Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου

Τις περιπτώσεις που η φορολογική διοίκηση έχει τη δυνατότητα να απενεργοποιήσει ΑΦΜ φυσικών και νομικών προσώπων εξειδικεύει απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή.

Η απενεργοποίηση μπορεί να συμβεί είτε αυτεπάγγελτα από τη Φορολογική Διοίκηση είτε κατόπιν αίτησης του φορολογούμενου, όταν, για παράδειγμα, υπάρχουν περισσότερα από ένα ΑΦΜ.

Ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα να αποδείξει ότι δεν ισχύουν οι λόγοι απενεργοποίησης, ενώ στην περίπτωση χρήσης πλαστών ή ψευδών εγγράφων η διαδικασία επηρεάζει και άλλες φορολογικές ή νομικές υποχρεώσεις που ενδέχεται να σχετίζονται με αυτόν τον ΑΦΜ.

Με τη διαδικασία περιορίζεται η παραβατικότητα και εξασφαλίζεται η ορθή καταγραφή των φορολογικών υποχρεώσεων.

Σημειώνεται ότι τον περασμένο Οκτώβριο το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικό το "πάγωμα" ΑΦΜ για φοροδιαφυγή.

Το ΣτΕ υπογράμμιζε πως οι εν λόγω διατάξεις που αναφέρονται στην αναστολή χρήσης και στην απενεργοποίηση ΑΦΜ λόγω φοροδιαφυγής, βασιζόμενες σε αντισυνταγματικές διατάξεις, είναι μη νόμιμες και ανίσχυρες.

Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με την απόφαση, η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει σε απενεργοποίηση ΑΦΜ φυσικού ή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας στις εξής περιπτώσεις:

1. Εφόσον διαπιστώνεται ότι φυσικό πρόσωπο διαθέτει πέραν του ενός ΑΦΜ.

Στην περίπτωση αυτή, ο φορολογούμενος ενημερώνεται από τη Φορολογική Διοίκηση ώστε να προβεί σε απενεργοποίηση των επιπλέον ΑΦΜ, υποβάλλοντας τη δήλωση Δ213 "Δήλωση απενεργοποίησης ΑΦΜ", μέσω της Εφαρμογής Ψηφιακής Υποδοχής και Διαχείρισης Αιτημάτων της ΑΑΔΕ "Τα Αιτήματά μου".

Ομοίως, αν διαπιστωθεί από τον ίδιο τον φορολογούμενο η ύπαρξη πέραν του ενός ΑΦΜ, υποβάλλει τη δήλωση Δ213 "Δήλωση απενεργοποίησης ΑΦΜ", μέσω της ίδιας εφαρμογής, ζητώντας την απενεργοποίηση των επιπλέον ΑΦΜ πέραν του ενός.

Εάν ο φορολογούμενος, μετά την ενημέρωσή του, δεν προσέλθει να υποβάλει τη σχετική δήλωση, η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει σε απενεργοποίηση των ΑΦΜ πέραν του ενός.

Η Φορολογική Διοίκηση διενεργεί διαπιστωτικές επαληθεύσεις προκειμένου να διαπιστωθεί ποιος από τους ΑΦΜ απεικονίζει πληρέστερα την πραγματική εικόνα του φορολογουμένου.

Ο ΑΦΜ αυτός ορίζεται ως ο παραμένων και ενημερώνεται με την πλήρη εικόνα του φορολογουμένου.

Αρμόδια για την απενεργοποίηση των πλεοναζόντων ΑΦΜ είναι η Φορολογική Υπηρεσία στην αρμοδιότητα της οποίας ανήκει ο ΑΦΜ που διατηρείται.

Ενδεικτικά, για την επιλογή του παραμένοντος ΑΦΜ λαμβάνονται υπόψη οι εταιρικές συμμετοχές, οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, οι δηλωθείσες σχέσεις, η ύπαρξη ακινήτων, οχημάτων, οφειλών κ.ά.

Ο φορολογούμενος έχει σε κάθε περίπτωση το δικαίωμα να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις απενεργοποίησης ΑΦΜ.

2. Η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει σε απενεργοποίηση ΑΦΜ σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνεται ότι έχουν δηλωθεί ψευδή ή ανακριβή στοιχεία ή χρησιμοποιήθηκε πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο για την απόκτησή του.

• Σε κάθε περίπτωση που ο φορολογούμενος συμμετέχει, με τον ως άνω ΑΦΜ, ως μοναδικός εταίρος/μέλος σε νομικό πρόσωπο, απενεργοποιείται και ο ΑΦΜ του νομικού προσώπου.

• Απενεργοποίηση πραγματοποιείται και στον ΑΦΜ νομικού προσώπου στο οποίο συμμετέχει, ως μοναδικός εταίρος/μέλος, το ως άνω νομικό πρόσωπο, με τον προς απενεργοποίηση ΑΦΜ.

• Στην περίπτωση που διαπιστωθεί συμμετοχή του φορολογουμένου με τον ΑΦΜ που αποκτήθηκε με πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο ή του νομικού προσώπου με τον ως άνω προς απενεργοποίηση ΑΦΜ σε άλλο νομικό πρόσωπο ή σε νομική οντότητα, με την ιδιότητα μέλους/εταίρου, διαχειριστή, μέλους Δ.Σ., νομίμου εκπροσώπου κ.ά., η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα προκειμένου να προβεί σε τροποποίηση του συστατικού του εγγράφου ή σε τροποποίηση της εκπροσώπησής του, όπου απαιτείται.

• Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο φορολογούμενος με τον ΑΦΜ που αποκτήθηκε με πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο ή το νομικό πρόσωπο με τον ως άνω προς απενεργοποίηση ΑΦΜ εκπροσωπεί άλλο φυσικό πρόσωπο με την ιδιότητα του φορολογικού εκπροσώπου, η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει το φυσικό πρόσωπο προκειμένου να προβεί σε δήλωση αντικατάστασής του ή να δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να έχει φορολογικό εκπρόσωπο και ότι αποδέχεται η κοινοποίηση των κάθε είδους πράξεων, εγγράφων και ατομικών ειδοποιήσεων της Φορολογικής Διοίκησης προς αυτόν να γίνεται στα στοιχεία επικοινωνίας που έχει δηλώσει.

• Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο φορολογούμενος με τον ΑΦΜ που αποκτήθηκε με πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο ή το νομικό πρόσωπο με τον ως άνω προς απενεργοποίηση ΑΦΜ εκπροσωπεί άλλο φυσικό πρόσωπο με την ιδιότητα του φορολογικού αντιπροσώπου, η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει το φυσικό πρόσωπο προκειμένου να προβεί σε δήλωση αντικατάστασής του και ορισμό νέου φορολογικού αντιπροσώπου.

3. Δεν είναι δυνατή η υποβολή δήλωσης έναρξης, μεταβολής ή διακοπής εργασιών, κατά περίπτωση, από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, του οποίου ο ΑΦΜ έχει απενεργοποιηθεί.