Το "tapering" δεν είναι ταμπού - Η Ευρώπη έχει ανακάμψει αρκετά, ο Draghi δεν πρέπει να χάσει την ευκαρία

Του Daniel Moss

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει μπροστά της μια εξαιρετική ευκαιρία για να αποστείλει ξεκάθαρο μήνυμα εμπιστοσύνης στην οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης. Θα ήταν κρίμα να την χάσει.

Την επόμενη εβδομάδα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ επιστρέφει από τις καλοκαιρινές διακοπές, γνωρίζοντας ότι το υφιστάμενο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης λήγει στο τέλος του έτους. Οι αξιωματούχοι, εδώ και μήνες, διαμηνύουν ότι έπονται αποφάσεις και ότι θα πρέπει να υπάρξει ομοφωνία σχετικά με το εάν και πώς λάβει χώρα η έξοδος από την υποστηρικτική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Τα βλέμματα στρέφονται στις συνεδριάσεις της 7ης Σεπτεμβρίου και της 26ης Οκτωβρίου ως πιθανές ημερομηνίες σημαντικών αποφάσεων. 

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, και οι υπόλοιποι αξιωματούχοι, πρέπει να κοιτάξουν πέρα από τις συνήθεις προειδοποιήσεις, όπως είναι ο χαμηλός πληθωρισμός και η αναιμική αύξηση των μισθών. Δεν πρόκειται για αποκλειστικά ευρωπαϊκές προκλήσεις, παρατηρούνται στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες του κόσμου. Επομένως, δεν φαίνεται να μας εγκαταλείπουν σύντομα. 

Όλα αυτά συνιστούν ένα επιχείρημα κατά της απότομης διακοπής του QE, όχι δικαιολογία, προκειμένου η ΕΚΤ να αποφύγει να δρομολογήσει μια σημαντική μείωση στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που στηρίζει τα χαμηλά επιτόκια. 

Πέρα από τον πληθωρισμό και τους μισθούς, η οικονομία της Ευρωζώνης τείνει να καταστεί - από "σχετικά ισχυρή" που ήταν μέχρι πρότινος - "ισχυρή". Ιδού κάποιες θετικές ειδήσεις που ήλθαν στη δημοσιότητα αυτόν τον μήνα, όσο οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ήταν στις παραλίες: Το β΄ τρίμηνο κατεγράφη ανάπτυξη 0,6%, ανεβάζοντας ρυθμό από το προηγούμενο τρίμηνο και - το πιο σημαντικό - "αγγίζοντας" περισσότερες χώρες. Η Γερμανία συνέχισε να τα πηγαίνει καλά, ενώ η Ισπανία σημείωσε τις καλύτερες επιδόσεις της τελευταίας περίπου διετίας και η Γαλλία κατάφερε να έχει ανάπτυξη για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το 2011.  

Δημιουργείται έτσι ένα πολύ ισχυρό οικονομικό σκηνικό ιδανικό για τη συρρίκνωση του QE (tapering). Η λέξη από "T" ήταν μεγάλο ταμπού για την Φρανκφούρτη. Όταν η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι οι αγορές θα περιοριστούν από 80 δισ. ευρώ τον μήνα στα τρέχοντας επίπεδα των 60 δισ. ευρώ, οι αξιωματούχοι έσπευσαν να δηλώσουν ότι δεν είναι tapering.

Ας ελπίσουμε ότι θα είναι λιγότερο αρνητικοί. Πρέπει να "αγκαλιάσουν" τη σχετική ανάκαμψη της Ευρώπης, όχι να την διώχνουν. Ο πληθωρισμός είναι στα επίπεδα που θέλει η ΕΚΤ να είναι; Όχι. Είναι κοντά στον στόχο, αλλά κάτω από το 2%. Αυτήν τη στιγμή, ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 1,2%. Πολύ χαμηλά; Ναι. Αποπληθωρισμός; Όχι. Δεν υπάρχει πλέον υπαρξιακή κρίση. 

Στην ομιλία του στο Jackson Hole της Federal Reserve την προηγούμενη εβδομάδα, ο Draghi διατήρησε αν μη τι άλλο συγκρατημένη στάση, αποφεύγοντας να αναφερθεί στη σκέψη του να μειώσει το ποσό των χρημάτων που "ρίχνει" η ΕΚΤ στο σύστημα. Ναι, είναι αλήθεια ότι απαντώντας σε ερωτήσεις, είπε ότι δικαιολογείται ακόμη "ένας σημαντικός βαθμός νομισματικής υποστηρικτικής πολιτικής". Ωστόσο, αυτό δεν απέχει και πολύ από το "πολύ σημαντικός βαθμός" που έχει χρησιμοποιηθεί τους τελευταίους μήνες, στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου της ΕΚΤ. 

Η ΕΚΤ θα μπορούσε να μειώσει την αγορά ομολόγων από τα 60 δισ. μηνιαίως, παραδείγματος χάρη, στα 30 δισ., να τα διατηρήσει σε αυτά τα επίπεδα για λίγο και να κρατήσει τα μηδενικά επιτόκια για λίγο περισσότερο. Είναι βασικό. H "Ντράγκι ΑΕ" έχει μείνει πολύ πίσω σε σχέση με την Federal Reserve, η οποία έχει αυξήσει τα επιτόκια δύο φορές φέτος και φαίνεται έτοιμη να αρχίσει τη μείωση του ισολογισμού της. Και εντάξει, μπορεί η ανάκαμψη να άργησε να έλθει στην Ευρώπη, αλλά τώρα είναι εδώ. 

Οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να ενθουσιάζονται πολύ με την ανατίμηση του ευρώ. Από κάθε άποψη, είναι ξεκάθαρο ότι η ανατίμηση θα σταματήσει εάν, στην προσπάθειά τους να ευχαριστήσουν τις αγορές συναλλάγματος, έχαναν την ευκαιρία να "μαζέψουν" τη γενναιοδωρία τους. 

Την Παρασκευή, το ευρώ σημείωσε "άλμα", μετά την ομιλία του Draghi στο Jackson Hole, όπου δεν έκανε καμία άμεση αναφορά στο νόμισμα. Πρέπει να ικανοποιήθηκε από την άνοδό του, είπαν κάποιοι. Στην πραγματικότητα, πιθανότατα ήθελε απλώς να αποφύγει να αναφερθεί σε οτιδήποτε τελεσίδικο μέχρις ότου συνεδριάσει το ΔΣ της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη. Η λήψη τέτοιων αποφάσεων είναι ορθότερο να γίνεται εντός του "οίκου". 

Σε κάθε περίπτωση, το συνέδριο ήταν αφιερωμένο στην προώθηση μια δυναμικής παγκόσμιας οικονομίας. Γιατί να βιαστεί να μιλήσει ο Draghi πριν από το ΔΣ; Την επόμενη εβδομάδα, όταν θα συνεδριάσει το ΔΣ της ΕΚΤ θα έχει στη διάθεσή του νέο γύρο εκτιμήσεων για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη. 

Η δουλειά της ΕΚΤ είναι να παραμένει προσεχτική. Και το τελευταίο πράγμα που ήθελε να κάνει ο Draghi ήταν να τραβήξει την προσοχή. Θα ήταν σαν να στέκεται πάνω σε ένα αεροπλανοφόρο κρατώντας ένα πανό που γράφει "Αποστολή εξετελέσθη". Εντούτοις, υπάρχει πρόοδος. Υπάρχει μια ευκαιρία. Πρέπει να την αρπάξει.