Trump: Φωνή στους οργισμένους, στροφή στον εθνοκεντρισμό

Του Κώστα Ράπτη                           

Η εναρκτήρια ομιλία της προεδρίας του Donald Trump είναι ένα κείμενο το οποίο συνειδητά αντιγράφει ρητορικούς τρόπους που αφθονούν σε αντίστοιχους προεδρικούς λόγους που εκφωνήθηκαν σε στιγμές καμπής στην αμερικανική ιστορία – λ.χ. κατά την πρώτη ορκωμοσία του Franklin Delano Roosevelt, σε μία εποχή σημαδεμένη από τη Μεγάλη Κρίση. Η λέξη "ανοικοδόμηση” που από την πρώτη στιγμή δίνει τον τόνο της ομιλίας Trump, ανάγει τα καθήκοντα του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου στο ύψος τέτοιων ιστορικών προκλήσεων.

Με αυτή την έννοια, η φραστική "ύφανση” της ομιλίας την εντάσσει βαθιά μέσα στις αμερικανικές παραδόσεις – όμως την απομακρύνει χαρακτηριστικά από τις συναινέσεις που όριζαν τις ακολουθούμενες πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών. Πράγματι, πρόκειται για ένα κείμενο, όπως ήδη χαρακτηρίστηκε, "οργισμένου εθνικισμού” - η πένα του συμβούλου στρατηγικής του Λευκού Οίκου Steve Bannon θα πρέπει να υποθέσουμε ότι είχε καταλυτική συμβολή.

Η οργή προκύπτει από την ανάγκη του Trump να μιλήσει προς το εκλογικό του ακροατήριο και εν ονόματι του εκλογικού του ακροατηρίου. Είναι το στοιχείο που τον κάνει να περιγράφει την συντελούμενη μεταβίβαση εξουσίας ως ενός είδους μεταπολίτευση όπου οι "παραμελημένοι πολίτες” της χώρας ξαναπαίρνουν στα χέρια τους την εξουσία παραγκωνίζοντας την περιχαρακωμένη στη Ουάσιγκτον ελίτ η οποία ευημερούσε ενώ ο λαός βίωνε τα αποτελέσματα της αμερικανικής παρακμής.

Οι κυριότερες προσδοκίες αυτών των απλών ανθρώπων περιγράφονται από τον νέο πρόεδρο ως "καλά σχολεία για τα παιδιά τους, ασφαλείς γειτονιές για τις οικογένειές τους και δουλειές για τους ίδιους” - με τρόπο που δίνει ένα τρίπτυχο των διακηρυσσόμενων ως κορυφαίων κυβερνητικών προτεραιοτήτων.

Όσο για τις όλο και εντονότερες διαιρέσεις που διαπερνούν τον αμερικανικό λαό, με απαράγραπτες πάντοτε τις φυλετικές, ο Trump επιχειρεί με μία-δύο επιλεγμένες αναφορές να απευθυνθεί στις ευαισθησίες των μειονοτήτων, ενώ παράλληλα προτείνει τον "πατριωτισμό” ως τον μεγάλο ενοποιητικό παράγοντα που θεραπεύει και υπερβαίνει τις "διακρίσεις”.

Από εκεί και πέρα, η ομιλία αφιερώνεται στο σφυροκόπημα και την ανάπτυξη του συνθήματος "πρώτα η Αμερική”. Μολονότι η ρητορική του Trump διατηρεί πάντοτε ομοιότητες με αυτήν την άμεσων προκατόχων του, σε ό,τι έχει να κάνει με την επίκληση της "αμερικανικής εξαίρεσης”, στο πολιτικώς πρακτέο το συμπέρασμα πολύ απέχει από ό,τι θα ανέμενε κανείς από πρόεδρο των ΗΠΑ και μάλιστα Ρεπουμπλικάνο τις τελευταίες δεκαετίες.

Η ομιλία Trump αποτελεί ακομπλεξάριστο εγκώμιο του προστατευτισμού: "Κάθε απόφαση σχετικά με τους φόρους, το εμπόριο, τη μετανάστευση, τις εξωτερικές σχέσεις θα λαμβάνεται με γνώμονα το συμφέρον των Αμερικανών εργαζομένων και των αμερικανικών οικογενειών. Θα προστατεύσουμε τα σύνορά μας από τις επιβουλές άλλες κρατών που παράγουν τα προϊόντα μας, αποσπούν τις βιομηχανίες μας και καταστρέφουν τις θέσεις εργασίας μας. Η προστασία θα οδηγήσει σε μεγάλη ευημερία και ισχύ”.

Πρόκειται για την ειδική εκδήλωση της γενικής αρχής που, σύμφωνα με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, συνίσταται στο ότι "όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα να προτάσσουν τα δικά τους συμφέροντα”.

Στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής αυτό συμβαδίζει με την εγκατάλειψη περισσότερο ιδεολογικών κατευθυντήριων γραμμών (του τύπου της "εξαγωγής δημοκρατίας”) και την αναδίπλωση σε μια περισσότερο "συναλλακτική” και λιγότερο "ακτιβιστική” διπλωματία.

"Δεν επιθυμούμε να επιβάλουμε τον τρόπο ζωής μας σε κανέναν, αλλά περισσότερο να προβάλλουμε να λάμψει ως παράδειγμα” δηλώνει ο Trump και προσθέτει απομονώνοντας έναν και μόνο συγκεκριμένο στόχο εξωτερικής πολιτικής: "θα ενισχύσουμε παλαιές μας συμμαχίες και θα σχηματίσουμε νέες, ενώνοντας τον πολιτισμένο κόσμο εναντίον της ριζοσπαστικής ισλαμιστικής τρομοκρατίας, που θα εξαφανίσουμε από το πρόσωπο της γης”.

Πρόκειται ασφαλώς για επισημάνσεις με αποδέκτη κυρίως το διεθνές ακροατήριο.

Το να μιλήσουμε για την ειλικρίνεια των λεγομένων του επικεφαλής μιας κυβέρνησης στρατηγών και δισεκατομμυριούχων είναι περιττό. Όμως και μόνη η ανάγκη αλλαγής ρητορικής δηλώνει πολλά για τη συνέχεια.

Διαβάστε ακόμα:

- Θετικό μήνυμα για το μέλλον των ελληνοαμερικανικών από τον Τζέφρι Πάιατ

- Προσπάθεια του D. Trump να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τη CIA

- Anonymous σε Trump: Θα μετανιώσεις τα επόμενα τέσσερα χρόνια

- Ρωσία: Τις επόμενες ημέρες τηλεφωνική επαφή Putin-Trump

- Νταβός: Πολιτικοί και επικεφαλής εταιρειών διχασμένοι μπροστά στις εξαγγελίες Trump

- Άνευ προηγουμένου επεισόδια στην Ουάσινγκτον κατά την διάρκεια της ορκωμοσίας Trump

- Η May σκοπεύει να συναντηθεί με τον Trump την επόμενη εβδομάδα

- Οι ΗΠΑ αποχωρούν από την εμπορική συμφωνία TPP

- Ορκίστηκε 45ος Πρόεδρος ο Donald Trump

- Νέα επεισόδια με διαδηλωτές κατά του Trump στην Ουάσιγκτον

- Με κέρδη εισέρχεται στην εποχή Trump η Wall Street