Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου 

Επανεξετάζεται το ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας, που θα αντικαταστήσει τη φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα με στόχο να βοηθήσει αποτελεσματικά στην απλοποίηση των συναλλαγών πολιτών και επιχειρήσεων. Μέχρι στιγμής το ενιαίο πιστοποιητικό βρίσκεται στον  "πάγο" καθώς υπάρχουν μια σειρά από τεχνικά εμπόδια. Το βασικότερο είναι ότι δεν υπάρχει η αναγκαία συμβατότητα μεταξύ των συστημάτων της ΑΑΔΕ και του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, καθιστώντας ανέφικτη την έκδοση κοινού πιστοποιητικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Πιστοποιητικό Οικονομικής Ενημερότητας νομοθετήθηκε από το 2022, αλλά δεν κατέστη ακόμη δυνατή η εφαρμογή του.Η ενεργοποίηση του πλέον μετατίθεται για το 2026 εφόσον ενεργοποιηθεί η διασύνδεση των δύο πληροφοριακών συστημάτων.

Με βάση το σχέδιο, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα μπορεί να αιτηθεί, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, την έκδοση ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας.

Το πιστοποιητικό περιλαμβάνει τα στοιχεία του αποδεικτικού του σημερινού φορολογικής ενημερότητας, όπως περιγράφεται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας.

Το Πιστοποιητικό Οικονομικής Ενημερότητας, που θα εκδίδεται με τη νέα διαδικασία, θεωρείται έγκυρο για κάθε νόμιμη χρήση και γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτό από όλους τους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, τα δικαστήρια όλων των βαθμών και τις εισαγγελίες όλης της χώρας, όταν είναι κατά νόμον υποχρεωτική η προσκόμιση των ανωτέρω αποδεικτικών ενημερότητας. Σύμφωνα  με τα τελευταία στοιχεία  περίπου 4 εκατ. φυσικά και νομικά πρόσωπα χρωστούν στην Εφορία πάνω 111 δισ. ευρώ ενώ τα αντίστοιχα χρέη προς τον ΕΦΚΑ ξεπερνούν τα 50 δισ. ευρώ από 2,1 εκατ. οφειλέτες. 

Η διαδικασία

Ο ενδιαφερόμενος πολίτης ή επιχείρηση θα υποβάλει αίτηση μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (gov.gr). Η νέα πλατφόρμα θα αναλάβει αυτόματα τον έλεγχο φορολογικών και ασφαλιστικών στοιχείων, συλλέγοντας τα απαραίτητα δεδομένα από τα αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα. Εφόσον πληρωθούν οι προϋποθέσεις, το πιστοποιητικό θα εκδίδεται ψηφιακά, με μία κίνηση, σε ελάχιστο χρόνο.

Η ολοκλήρωσή του θα διευκολύνει σημαντικά τη ζωή του πολίτη, ιδίως όταν πρόκειται για μεταβιβάσεις ακινήτων ή άλλες συναλλαγές που προηγουμένως απαιτούσαν δύο ξεχωριστά πιστοποιητικά και χρόνους αναμονής. Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ αποτελεί βήμα προς ένα κράτος πιο φιλικό στον χρήστη, όπου όλα θα γίνονται ψηφιακά, αυτοματοποιημένα και γρήγορα. Το νέο ενιαίο πιστοποιητικό συμβολίζει μια πραγματική μετακίνηση προς την ψηφιοποίηση και την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, προστατεύοντας παράλληλα τα δικαιώματα πολιτών και επιχειρήσεων.

Ποιες συναλλαγές θα ξεμπλοκάρει

Το ενιαίο πιστοποιητικό θα βοηθήσει σημαντικά σε περιπτώσεις όπου σήμερα   ζητούν τόσο φορολογική όσο και ασφαλιστική ενημερότητα. Θα ξεμπλοκάρει κυρίως:

- Συμβολαιογραφικές πράξεις  
Πώληση, γονική παροχή, δωρεά, αποδοχή κληρονομιάς, εγγραφή στο Κτηματολόγιο, όπου σήμερα ο συμβολαιογράφος πρέπει να πάρει και τις δύο ενημερότητες. 

-Εισπράξεις από Δημόσιο
Πληρωμές τιμολογίων, επιστροφές-αποζημιώσεις, εξόφληση τίτλων πληρωμής, όπου τώρα σταματάει η εκκαθάριση επειδή φαίνεται μικρή οφειλή στον e-ΕΦΚΑ ή στην ΑΑΔΕ.  

-Διαγωνισμούς – δημόσιες συμβάσεις – ανάδοχους έργων
Οι αναθέτουσες αρχές θα βλέπουν ένα πιστοποιητικό  αντί για δύο (σήμερα αν λείπει η ασφαλιστική, αποκλείεσαι).  

-Επιδοτήσεις -προγράμματα (ΕΣΠΑ, "Εξοικονομώ”, αγροτικά κ.λπ.)
Πολλά προγράμματα "παγώνουν" στη φάση πληρωμής επειδή δεν υπάρχει μία από τις δύο ενημερότητες· με το ενιαίο θα αρκεί το ένα. 

-Δικαστήρια – εισαγγελίες – λοιπούς φορείς που ζητούν ενημερότητα
Θα δέχονται το ίδιο  πιστοποιητικό 

-Τράπεζες  ΓΕΜΗ / εταιρικές πράξεις
Σε όσες περιπτώσεις  σήμερα ζητάνε "φορολογική και ασφαλιστική ενήμερος" θα υπάρξει ένα ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας