθεση βιωσιμότητας του χρέους,  η οποία απαιτεί αποσαφήνιση των μη κοστολογημένων – προς τον παρόν – προτάσεων  για παρεμβάσεις στο χρέος "ώστε ένα φανεί αν υπάρχει η αναγκαία ελάφρυνση χρέους" όπως δήλωσε ο Thomsen.

Το ΔΝΤ δήλωσε επίσης ανοικτό και στο ενδεχόμενο εξαγοράς του δανείου του κάνοντας όμως σαφές ότι δεν έχει δεχθεί τέτοια πρόταση. Έγινε επίσης σαφές ότι θα υπάρχει και μετα- μνημονική εποπτεία στην Ελλάδα από την Επιτροπή, ενώ η κοινοτική πλευρά έκανε σαφές μέσω του Dijsselbloem ότι "δεν θα συνεχίσουμε χωρίς το ΔΝΤ πρέπει να είμαστε μαζί". Ανέφερε ότι "θα παραμείνει η συνεργασία με το Ταμείο, υπάρχει μία ευρεία συμφωνία  επ’ τούτου στο Eurogoroup".