Του Γιώργου Δαλιάνη με τη συνεργασία της Νάνσυ Καλλιανιώτη και του Γιάννη Αρτσίτα*

Όπως είναι γνωστό, η εισαγωγή συναλλάγματος στην Ελλάδα από την αλλοδαπή καταρχήν δεν δημιουργεί προβλήματα σε σχέση με τις φορολογικές αρχές, αρκεί να τηρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις ως προς τα εισαγόμενα ποσά:

1. Προέρχονται από νόμιμη δραστηριότητα στο εξωτερικό, όπως εργασία, επενδύσεις στο εξωτερικό, πώληση περιουσιακού στοιχείου.

2. Δηλώνονται σωστά κατά την εισαγωγή μέσω του Τραπεζικού συστήματος ή τελωνείου (αν πρόκειται για μετρητά άνω των 10.000€). Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται κατά την εισαγωγή μετρητών, διότι απαιτείται ιδιαίτερη τεκμηρίωση όταν τα χρήματα αυτά θα κατατεθούν σε πιστωτικό ίδρυμα της Ελλάδας, καθώς γίνεται από τις Τράπεζες ενδελεχής έρευνα στο πλαίσιο της νομοθεσίας για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

3. Δεν παραβιάζεται ο Ν. 4557/2018  (που αφορά το ξέπλυμα μαύρου χρήματος). Για το λόγο αυτό πρέπει να αιτιολογείται η προέλευση με έγγραφα, όπως με βεβαιώσεις εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, τόκους και επενδύσεις.

Εάν πρόκειται για πώληση ακινήτου, το συμβόλαιο αγοραπωλησίας θα πρέπει να προσκομίζεται, νομίμως επικυρωμένο από τον/την συμβολαιογράφο. Πιθανόν να απαιτηθούν και τα statements που να δείχνουν τη ροή του χρήματος. Τα χρήματα αυτά θα πρέπει να δηλώνονται στην φορολογική δήλωση (Ε1) στους κωδικούς 781-782, ώστε να δοθεί στον φορολογούμενο η δυνατότητα επίκλησής τους για κάλυψη τεκμηρίων (δαπάνες απόκτησης και διατήρησης).

Σε πολλές περιπτώσεις, τα χρήματα αυτά στέλνονται στην Ελλάδα προς αξιοποίηση σε συγγενείς (π.χ. γονείς, αγορά περιουσιακού στοιχείου, εξόδων συντήρησης ακινήτου κ.λπ.). Όμως, προκειμένου να αποφευχθεί η περίπτωση να θεωρηθούν ως δωρεά, θα πρέπει να εισέρχονται σε λογαριασμό κοινό, στον οποίο να συμμετέχει ως συνδικαιούχος και αυτός που κάνει τη μεταφορά. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να αιτιολογείται πλήρως η κάθε κίνηση του λογαριασμού, ώστε να μην προκύψει ζήτημα δωρεάς.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να εξετάσουμε το γεγονός της μετοικεσίας τέως αλλοδαπού φορολογικού κατοίκου που σήμερα είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για τα χρήματα που εισάγει και τα οποία απέκτησε από την εργασία του σε βάθος χρόνου όταν διέμενε και εργαζόταν στο εξωτερικό.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 33 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι απαλλάσσονται από τα τεκμήρια οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής ως εξής: "Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται:… η) Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες, του άρθρου 31, φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή. Προκειμένου για δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, του άρθρου 32, φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα".

Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 34 του Ν. 4172/2013 (σχετικά με τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων) ορίζεται ότι: "2. Η Φορολογική Διοίκηση κατά τον προσδιορισμό της διαφοράς της προηγούμενης παραγράφου υποχρεούται να λάβει υπόψη τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά, τα οποία αποδεικνύονται από νόμιμα παραστατικά στοιχεία. Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης για τα ποσά που ιδίως είναι:.. δ) Εισαγωγή συναλλάγματος που δεν εκχωρείται υποχρεωτικά στην Τράπεζα της Ελλάδος, εφόσον δικαιολογείται η απόκτησή του στην αλλοδαπή. Δεν απαιτείται η δικαιολόγηση της απόκτησης αυτού του συναλλάγματος για τα πρόσωπα:

αα) Που είναι φορολογικοί κάτοικοι άλλου κράτους.

ββ) Που είχαν διαμείνει τρία (3) τουλάχιστον χρόνια στην αλλοδαπή και η εισαγωγή του συναλλάγματος γίνεται μέσα σε δύο (2) χρόνια από τη μετοικεσία τους.

γγ) Που είχαν διαμείνει πέντε (5) τουλάχιστον συνεχή χρόνια στην αλλοδαπή και το επικαλούμενο ποσό συναλλάγματος προέρχεται από καταθέσεις στο όνομά τους ή στο όνομα του άλλου συζύγου σε τραπεζικό λογαριασμό ανοιγμένο σε χώρα της Ε.Ε./ΕΟΧ ή σε υποκατάστημα ελληνικής τράπεζας στο εξωτερικό κατά το χρόνο που διέμεναν στην αλλοδαπή ή από καταθέσεις τους - μέσα σε έναν (1) χρόνο από τη μετοικεσία τους στην Ελλάδα χωρίς το συνάλλαγμα αυτό να έχει επανεξαχθεί στην αλλοδαπή. Η προϋπόθεση της μη επανεξαγωγής του συναλλάγματος δεν απαιτείται για το ποσό εκείνο του συναλλάγματος που έχει επανεξαχθεί στην αλλοδαπή για την απόκτηση περιουσιακού στοιχείου από εκείνα που αναφέρονται στο άρθρο 32, εφόσον η δαπάνη για την απόκτηση αυτού του στοιχείου έχει ληφθεί υπόψη κατά την εφαρμογή του άρθρου 32, ή του άρθρου 34…".

Συνεπώς, ως προς την ετήσια αντικειμενική δαπάνη (τεκμήρια διαβίωσης) και τη δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (τεκμήρια απόκτησης), η Φορολογική Διοίκηση (ΕΛΚΕ, ΔΟΥ, ΚΕΦΕΜ, ΥΕΔΔΕ, ΣΔΟΕ) υποχρεούται να λάβει υπόψη τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά, τα οποία αποδεικνύονται από νόμιμα παραστατικά στοιχεία. Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης για τα ποσά αυτά. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και η εισαγωγή συναλλάγματος που δεν εκχωρείται υποχρεωτικά στην Τράπεζα της Ελλάδος, εφόσον δικαιολογείται η απόκτησή του στην αλλοδαπή. 

Σχετικά με το θέμα της τήρησης λογαριασμού στο εξωτερικό και εισαγωγής κεφαλαίων από το εξωτερικό έχουμε αναφερθεί και σε προηγούμενα άρθρα μας ("Τήρηση λογαριασμού στο εξωτερικό" και "Εισαγωγή χρημάτων από πώληση ακινήτου στο εξωτερικό"), στα οποία και παραπέμπουμε.

Σε κάθε περίπτωση της εισαγωγής κεφαλαίων από το εξωτερικό θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς συχνά μπορεί (αν το ποσό είναι μεγάλο) να αποτελέσει αφορμή για τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου.

* O Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος Φοροτεχνικός.

**Η Νάνσυ Καλλιανιώτη είναι Senior Partner της Artion A.E.

***Ο Γιάννης Αρτσίτας είναι Senior Accountant και Υπεύθυνος του τμήματος Φυσικών Προσώπων της Artion A.E.

****Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες.

*****Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION Α.Ε. (Πουρνάρα 9 Μαρούσι|+30 210 6009062| www.artion.gr).