Απλοποίηση κρατικών διαδικασιών

Του Γιώργου Καισάριου

Σε γενικές γραμμές είμαι κατά των φόρων (ποιος δεν είναι). Ακόμα χειρότερο όμως από τους φόρους είναι το κόστος συλλογής τους. Δεν ξέρω σε τι cost benefit analysis βασίζουν τη συλλογή φόρων οι Ελληνικές αρχές, αλλά το κόστος είναι πολύ περισσότερο από όσα θα έπρεπε.

Πιο κάτω έφτιαξα έναν πινάκα, όπου δείχνω τις χρεώσεις και επιστροφές ΦΠΑ και πόσο είναι το καθαρό ΦΠΑ που πάει στο κράτος μέχρι να φτάσει ένα προϊόν στον τελικό καταναλωτή. Για χάρη της κουβέντας, να υποθέσουμε ότι το προϊόν που πωλείται είναι ένα βάζο και η βιοτεχνία που το παρήγαγε χρησιμοποίησε πηλό από τον κήπο της και άρα, έχει μηδέν κόστος πρώτης ύλης. Επίσης δεν πλήρωσε ΦΠΑ και άρα δεν θα πάρει καμία επιστροφή. 



Το κελί Α1 δείχνει την πώληση του βάζου προς 100 ευρώ πλέον ΦΠΑ από τον βιοτέχνη. Επειδή είναι η πρώτη πώληση, το συνολικό ΦΠΑ που εισέπραξε πρέπει να αποδοθεί στο κράτος καθώς δεν δικαιούται επιστροφή ΦΠΑ.

Τώρα αυτός που αγόρασε το βάζο από τον βιοτέχνη, το πουλάει σε κάποιον άλλον προς 130 ευρώ πλέον ΦΠΑ (Α2) και εισπράττει συνολικά 159,9 ευρώ (Β2). Άρα θα πρέπει να αποδώσει στο κράτος 29,9 ευρώ σε ΦΠΑ (Γ2). Επειδή όμως αγόρασε το προϊόν από τον βιοτέχνη, προς 123 ευρώ (Β1), και η τιμή είχε ήδη ενσωματωμένη 23 ευρώ σε ΦΠΑ (Γ1), ουσιαστικά θα πρέπει να αποδώσει τη διαφορά στο κράτος που είναι 6,9 ευρώ (Δ2).

Αυτό που έχει σημασία σε αυτή την άσκηση είναι ότι, άσχετα του πόσες φορές θα πουληθεί αυτό το βάζο ανάμεσα σε εμπόρους της χοντρικής, το τελικό ποσό σε ΦΠΑ (net) που λαμβάνει το κράτος, μετά από τις πιστώσεις ΦΠΑ του προηγούμενου αγοραστή, είναι το ίδιο με το ΦΠΑ που πληρώνει ο καταναλωτής στο ταμείο στην τελική αγορά.

Με λίγα λόγια, τα νούμερα στις στήλες Γ5 (το ΦΠΑ στην τελική πώληση) θα είναι πάντα το ίδιο με τη στήλη Δ6, έπειτα από τις επιστροφές του συνολικού ΦΠΑ που πληρώθηκε από την αγορά (και που πήγε πέρα-δώθε από τους εμπόρους στο υπουργείο οικονομικών) που απεικονίζεται στη στήλη Γ6.

Και το ερώτημα είναι, αφού το τελικό ΦΠΑ που πάει στο κράτος είναι το ίδιο, για ποιο λόγο θα πρέπει να υπάρχει χρέωση ΦΠΑ ανάμεσα στους επαγγελματίες και τους εμπόρους, αφού το συνολικό ΦΠΑ είναι ίδιο με αυτό που πληρώνει ο τελικός καταναλωτής;

Με λίγα λόγια, θα μπορούσε απλά να καταργηθεί η χρέωση ΦΠΑ ανάμεσα στις επαγγελματικές ομάδες, χωρίς ουσιαστικά να χάσει το κράτος έσοδα.

Ας δούμε λοιπόν τι όφελος θα είχαμε:

Καταρχάς θα είχαμε μείωση του κόστους από την πλευρά των επιχειρήσεων.

Αφού οι επαγγελματικές ομάδες δεν πωλούν τίποτα στον τελικό καταναλωτή, ούτε έχουν να δώσουν ούτε να λάβουν επιστροφή από το κράτος. Άρα η εφορία θα είχε πολύ λιγότερη δουλειά, καθώς δεν είναι ανάγκη να την απασχολεί το ΦΠΑ καθόλου.

Αφού λοιπόν η εφορία θα έχει λιγότερο φόρτο, θα μπορεί να επικεντρωθεί περισσότερο στις επιχειρήσεις της λιανικής και να είναι πιο αποτελεσματική.

Αφού κανείς από τους χοντρεμπόρους δεν δίνει και δεν λαμβάνει ΦΠΑ, δεν θα υπάρχει η ανάγκη για εικονικά τιμολόγια. Άρα, μια από τις μεγαλύτερες απάτες κατά του κράτους –οι εικονικές επιστροφές ΦΠΑ κτλ – δεν θα έχει πλέον νόημα και δεν θα μπορεί να διαπραχθεί.

Θα μπορούσα να σκεφτώ πολλά ακόμα, αλλά νομίζω ότι χοντρικά τα θετικά είναι αυτά που μόλις ανέφερα.

Αν λοιπόν ήμουν νομοθέτης (δηλαδή βουλευτής του Ελληνικού κοινοβουλίου), το πρώτο πράγμα που θα έκανα θα ήταν να φτιάξω μια τέτοια νομοθετική διάταξη στην επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της βουλής, και θα έβαζα στο «σκαμνί» τον υπουργό Οικονομικών και την εφορία και θα τους ρωτούσα για ποιο λόγο δεν μπορεί να αλλάξει η διαδικασία.

Και επειδή είμαι σίγουρος ότι θα μου έδιναν κάποια απάντηση που δεν θα είχε νόημα, θα έκανα τόσο πολύ φασαρία και θα σήκωνα τόση σκόνη, που αναγκαστικά το θέμα θα ετίθετο προς συζήτηση.

Αν στη συνέχεια μου έλεγαν ότι έτσι μας λέει η Ευρώπη, ότι πρέπει να το κάνουμε (διότι δεν ξέρω αν είναι οδηγία ή απλά εμείς το κάνουμε έτσι), τότε θα τους έλεγα ας αλλάξουμε εμείς τη διαδικασία και ας έρθει η Ευρώπη να μας πάει στα δικαστήρια. Διότι ΦΠΑ θα συλλέγουμε, αλλά ο τρόπος με τον οποίον θα τον συλλέγουμε είναι δικό μας θέμα.

Και μετά θα ήθελα να δω τί αντεπιχείρημα θα μου θέσουν (διότι είναι το μόνο σίγουρο) και τί θα πουν, στην προσπάθεια τους να μην περάσει μια τέτοια αλλαγή διαδικασίας. Διότι εκτός από τους λίγους διεφθαρμένους εφοριακούς που τα παίρνουν (σαν αυτούς που έχουν πιάσει αυτές τις μέρες), δεν βλέπω κανέναν άλλο ζημιωμένο από μια τέτοια αλλαγή. Όχι τίποτα άλλο, αλλά μια τέτοια αλλαγή διαδικασίας δεν προσκρούει σε καμία ιδεολογία και δεν θίγει κανενός τον δογματισμό.

Και ο λόγος που δεν έχουν γίνει τέτοιες αλλαγές και πολλές άλλες, είναι διότι λείπει η φαιά ουσία από το Ελληνικό κοινοβούλιο και την πολιτική ηγεσία στο σύνολο.

Και μέχρι να βρούμε αυτή τη φαιά ουσία, θα σερνόμαστε στο βούρκο της ανοησίας.

Και για όσους κρατιστές εκεί έξω τούς έχει σηκωθεί η τρίχα, με την ιδέα ότι ίσως χρειαστούν λιγότεροι εφοριακοί (σαν αποτέλεσμα μιας τέτοιας αλλαγής), μην φοβάστε, διότι όπως είπα, είναι κάτι που θα έκανα αν ήμουν βουλευτής. Αλλά επειδή δεν είμαι, δεν θα γίνει τίποτα.

Βέβαια ποτέ δεν ξέρεις τί επιφυλάσσει το μέλλον και ποτέ μην πείτε ποτέ.

george.kesarios@capital.gr