Στο "κόκκινο" οι κίνδυνοι πάνω από τις διεθνείς αγορές

 Της Ελευθερίας Κούρταλη

To εξαιρετικά εύθραυστο πλέον κλίμα στην Τουρκία, το Brexit, η τραπεζική κρίση στην Ιταλία, το νέο τρομοκρατικό χτύπημα στη Γαλλία, το κρίσιμο δημοψήφισμα στην Ιταλία το φθινόπωρο και οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ προκαλούν τριγμούς στις διεθνείς κεφαλαιαγορές.

Τα ευρωπαϊκά μετοχικά funds υπέστησαν τις μεγαλύτερες εκροές στην ιστορία την τελευταία εβδομάδα, καθώς η κρίση που χτυπά τον ιταλικό τραπεζικό κλάδο οδήγησε τους επενδυτές στην ασφάλεια των αμερικάνικων μετοχών.

Τα funds που έχουν επενδύσει στις ευρωπαϊκές μετοχές "χτυπήθηκαν" με 5,8 δισ. δολ. εκροών, σημειώνοντας την μεγαλύτερη εβδομαδιαία εκροή στην ιστορία "σπάζοντας" το προηγούμενο ρεκόρ του Οκτωβρίου του 2014, όταν στις αγορές κυριαρχούσε ο φόβος σημαντικής επιβράδυνσης της γερμανικής οικονομίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της EPFR.

Οι ανησυχίες και οι αβεβαιότητες που κυριαρχούν στις αγορές μετά το Brexit και την ιταλική τραπεζική κρίση, έχουν ενταθεί πλέον τόσο μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στη Νίκαια της Γαλλίας - το οποίο θύμισε στις μετοχές των αεροπορικών εταιρειών και ξενοδοχείων μέρες... Βρυξελλών - τόσο εν όψει και των αποτελεσμάτων των stress tests που ανακοινώνονται στις 29 Ιουλίου και που οι αναλυτές και οι επενδυτές φοβούνται ότι οι ιταλικές τράπεζες θα αποτύχουν, πυροδοτώντας νέο σοκ στις αγορές.

Ο Matteo Renzi έχει προσπαθήσει να ελαφρύνει το χτύπημα που θα λάβουν οι ιδιώτες πιστωτές από τις τράπεζες, αν οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιηθούν χωρίς να παραβιάζουν τους κανόνες της ΕΕ. Οι συνομιλίες μεταξύ των ηγετών της Ρώμης και της Ε.Ε έχουν ενταθεί, αλλά δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να οδηγήσουν σε συμφωνία.

Έντονες πιέσεις στις αγορές λόγω Τουρκίας

Οι εξελίξεις και η αναταραχή στην Τουρκία ήρθε και προστέθηκε στο ήδη τεταμένο κλίμα των διεθνών αγορών, ενώ η αβεβαιότητα αναμένεται να πλήξει την τουρκική οικονομία, την επενδυτική δραστηριότητα αλλά και τον τουρισμό.

"Η κατάσταση είναι πολύ ρευστή", σημειώνει ο Adam Sarhan, επικεφαλής της Sarhan Capital. "Οι επενδυτές, κατά κανόνα, κατά τη διάρκεια περιόδων απειλής,  προχωρούν σε πωλήσεις των θέσεών τους στις μετοχές".

Το δολάριο εκτοξεύθηκε έναντι της τουρκικής λίρας, σημειώνοντας την δυναμικότερη ημερήσια άνοδο από τις 22 Οκτωβρίου του 2008, ενώ το ETF των τουρκικών μετοχών που διαπραγματεύεται στις ΗΠΑ, σημείωσε ισχυρή βουτιά την Παρασκευή.

Ισχυρές πιέσεις δέχθηκαν πολλά νομίσματα των αναδυόμενων αγορών, με τους επενδυτές να ενισχύουν τη στροφή τους προς τα ασφαλή επενδυτικά καταφύγια, όπως ο χρυσός.

H  ξαφνική βουτιά στις αναδυόμενες αγορές την Παρασκευή ήταν μια υπενθύμιση ότι μετά το μεγάλο ράλι που έχουν σημειώσει φέτος, τρέχοντος έτους, οι αγορές αυτές είναι ευάλωτες σε οποιοδήποτε σοκ. Με τον Dow Jones και τον S&P 500 να χτυπούν επίπεδα ρεκόρ τις τελευταίες ημέρες, οι μετοχές των ΗΠΑ είναι επίσης πιθανό, σύμφωνα με τους αναλυτές, να αντιμετωπίσουν έντονες πιέσεις την επόμενη εβδομάδα.

"Οι αναδυόμενες αγορές είναι ένα μέρος όπου πολιτικός κίνδυνος είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας", σημειώνει ο Alvise Marino, στρατηγικός αναλυτής της Credit Suisse. "Οι εισροές που έχουμε δει τον τελευταίο καιρό αντανακλά το γεγονός ότι οι προοπτικές για τις ανεπτυγμένες αγορές έχει επιδεινωθεί, παρά το γεγονός ότι οι αναδυόμενες αγορές έχουν βελτιωθεί", προσθέτει.

Το "καταφύγιο" των ΗΠΑ

Πριν τα γεγονότα στην Τουρκία, οι επενδυτές είχαν αναζητήσει καταφύγιο στις μετοχές των ΗΠΑ, τοποθετώντας 13 δισ. δολ. κατά την τελευταία εβδομάδα, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία εισροή στα μετοχικά funds των ΗΠΑ από τον περασμένο Σεπτέμβριο.

"Οι ανησυχίες σχετικά με τις ιταλικές τράπεζες βρίσκονται για τα καλά προσκήνιο", όπως σημειώνει δήλωσε ο Andrew Lee, διευθύνων σύμβουλος της UBS Wealth Management. "Οι επενδυτές είναι εξαιρετικά νευρικοί από την πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα στην Ευρώπη και στρέφονται στις μετοχές των ΗΠΑ".

"Οι επενδυτές είχαν αποφύγει τις μετοχές μέχρι πρόσφατα, αλλά τώρα αλλάζουν φοβούμενοι ότι θα χάσουν την άνοδο, ειδικά στην αμερικάνικη αγορά", σημειώνει ο επικεφαλής στρατηγικής της BofA Merrill Lynch, Michael Hartnett. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι επενδυτές έχουν αποσύρει 123 δισ. δολ. από τα μετοχικά funds μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με την BofA.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι εξελίξεις και η αβεβαιότητα στην Τουρκία αναμένεται ωστόσο να αναστρέψει σύντομα αυτή την τάση με τους επενδυτές να αναζητούν ασφάλεια σε assets όπως ο χρυσός.

Το παράδοξο της ανόδου και ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών

Παρά τις εκροές που σημειώθηκαν στις ευρωπαϊκές αγορές, κυριάρχησε το εξής παράδοξο: μέχρι την περασμένη Τετάρτη ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 κέρδισε 5,4% μέσα σε τρεις ημέρες, ενώ ο γαλλικός CAC 40 ενισχύθηκε 6,1% και ο ιταλικός FTSE 7,2%.

Όπως τονίζει ο Stephen Macklow-Smith, επικεφαλής της ευρωπαϊκής στρατηγικής μετοχών της JPMorgan Asset Management, τα κέρδη των αγορών δεν εξηγούν τις κινήσεις των θεσμικών και των ιδιωτών επενδυτών.

Πολλές αγορές ανέκαμψαν από τις απώλειες που προκάλεσε το βρετανικό δημοψήφισμα με την Wall Street να σημειώνει νέα ιστορικά ρεκόρ μάλιστα.

Τόσο η Citigroup όσο και η UBS επιχείρησαν να εξηγήσουν αυτό το... μυστήριο. Και οι δύο κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: οι κεντρικές τράπεζες έχουν παρέμβει και έχουν στηρίξει τις αγορές.

Όπως σημειώνει η Citi, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών, έχει παρατηρηθεί ένα κύμα αγορών assets από τις κεντρικές τράπεζες στα υψηλότερα επίπεδα από το 2013. Και ακριβώς λύνει το μυστήριο του ποιος στέλνει τις μετοχές σε νέα ρεκόρ, την στιγμή που οι περισσότεροι επενδυτές απέχουν από την αγορά ή πωλούν.

Σύμφωνα με την αμερικάνικη τράπεζα, υπάρχει επιτάχυνση του ρυθμού των αγορών της ΕΚΤ και της Τράπεζας της Ιαπωνίας, σε συνδυασμό με μια αντιστροφή την μείωση που κυριαρχούσε στα συναλλαγματικά αποθέματα των αναδυόμενων αγορών, ενώ υπάρχουν προοπτικές για περαιτέρω μέτρα τόνωσης από την Τράπεζα της Αγγλίας αλλά και την Ιαπωνία.

Όπως σημειώνει η UBS, στις ΗΠΑ, η αγορά εμφανίζει μεγάλα κέρδη στο overnight trading, με αποτέλεσμα να ανοίγει αμέσως υψηλότερα και να κινείται σε αυτά τα επίπεδα σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης. Μεγάλο μέρος αυτής της κίνησης έχει να κάνει με τις κεντρικές τράπεζες και το Brexit.

Όπως τονίζει, λόγω Brexit, οι κεντρικές τράπεζες πανικοβλήθηκαν και διοχέτευσαν μεγάλη ρευστότητα στις αγορές για να αποφευχθεί ένα sell-off.

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι και σε αυτή τη φάση, μετά τις εξελίξεις στην Τουρκία, οι κεντρικές τράπεζες θα κρατήσουν τις αγορές στην επιφάνεια. Όπως σημειώνει ο Peter Lannigan, διευθύνων σύμβουλος και επικεφαλής των αναδυόμενων αγορών στην Cowen & Co., "στο τέλος της ημέρας, έχουμε ακόμα τις κεντρικές τράπεζες να πιέζουν προς τα κάτω τις αποδόσεις ομολόγων στις ανεπτυγμένες αγορές. Αυτό θα κάνει τις αναδυόμενες αγορές με τις υψηλότερες αποδόσεις πιο ελκυστικές".

Το κατά πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτό το ράλι παραμένει μεγάλος άγνωστος. Ωστόσο τόσο το οικονομικό και το πολιτικό περιβάλλον, όσο και τα θεμελιώδη μεγέθη, δεν δικαιολογούν άνοδο για τις μετοχές, τη στιγμή που οι αγορές είναι αντιμέτωπες με νέους κινδύνους τόσο από την Ιταλία όσο και τις ανησυχίες γύρω από το αποτέλεσμα των αμερικάνικων προεδρικών εκλογών.