Ο Γαβαλάς Start up!!!

Του Δημήτρη Αντωνόπουλου

Οι πολίτες που δεν έχουν μεγάλη σχέση με τα αγροτικά θέματα, είναι βέβαιο ότι θα έχουν μπουχτίσει να ακούνε κάθε χρονιά από τους αγρότες για το βαμβάκι και την καλλιέργειά του. Δεν έχουν και πολύ άδικο. Αλλά τι να κάνουμε που είναι ένα από τα βασικά και ιστορικά προϊόντα του τόπου μας, το οποίο όπως ένα σωρό άλλα πράγματα δεν έχουμε φροντίσει όσο και όπως θα έπρεπε. Αν του δώσουμε πάλι λίγη σημασία και κυρίως με ρηξικέλευθες πρακτικές και προσεγγίσεις μπορεί να αποτελέσει ξανά ατμομηχανή της αγροτικής και όχι μόνο οικονομίας μας.

Θα μπορούσε κανείς να προσάψει πολλά στην καλλιέργεια βάμβακος: είναι ενεργοβόρα, καταναλώνει πολύ νερό, καλλιεργείται στα οικολογικά του όρια κλπ κλπ. Δεν παύει όμως να αποτελεί ένα προϊόν με μεγάλη ιστορία για την ελληνική γεωργία. Απασχολεί περί τα 2 εκατ. στρ αρδευόμενης  έκτασης, αντίστοιχης του καλαμποκιού. Οι αγρότες μας διαθέτουν μεγάλη τεχνογνωσία για την καλλιέργεια του προϊόντος, επιτυγχάνουν πολύ υψηλές στρεμματικές αποδόσεις και χαμηλό λειτουργικό κόστος. Έχουν κάνει στο παρελθόν σημαντικές επενδύσεις σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό -σπαρτικές, βαμβακοσυλλεκτικές, μεταφορικά μέσα κ.α- οι οποίες είναι ακόμη λειτουργικές, ενώ ένας ολόκληρος κόσμος επιχειρεί γύρω από το βαμβάκι από την συγκομιδή του προϊόντος και μετά. 

Δεκάδες εκκοκκιστήρια από την Λιβαδειά μέχρι τον Έβρο, κάνουν την πρώτη μεταποίηση του προϊόντος και δυστυχώς λίγες πια ενεργές επιχειρήσεις -και πολλές ανενεργές- ασχολούνται με την παραγωγή νήματος. Η υφαντουργία μας είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Έχει λοιπόν συνολικά επενδυθεί στο θέμα βαμβάκι ένα εθνικό κεφάλαιο πολύ σημαντικό, το οποίο δεν μπορούμε να το αφήσουμε ανενεργό. Πρέπει να βρούμε μια λύση.

Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του προϊόντος εξάγεται ακατέργαστο σε χώρες χαμηλού κόστους για τη δημιουργία πάσης φύσεως ενδυμάτων. Φυσικά, σε πολύ χαμηλές τιμές. Ανταγωνιζόμαστε στην ουσία την Αίγυπτο, την Ινδία και το Μπαγκλαντές. Είναι προφανές ότι θα χάσουμε. Ο,τι και να κάνουμε ποτέ δεν πρόκειται να τα βγάλουμε πέρα με το χαμηλό εργατικό κόστος, τις ανύπαρκτες εργασιακές συνθήκες και τα εξαιρετικά μακρυά ωράρια εργασίας των χωρών αυτών, αλλά και την ανυπαρξία οποιασδήποτε περιβαλλοντικής φροντίδας. Δώστε ιδιαίτερη σημασία στο τελευταίο διότι είναι το νέο ανερχόμενο θέμα παγκοσμίως στις αγορές: προϊόντα που σέβονται το περιβάλλον.

Νότα αισιοδοξίας εμπεριέχει η είδηση ότι βαμβάκι που καλλιεργείται στην Ελλάδα και προέρχεται από συγκεκριμένη ποικιλία, άρα έχει δικά του χαρακτηριστικά,  βρήκε νέο επικερδή δρόμο προς την Ιαπωνική αγορά, με προφανώς αυξημένη τιμή.  

Η επιτυχημένη επαναλειτουργία του κυκλώματος βαμβάκι, απαιτεί δράσεις σε δύο τομείς: πρώτον την προώθηση της φιλοπεριβαλλοντικής καλλιέργειας και την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων βαμβακιού με αποδεδειγμένα -δηλ με πιστοποιητικά- χαρακτηριστικά που σέβονται τις σύγχρονες περιβαλλοντικές προτιμήσεις των καταναλωτών. Εδώ διαφημίζουν οι μεγάλες εταιρείες ενδυμάτων στα κοινωνικά δίκτυα την ανακύκλωση των βαμβακερών υφασμάτων για να "ξεπλύνουν’ τις περιβαλλοντικές τους αμαρτίες, δεν θα προωθήσουν ένα φιλικό προς το περιβάλλον προϊόν;

Δεύτερον και πιο άμεσο: τον σχεδιασμό σύγχρονων βαμβακερών ενδυμάτων, πιθανότατα καλοκαιρινής μόδας, με στόχο τον τουρισμό αλλά και τις διεθνείς αγορές. Κι εδώ χρειάζεται η τόλμη. Εδώ χρειάζεται η βοήθεια του Λάκη Γαβαλά – ναι καλά διαβάσατε αυτού που κατά την προχθεσινή ειδησεογραφία χρωστάει ένα σωρό χρήματα στο δημόσιο και δίνει ακίνητο 20 εκατ. και δεν το παίρνει κανείς - αλλά και πολλών άλλων συναδέλφων του. Αυτοί είναι που θα κάνουν την δουλειά της εξωστρέφειας. Αυτοί ξέρουν τι ζητιέται στις αγορές, αυτοί ξέρουν πως θα συναρπάσουν τους καταναλωτές.

Κάποιος Γαβαλάς κι όχι ένας γραφειοκράτης ή πανεπιστημιακός, αυτοί δηλαδή που συνήθως μετέχουν στις πάσης φύσεως επιτροπές, θα μπορούσε να ονειρευτεί και να σχεδιάσει ένα μπλουζάκι που να θυμίζει το ελληνικό καλοκαίρι, να είναι σε καλή τιμή και να ξετρελαίνει και τα 25 εκατ. τουριστών που μας επισκέπτονται. Να θέλει ο καθένας να πάρει όχι ένα αλλά δέκα τέτοια μπλουζάκια μαζί του φεύγοντας. Να σχεδιάσει μια πετσέτα θαλάσσης που να την βάζεις στην ξαπλώστρα και να μυείσαι του Ελληνικού τρόπου ζωής, αυτού που ξετρελαίνει μικρούς και μεγάλους. Να προτείνει μια σειρά από καλοκαιρινά φορέματα που να τα βρίσκεις μόνο στις ελληνικές παραλίες, να τα φοράνε οι κοπέλες και κάνουν τα αγόρια να χάνουν τον ύπνο τους. Εκεί είναι το μέλλον του Ελληνικού βαμβακιού. Οχι στην χύμα εξαγωγή μεγάλων ορθογώνιων άσπρων μπαλών! 

Θα πείτε γιατί αποκλειστικά για τουρίστες; Εμείς δεν έχουμε μεγάλες εταιρείες να μπουν στον διεθνή στίβο και να εφοδιάσουν με επιτυχία τις αγορές. Την ίδια δουλειά μπορούν να το κάνουν χωρίς κόστος οι ελληνικές παραλίες. Κάτι δηλαδή σαν το Γοργόνες και Μάγκες! Δηλαδή εκτός από Γαβαλά θέλουμε και Φίνος Φίλμ; Στο Πήλιο και τη Σκιάθο ακόμη διαφημίζουν οτι εδώ γυρίστηκε η ταινία Μάμα Μία και χρεώνουν τον καφέ 3 ευρώ ακόμη και το χειμώνα!

Αν λοιπόν συμφωνούμε οτι η αγροτική μας οικονομία χρειάζεται εξωστρέφεια και ένταξη στα σύγχρονα παγκόσμια δρώμενα, θα πρέπει να τολμήσουμε εναλλακτικά. Να φωνάξουμε τον Γαβαλά και να του πούμε: θα δουλέψεις για το κράτος και εάν το σχέδιό σου πετύχει αυτούς τους στόχους θα σου διαγράψουμε τόσα χρέη, εάν πετύχεις εκείνα θα σου διαγράψουμε κι άλλα τόσα. Τα 20 εκατ. ευρώ που δίνει στο κράτος αντιστοιχούν σε παραγωγή 100.000 στρεμμάτων βαμβακιού. Οσων δηλαδή χάνει κάθε χρόνο η βαμβακοκαλλιέργεια τα τελευταία 5 χρόνια. Αντίστοιχα να γίνει και με άλλους συναδέλφους του.

Κι επειδή θα πρέπει να βρίσκουμε κατά την σύγχρονη μνημονιακή πρακτική "ισοδύναμα”, εάν επιτύχει στην αποστολή του να μεταφέρουμε τα χρήματα που θα συμφωνήσουμε στο Ελληνικό δημόσιο ταμείο από τα χρήματα των  επιδοτήσεων για τους αγρότες. Αυτοί κυρίως θα ωφεληθούν, αυτοί πρέπει να πληρώσουν. Καινοτομία δεν ψάχνουμε να βρούμε; Ορίστε μιας κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής φύσεως καινοτόμα δράση! Ο Γαβαλάς Start-up!

Ολα τα παραπάνω τα εννοώ πολύ σοβαρά χωρίς κανένα ίχνος αστειότητας. Ζητώ την κατανόηση του εν λόγω σχεδιαστή για την χρησιμοποίηση του ονόματός του, τον οποίο δεν γνωρίζω ούτε ξέρω την ιστορία του. Ψάχνω όμως εναγωνίως να συνεισφέρω στην εξεύρεση λύσης για ένα προϊόν που του οφείλουμε όλοι οι γεωργοί κι εγώ προσωπικά πολλά. Πάρα πολλά. Από τα βαμβάκια ζήσαμε, σπουδάσαμε, μεγαλώσαμε όλοι μας. Από τα βαμβάκια γίναμε καλλιεργητές. Ο κύκλος της καλλιέργειάς του δεν έχει κλείσει. Έχει κλείσει ο κύκλος των λάθος χειρισμών, της ατολμίας, του βολέματος πίσω από το περίφημο "Ολα τα κιλά όλα τα λεφτά”. Ψάχνουμε να αλλάξουμε, έτσι δεν είναι; Να η ευκαιρία!

* Ο κ. Δημήτρης Αντωνόπουλος είναι Αγροτοοικονομολόγος Msc -Παραγωγός Κελυφωτού Φιστικιού