Αντιμετωπίστε το Ευρωπαϊκό κρύο που έρχεται

Η Ευρώπη εδώ και πάρα πολλές ημέρες αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες καταστάσεις λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν. Οι πολικές, ουσιαστικά, θερμοκρασίες που έχουν εγκατασταθεί στις μεγαλύτερες πρωτεύουσες της Ευρώπης, φαίνεται ότι δεν θα αργήσουν να επισκεφθούν και τη χώρα μας.

Είναι ποικίλες οι επιδράσεις που έχει το υπερβολικό κρύο στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς να προστατευτούμε ή να αντιμετωπίσουμε τις επείγουσες καταστάσεις που ενδεχομένως συναντήσουμε λόγω αυτού.

Το σώμα αντιδρά στο κρύο με τη συστολή των αιμοφόρων αγγείων του δέρματος που αποτρέπουν έτσι την αποβολή της θερμότητας του «κορμού του σώματος». Στερημένα από το ζεστό αίμα, τα μέρη του σώματος όπως π.χ. τα δάκτυλα των ποδιών και των χεριών μπορούν, σε ακραίες περιπτώσεις, να καταψυχτούν κυριολεκτικά και να υποστούν βλάβη (κρυοπάγημα). Αν η θερμοκρασία του σώματος κατέβει πολύ χαμηλά, οι σωματικές λειτουργίες γίνονται πιο αργά (υποθερμία) και μπορεί να πάψουν εντελώς.

Η υποθερμία είναι μια κατάσταση που εκδηλώνεται όταν η θερμοκρασία του σώματος πέσει κάτω από τους 35 βαθμούς Κελσίου. Οι κίνδυνοι ποικίλουν ανάλογα με την ταχύτητα εκδήλωσης της υποθερμίας και το βαθμό πτώσεως του επιπέδου της θερμοκρασίας.

Ελαφρά και σοβαρή υποθερμία
Η ελαφρά υποθερμία, συνήθως, είναι δυνατόν να αντιστραφεί εντελώς εύκολα, ενώ η σοβαρή υποθερμία (θερμοκρασία του σώματος κάτω από 26ο Κ) είναι συχνά, αν και όχι πάντοτε, μοιραία. Είναι βέβαιο όμως ότι η ειδοποίηση κάποιου γιατρού κρίνεται επιβεβλημένη και στις δύο περιπτώσεις.

Πως μπορεί να προκληθεί υποθερμία
Η «τυχαία υποθερμία» προκαλείται από την παρατεταμένη έκθεση στο κρύο, σε ανοιχτό χώρο ή στο ύπαιθρο, ιδιαίτερα όταν υπάρχει υγρασία και όταν φυσάει. Ο άνεμος μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερο ψύχος από τον περιβάλλοντα αέρα. Συνεπώς η παγωνιά μπορεί να αυξήσει ουσιαστικά τον κίνδυνο.

Πώς να προλάβετε την τυχαία υποθερμία
Οι εκδρομές στο ύπαιθρο πρέπει να προγραμματίζονται προσεκτικά και οι συμμετέχοντες πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι. Αυτοί που έχουν ακόμη και μια ασήμαντη ασθένεια δεν πρέπει να λάβουν μέρος σε τέτοιες εκδρομές, ενώ οποιοσδήποτε αρχίσει να μην αισθάνεται καλά ή τραυματιστεί κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας εξόρμησης, πρέπει να οδηγείται αμέσως σε ζεστό και ασφαλές μέρος.

Είναι απαραίτητο να υπάρχουν πάντα μαζί μας περισσότερα από ένα ζευγάρια στεγνές κάλτσες, στεγνούς υπνόσακους (εάν πρόκειται να διανυκτερεύσουμε στην ύπαιθρο)  και ένας ειδικός σάκος. Οι τροφές και τα ποτά που θα πάρουμε μαζί μας, πρέπει να είναι υψηλής ενεργειακής αξίας. Το αλκοόλ επειδή διαστέλλει τα αγγεία και διευκολύνει την απώλεια της θερμότητας από το σώμα, πρέπει να αποφεύγεται.

Τα πολλά ρούχα είναι πιο αποτελεσματικά από το ένα αλλά ζεστό ρούχο που επιλέγουν οι περισσότεροι. Το εξωτερικό ρούχο (παλτό, μπουφάν) πρέπει να είναι αντιανεμικό και αδιάβροχο αλλά και να μπορεί εύκολα να χαλαρώνει στο λαιμό και στους καρπούς.

Υποθερμία μέσα στο σπίτι
Αυτή η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σιγά σιγά σε διάστημα μερικών ημερών μέσα σε σπίτια που δε ζεσταίνονται καλά. Τα βρέφη, οι αδύναμοι, οι λεπτοί και οι ηλικιωμένοι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Η ακινησία, οι χρόνιες παθήσεις, η κούραση, η πείνα και η αφυδάτωση αυξάνουν τον κίνδυνο υποθερμίας.

Καθώς εξελίσσεται η υποθερμία, μπορεί να υπάρχει:

• Ρίγος
• Κρύο, χλωμό και ξηρό δέρμα. Το σώμα αισθάνεται παγωμένο.
• Απάθεια, σύγχυση ή παράλογη συμπεριφορά.
• Λήθαργος
• Σταδιακή μείωση της συνείδησης.
• Αργή και επιπόλαιη αναπνοή.
• Αργός σφυγμός που εξασθενεί σταδιακά.
• Σε ακραίες περιπτώσεις, ανακοπή καρδιάς.

Αν το πάσχον άτομο βρίσκεται σε κλειστό χώρο, έχει καλή υγεία και είναι ικανό να μπει στην μπανιέρα αβοήθητο, τότε μπορεί να ξαναζεσταθεί γρήγορα, κάνοντας ένα ζεστό μπάνιο, που θα επαναφέρει και το χρώμα του. Αλλιώς, αφαιρούμε γρήγορα το πλατό και τα παπούτσια του, φορώντας του νέα ζεστά και στεγνά ρούχα. Κατόπιν ο ασθενής πρέπει να ξαπλώσει και να σκεπαστεί καλά με ζεστά παπλώματα, ενώ εάν διατηρεί τις αισθήσεις του, μπορούμε να του δώσουμε να πιεί ζεστά ροφήματα, σούπες ή τροφές μεγάλης ενεργειακής αξίας (π.χ. σοκολάτα). Σε κάθε περίπτωση, όμως η εξέταση από έναν γιατρό είναι απαραίτητη.

Αν πάλι βρισκόμαστε σε υπαίθριο χώρο, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βγάλουμε τα δικά μας ρούχα για να ζεστάνουμε κάποιον άλλο, διότι τότε θέτουμε και τη δική μας υγεία σε κίνδυνο. Έτσι, προσπαθούμε να βρούμε άλλα ρούχα που θα προσφέρουν μεγαλύτερη ζεστασιά στο πάσχον άτομο, ενώ κύριο είναι να διατηρείται το κεφάλι του καλυμμένο. Τον προστατεύουμε από την επαφή με το έδαφος καλύπτοντάς τον με κουβέρτες ή εφημερίδες και τον μεταφέρουμε σε κλειστό χώρο όσο πιο σύντομα γίνεται, ενώ παράλληλα ειδοποιούμε ασθενοφόρο ή άλλη ιατρική βοήθεια.

Είναι πολύ σημαντικό να μην τοποθετούνται θερμοφόρες κοντά στον πάσχοντα, γιατί επιταχύνεται η ροή του αίματος και μπορεί να προκληθεί καθυστερημένη μείωση της θερμοκρασίας του κορμού του σώματος, καθώς το ψυχρό αίμα επιστρέφει από την επιφάνεια του σώματος.


Πηγή: «Πρώτες Βοήθειες» British Red Cross, Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας