Πού κατέληξε η συνάντηση Cameron-Tusk

Του Κώστα Ράπτη

Η μία βραδιά δεν άρκεσε. "Δεν έχουμε ακόμη συμφωνία. Η εντατική εργασία τις επόμενες 24 ώρες είναι κρίσιμη. #UkinEU” έγραψε στο Twitter ο πρόεδρος του Συμβουλίου Donald Tusk μετά τη συνάντησή του το βράδυ της Κυριακής στη Downing Street με τον Βρετανό πρωθυπουργό David Cameron ενόψει της Συνόδου Κορυφής των "28” στις 18-19 Φεβρουαρίου, όπου και θα κριθεί το ζήτημα της επαναδιαπραγμάτευσης της σχέσης Ηνωμένου Βασιλείου-Ε.Ε.

Ο Donald Tusk συγκατατέθηκε να υπάρξει άλλη μία ημέρα διαβουλεύσεων, προτού δώσει στη δημοσιότητα το σχέδιο του κειμένου της επαναδιαπραγμάτευσης, ήτοι την τελική του προσφορά προς τη Βρετανία. Ωστόσο βρετανικές κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν οφείλεται σε αδιέξοδο επί της ουσίας, αλλά στην επιθυμία η όποια συμφωνία να τύχει της απαραίτητης επεξεργασίας, ώστε να είναι νομικά "θωρακισμένη”.

Μάλιστα, από πλευράς του βρετανικού πρωθυπουργικού γραφείου αναφέρθηκε ότι στις συνομιλίες της Κυριακής υπήρξε "τομή”, καθώς ο David Cameron φέρεται να απέσπασε από τις Βρυξέλλες την αναγνώριση του ότι η Βρετανία αντιμετωπίζει "έκτακτη περίσταση” λόγω του υψηλού αριθμού εισροής Ευρωπαίων πολιτών και συνεπώς οι κοινωνικές παροχές προς αυτούς δημιουργούν στην παρούσα φάση ένα βάρος που δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί.

Η υπό συζήτηση φόρμουλα, την οποία έχει επεξεργασθεί η Κομισιόν, αφορά τη θεσμοθέτηση ενός "φρένου” που θα επιτρέπει την εξαίρεση των αλλοδαπών για την πρώτη τετραετία από τις προβλέψεις ίσης μεταχείρισης στο πλαίσιο της ελεύθερης διακίνησης εντός Ε.Ε. Το "φρένο” αυτό θα ισχύει θεωρητικά για κάθε κράτος-μέλος το οποίο θα βρεθεί υπό πίεση και θα μπορεί να ενεργοποιείται με την έγκριση των Βρυξελλών.

Πρόκειται για το σημείο στο οποίο κατεξοχήν συμπυκνώνεται πλέον η ευρω-βρετανική διαπραγμάτευση, καθώς, όπως φέρεται να τόνισε ο Cameron στον Tusk, οι Βρετανοί πολίτες δεν πρόκειται να εγκρίνουν την παραμονή της χώρας τους στην Ε.Ε. κατά το επικείμενο δημοψήφισμα, παρά μόνο εάν οι καθαρές εισροές προς τη Βρετανία μειωθούν από τις 180.000 της περασμένης χρονιάς σε "μερικές δεκάδες χιλιάδες”.

Τα άλλα σημεία στα οποία στέκεται η διαπραγμάτευση αφορούν την εξαίρεση της Βρετανίας από τον στόχο της "ολοένα και στενότερης ένωσης” της Ε.Ε., την θέσπιση μηχανισμού "κόκκινης κάρτας” με τον οποίο τα εθνικά κοινοβούλια θα μπλοκάρουν κοινοτική νομοθεσία και την δυνατότητα άσκησης βέτο σε τομείς όπου οι αποφάσεις της ευρωζώνης ενδέχεται να θέτουν σε μειονεκτική θέση τα εκτός κοινού νομίσματος κράτη-μέλη.

Σε περίπτωση συμφωνίας, ο Cameron θεωρεί ότι θα μπορεί να προκηρύξει στις αρχές του καλοκαιριού το δημοψήφισμα που έχει υποσχεθεί και θα μπορεί με ισχυρά επιχειρήματα να στηρίξει την ψήφο υπέρ της παραμονής σε μια "μεταρρυθμισμένη Ε.Ε.”.

Στον δρόμο αυτόν, όμως, παραμονεύουν πολλές παγίδες. Καταρχάς, μένει να φανεί αν ο Tusk έχει πίσω του και τις 27 λοιπές κυβερνήσεις των κρατών-μελών και οι όποιες παραχωρήσεις του δεν πρόκειται να συναντήσουν αντιστάσεις στο Συμβούλιο. Επ' αυτού, ο χρόνος μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου είναι πάρα πολύς.

Κατά δεύτερον, η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος εξακολουθεί παρόλα αυτά να προβάλλει ένα υπαρκτό ρίσκο – και ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύτηκε ο Cameron έχει "απενοχοποιήσει” την επιλογή της εξόδου. Κινδυνεύει έτσι ο Βρετανός πρωθυπουργός να βρεθεί να προπαγανδίζει μια "διαπραγματευτική νίκη”, η οποία θα φαίνεται πολύ λίγη όχι μόνο στο εκλογικό σώμα, αλλά και σε μεγάλη μερίδα του κόμματος και του υπουργικού του συμβουλίου, καθώς και στους επιχειρηματίες εκείνους οι οποίοι έχουν προχωρήσει (μαζί με το βαλάντιό τους) στις ακμαίες πρωτοβουλίες προώθησης του Brexit στο δημοψήφισμα.