Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου 

Τις προϋποθέσεις για νέες μόνιμες φοροεαλφρύνσεις δημιουργεί η μείωση του κενού ΦΠΑ, καθώς η πλήρης ενεργοποίηση των ψηφιακών εργαλείων για τον δραστικό περιορισμό της φοροδιαφυγής εκτιμάται ότι θα φέρει έξτρα φορολογικά έσοδα, τουλάχιστον ενός δισ. ευρώ ετησίως στα κρατικά ταμεία.Το ποσό που θα προκύψει έως το τέλος του 2025 θα προστεθεί στα 2 δισ. ευρώ που εξοικονομούνται ετησίως από το 2024 από την πάταξη της φοροδιαφυγής και θα αποτελέσει τη "μαγιά" για το νέο γύρο παρεμβάσεων στη φορολογία που σχεδιάζει η κυβέρνηση, με ορίζοντα το 2027. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Γραφείου του Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, καθηγητή Γιάννη Τσουκαλά, οι εισπράξεις του ΦΠΑ κινούνται με διπλάσια ταχύτητα σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, στοιχείο που θα συμβάλλει ουσιαστικά στον περιορισμό του κενού ΦΠΑ και στην αύξηση των εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος. 

Τα τελευταία στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού δείχνουν ότι:

-Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων έχουν υπερβεί τις εκτιμήσεις κατά 220 εκατ. ευρώ, λόγω της μεγαλύτερης αύξησης των μισθών.
-Τα έσοδα από ΦΠΑ αυξάνονται κατά 9% σε ετήσια βάση το πρώτο τετράμηνο του έτους, έναντι στόχου 4,56% λόγω της διασύνδεσης ταμειακών μηχανών με τα POS και των λοιπών ψηφιακών εργαλείων.

Το κενό ΦΠΑ, η διαφορά μεταξύ των προσδοκώμενων εσόδων από τον ΦΠΑ και των πραγματικά εισπραχθέντων έχει σημειώσει σημαντική μείωση τα τελευταία χρόνια. Από το 29,1% το 2017, μειώθηκε στο 13,7% που ήταν το 2023, ενώ έπεσε κάτω από το 10% το 2024.Φέτος εκτιμάται ότι μπορεί να προσεγγίσει το 7%, φτάνοντας μία ανάσα από το 5%, που είναι ο στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση και αποτελεί τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Εάν ο στόχος επιτευχθεί, ακόμα και μέσα στη χρονιά, τότε θα εξασφαλιστεί το επιπλέον 1 δισ. που απαιτείται για τις νέες φορολογικές ελαφρύνσεις. 

Αγκάθι η παραοικονομία

Την ίδια ώρα, πρόσθετο πρόβλημα δημιουργεί το γεγονός ότι ένα στα τέσσερα ευρώ που ξοδεύουν τα ελληνικά νοικοκυριά δεν έχει δηλωθεί ποτέ στην Εφορία, λόγω της "μαύρης" κατανάλωσης που φτάνει τα 41 δισ. ευρώ και συντηρεί την παραοικονομία στο 18% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού, τα δηλωθέντα εισοδήματα το 2024 έφτασαν τα 110 δισ. ευρώ, ενώ η καταναλωτική δαπάνη σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ διαμορφώθηκε στα 151 δισ. ευρώ.

Παρεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα

Η πρόταση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής ενόψει των αλλαγών που σχεδιάζονται στην άμεση φορολογία περιλαμβάνει εξορθολογισμό των φορολογικών κλιμακίων για ενίσχυση της δικαιοσύνης και της αποδοτικότητας.

Αντίθετα, οποιαδήποτε μεταβολή στους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ, ΕΦΚ) θεωρείται αναποτελεσματική, καθώς δύσκολα μετακυλίεται στον καταναλωτή, ενώ καταλήγει συνήθως στις "τσέπες των ενδιάμεσων".

Σύμφωνα με τον κ. Τσουκαλά, πρέπει να γίνει επανασχεδιασμός της ισχύουσας φορολογικής κλίμακας και να ελαφρυνθεί το φορολογικό βάρος για τους μισθωτούς καθώς εντοπίζονται δύο προβλήματα:

1. Στο κλιμάκιο εισοδήματος από 10.001 ευρώ έως 20.000 ευρώ όπου ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται στο 22% από 9% που εφαρμόζεται για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ. Επί της ουσίας, συστήνει την προσθήκη ενός νέου ενδιάμεσου συντελεστή.

2. Αλλά και στον ανώτατο φορολογικό συντελεστή 44%, ο οποίος επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ, το οποίο θεωρείται σχετικά χαμηλό. Δηλαδή, άφησε να εννοηθεί ότι πρέπει να ισχύει ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής για μεγαλύτερα εισοδήματα.