Του Γιώργου Δαλιάνη με τη συνεργασία του Γιάννη Αρτσίτα και της Νίκης Χατζοπούλου*

Η λήψη ενός καταναλωτικού δανείου από τη φύση του αφορά την κάλυψη καταναλωτικών αναγκών ενός προσώπου. Όμως, υπό προϋποθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τεκμηρίου συμμετοχής σε σύσταση εταιρείας, αύξηση κεφαλαίου και σε αγορά εταιρικών μεριδίων ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ και μετοχών ΑΕ. Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε τη δυνατότητα αυτή και τις σχετικές προϋποθέσεις.

Σύμφωνα με το άρθρο 32 του ΚΦΕ, η απόκτηση συμμετοχών σε προσωπική ή κεφαλαιουχική εταιρεία αποτελεί τεκμήριο απόκτησης και ο φορολογούμενος οφείλει να αποδείξει την επάρκεια των κεφαλαίων που δικαιολογούν αυτή την κίνηση ως προερχόμενα από τα φορολογηθέντα ή αφορολόγητα εισοδήματά του.

Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με το άρθρο 34 του ν. 4172/2013 (τεκμήρια απόκτησης) για την κάλυψη τεκμηρίου απόκτησης μεταξύ άλλων μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα ληφθέντα δάνεια τα οποία έχουν ληφθεί και αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία που φέρουν βέβαιη χρονολογία.

Στο πλαίσιο αυτό είναι εφικτή η κάλυψη του τεκμηρίου αγοράς συμμετοχών σε εταιρεία με καταναλωτικό δάνειο, αλλά υπόκειται σε συγκεκριμένες προϋποθέσεις και απαιτείται σωστή τεκμηρίωση, όπως:

• Το δάνειο έχει χορηγηθεί από αναγνωρισμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Ελλάδας ή της αλλοδαπής.

• Υπάρχουν όλα τα νόμιμα δικαιολογητικά όπως σύμβαση δανείου και τα αποδεικτικά εκταμίευσης των χρημάτων.

• Έχει δηλωθεί το ποσό του δανείου στην ετήσια φορολογική δήλωση (Ε1).

• Αποδεδειγμένη χρήση του δανείου, δηλαδή ότι τα χρήματα ελήφθησαν πριν από την απόκτηση των συμμετοχών και τα χρήματα μεταφέρθηκαν από τον λογαριασμό που πιστώθηκε το δάνειο στον λογαριασμό του πωλητή.

• Όλα τα σχετικά έγγραφα, όπως σύμβαση δανείου, αποδεικτικό μεταφοράς των χρημάτων σε εταιρικό λογαριασμό για την αγορά των συμμετοχών, θα πρέπει να φυλαχθούν (τουλάχιστον) για μία πενταετία από τη λήψη του δανείου διότι η ΑΑΔΕ έχει δικαίωμα ελέγχου της εν λόγω συναλλαγής.

Σε κάθε περίπτωση για να γίνει δεκτό το δάνειο για την κάλυψη τεκμηρίου θα πρέπει να αποδεικνύεται το πραγματικό γεγονός της ροής των χρημάτων. Ακόμη και δάνεια που έχουν ληφθεί για άλλο σκοπό μπορεί να χρησιμοποιηθούν για δικαιολόγηση απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο ενός φορολογικού ελέγχου και οι ελεγκτικές αρχές (ΚΕΜΕΦ, ΕΛΚΕ, ΥΕΔΔΕ, ΣΔΟΕ) για τον έλεγχο αυτό ζητούν απαραίτητα έγγραφα όπως:

• Σύμβαση δανείου και το ποσό που έχει εκταμιευθεί.

• Αποδεικτικά χρήσης (καταστατικά εταιρείας δημοσιευμένα στο ΓΕΜΗ, σύμβαση μεταβίβασης μετοχών, αποφάσεις εταιρικών οργάνων, αποδεικτικά μεταφοράς του ποσού σε εταιρικό λογαριασμό).

• Τραπεζικά έγγραφα εκταμίευσης χρήσης του δανείου και του υπολοίπου που παραμένει στον λογαριασμό.

Εν κατακλείδι, δεν είναι απολύτως ασφαλές να λαμβάνεται δάνειο και να χρησιμοποιείται για διαφορετικό σκοπό αυτόν για τον οποίο χορηγήθηκε, διότι αυτό μπορεί να μην γίνει αποδεκτό στο πλαίσιο ενός φορολογικού ελέγχου. Έχουμε τονίσει σε παλαιότερη αρθρογραφία μας τη διάσταση μεταξύ αφενός της φορολόγησης με τεκμήρια κατά την υποβολή δήλωσης και αφετέρου του υπολογισμού των διαθεσίμων εισοδημάτων κατά τον φορολογικό έλεγχο και θα πρέπει επιτέλους αυτό το θέμα να αντιμετωπιστεί από την Φορολογική Διοίκηση.

* O Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος Φοροτεχνικός.

O Γιάννης Αρτσίτας είναι Senior Accountant και Υπεύθυνος του τμήματος Φυσικών Προσώπων της Artion A.E.

H Νίκη Χατζοπούλου είναι Δικηγόρος Παρ' Αρείω Πάγω LL.Μ. & Διαμεσολαβήτρια, συνεργάτης της Artion Α.Ε.

** Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION Α.Ε. (Πουρνάρα 9 Μαρούσι|+30 210 6009062| www.artion.gr).