Το Βατερλό της Θεσσαλονίκης

Του Κώστα Στούπα 

1) Το Βατερλό της Θεσσαλονίκης

Η ομιλία του πρωθυπουργού την περασμένη Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη αποτελεί την πρώτη ανοιχτή συγκέντρωση ενόψει των προσεχών εκλογών και ως εκ τούτου μια σφυγμομέτρηση του κλίματος αλλά και μια "πρόβα τζενεράλε" για τον χρόνο αλλά και τους στόχους  της προεκλογικής του εκστρατείας.

Είναι προφανές πως ο κ. Τσίπρας ξεκινάει τη σειρά των μαζικών ανοιχτών συγκεντρώσεων από τις περιοχές που εκτιμά πως κινδυνεύει να γράψει τις μεγαλύτερες απώλειες πανελλαδικά.

Ακόμη και σαν ξεκίνημα από τα δύσκολα όμως, το μήνυμα που εξέπεμψε η εικόνα της συγκέντρωσης στη Θεσσαλονίκη είναι αποκαρδιωτικό και ενδεχομένως προφητικό...

Κατ’ αρχήν η εικόνα "Κατοχής", από σιδερόφρακτες αλυσίδες με κλούβες και δεκάδες διμοιρίες από ΜΑΤ που εμφάνιζε η Θεσσαλονίκη την περασμένη Παρασκευή δεν είναι και το καλύτερο μήνυμα.

Η συγκέντρωση έγινε σε κλειστό χώρο στον οποίο για να φτάσει κάποιος έπρεπε να προσπελάσει αμέτρητα μπλόκα αστυνομικών που ανέκοπταν την προσέγγιση σε όσους έδιναν την εντύπωση ότι επιθυμούσαν να διαμαρτυρηθούν και όχι να χειροκροτήσουν.

Από επικοινωνιακή σκοπιά όταν  υπάρχουν τόσο εχθρικές συνθήκες σε μια πόλη καλύτερα είναι αποφεύγει κάποιος τις συγκεντρώσεις ακόμη  και τις κλειστές.

Η απόφαση να αγνοήσει το εχθρικό κλίμα και να πραγματοποιήσει συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη μαρτυρά είτε θράσος είτε απελπισία...

Η εικόνα της σιδερόφρακτης πόλης όμως επιβεβαιώνει το φαινόμενο ο πρωθυπουργός να μετακινείται σε πολλές περιοχές της χώρας συνοδευόμενος από αφύσικα πολυπληθείς αστυνομικές δυνάμεις. Το ίδιο είχε συμβεί και όταν επισκέφθηκε τα νησιά του Βορείου Αιγαίου όπου η αγανάκτηση λόγω του μεταναστευτικού χάους έχει πιάσει κόκκινο.

Η συγκέντρωση της Παρασκευής στην Θεσσαλονίκη επιβεβαίωσε πως ο κ. Τσίπρας είναι "κόκκινο πανί" για τη Μακεδονία.

Όπως τα περισσότερα θέματα της διακυβέρνησής του άλλωστε έτσι και το Μακεδονικό ο κ. Τσίπρας το διαχειρίστηκε με προχειρότητα και καιροσκοπισμό.

Η κυβέρνηση και ο κ. Τσίπρας αντιλαμβάνονται πως στη Μακεδονία έχουν πρόβλημα καθώς οι μετρήσεις τους εμφανίζουν με απώλειες που οι δημοσκόποι δεν τολμούν να εμφανίσουν χωρίς εξομαλύνσεις επί εξομαλύνσεων.

Η Μακεδονία με τις 14 εκλογικές της περιφέρειες αντιπροσωπεύει περίπου το 25% του εκλογικού σώματος. Στις τελευταίες εκλογές του 2015 επί συνόλου 5,4 εκατ. εγκύρων στην επικράτεια το 1,3 εκατ. αφορούσε τις εκλογικές περιφέρειες της Μακεδονίας.

Στην κυβέρνηση δεν έχουν αντιληφθεί ακόμη πως αν χάσουν τις 300 από τις 400 χιλ. ψήφους της Μακεδονίας μπορεί να το θεωρήσουν και αγαθή τύχη.

Ο παραβάτης

Μέχρι τούδε όλες οι κυβερνήσεις που έχουν προηγηθεί σε σχέση με το Μακεδονικό επιδίωκαν τη μέγιστη πολιτική συναίνεση και ως εκ τούτου οι βασικές στρατηγικές επιλογές λαμβάνονταν σε συμβούλια των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Ο κ. Τσίπρας επέλεξε να το χειριστεί μη έχοντας εξασφαλισμένη ούτε καν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που στηρίζει την κυβέρνησή του.

Η στάση που έχουν κρατήσει μέχρι σήμερα όλοι οι Έλληνες πρωθυπουργοί όλων των παρατάξεων ήταν πάνω-κάτω σταθερή και κοινή.  Ο κ. Τσίπρας ανέτρεψε μια πάγια εθνική στάση και αυτό το έκανε με πρόχειρους χειρισμούς και ευτελείς σκοπιμότητες.

Μοιραία έχει βρεθεί στο στόχαστρο μιας μεγάλης μερίδας της κοινωνίας που καλώς ή κακώς αισθάνεται πως κινδυνεύει. Αντί για κατανόηση και διασφαλίσεις  η κυβέρνηση και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ καθυβρίζουν καθημερινά τους ανθρώπους αυτούς σαν "φασίστες", "Γκοτζαμάνηδες", "χρυσαυγίτες" κλπ.

Ο κ. Τσίπρας και οι εθνομηδενιστές δεν αντιλαμβάνονται τον ρολό που παίζουν τα εθνικά αφηγήματα στον ταυτοτικό αυτοπροσδιορισμό των ανθρώπων. Δεν αντιλαμβάνονται πως ο ταυτοτικός αυτοπροσδιορισμός γεννάει πολιτικές συμπεριφορές οι οποίες έχουν βαθύτερα και ριζικότερα κίνητρα από τα εκμαυλιστικά επιδόματα και τις συντάξεις. Θα βρεθούμε προ εκπλήξεων...

Αναθεωρητική περίοδος

Οι εξελίξεις στον κόσμο της Ευρώπης και προφανώς και στα Βαλκάνια καταδεικνύουν πώς με αργά αλλά σταθερά βήματα εισερχόμαστε σε μια αναθεωρητική περίοδο. (Επειδή έχουμε να κάνουμε και με πολιτικά αναλφάβητους καταληψίες αναθεωρητική περίοδος δεν σημαίνει επικράτηση "αναθεωρητών" όπως ο Μπερλιγκουέρ και ο Κύρκος αλλά πολιτικών δυνάμεων που αμφισβητούν τα σύνορα και τις διεθνείς συμφωνίες που τα επικυρώνουν).

Παντού στην Ευρώπη οι αναθεωρητικές πολιτικές δυνάμεις ενισχύονται. Το AfD στη Γερμανία αμφισβητεί το μεταπολεμικό στάτους, η Λεπέν, ο Τραμπ, ο Πούτιν αμφισβητούν την Ε.Ε. Ο Ερντογάν αμφισβητεί τη συνθήκη της Λωζάνης και προφανώς και τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Ο Εντι Ράμα κατάσχει περιουσίες της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία.

Σε μια τέτοια περίοδο το πρώτο που επιδιώκει κάθε κυβέρνηση (ιδίως μικρής χώρας) είναι η μέγιστη εθνική συσπείρωση και η αποφυγή να ξεκινήσει διαδικασίες οι οποίες μπορεί να αμφισβητήσουν την εθνική της κυριαρχία.

2) Τικ τακ, τικ τακ...

Παρά τη μεγάλη αισιοδοξία με την οποία ξεκίνησε το 2018 για τις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές, η χρονιά λίγο πριν το τέλος κλείνει με αρνητικό πρόσημο.

Η αύξηση των κερδών λόγω μείωσης της φορολογίας στο τέλος του χρηματιστηριακού και οικονομικού κύκλου δεν κατάφερε να ακυρώσει το "νόμο της βαρύτητας" που καθοδηγεί τον πιστωτικό και χρηματιστηρικό κύκλο.

Συνήθως στις διορθωτικές φάσεις οι αγορές σε 6-12 μήνες χάνουν όσα κέρδισαν σε 5-10 χρόνια. Εν αντιθέσει με τους ανοδικούς κύκλους που είναι αργοί και κάποιος μπορεί να προλάβει να ανέβει οι διορθώσεις είναι αστραπιαίες και δεν προλαβαίνει να εξέλθει όταν ξεκινήσουν.

Διάβασα κάπου και συμφωνώ απόλυτα πως το 2018 θυμίζει πολύ το 1998 και το 2007. Το 1998 είχαμε την Ασιατική κρίση που ανέκοψε λίγο το ράλι των αγορών οι οποίες όμως στη συνέχεια επανήλθαν δυναμικότερα, έτσι ώστε να παγιδέψουν και τους τελευταίους σκεπτικούς.

Κάτι ανάλογο έγινε και το 2007 με την κρίση στη στεγαστική πίστη των ΗΠΑ. Περί τα τέλη του 2007 πολλοί είχαν πιστέψει πως τα χειρότερα ήταν πίσω. Στην πραγματικότητα ήταν μπροστά...

Αν το 2019 προκύψει μια διόρθωση πάνω από 20-30% στις διεθνείς αγορές, τα ελληνικά μη τραπεζικά διεθνοποιημένα blue chips θα πρέπει να γράψουν ανάλογες ή και μεγαλύτερες, λόγω ρίσκου χώρας, απώλειες. Αν η βαρύτητά τους στο ΓΔ είναι πάνω από 50% οι επιπτώσεις θα είναι αισθητές...

kostas.stoupas@capital.gr