Του Προκόπη Χατζηνικολάου

Τη δυνατότητα να διορθώνει λάθη που… βγάζουν μάτι έχει η εφορία, χωρίς να χρειάζεται να αναμένεται τις αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των Διοικητικών Δικαστηρίων. Είτε με αίτηση του φορολογούμενου, είτε αυτόματα με στοιχεία που διαθέτει η ίδια, μπορεί να διορθώνει πρόδηλα λάθη σε βάθος 10ετίας. Τα ποσά που έχουν βεβαιωθεί ή καταβληθεί βάσει των πράξεων που ακυρώνονται, διαγράφονται ή επιστρέφονται κατά περίπτωση, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί παραγραφής.

Ετσι λοιπόν η φορολογική διοίκηση θα μπορεί, όπως προκύπτει από την τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή, να προβεί σε τροποποίηση ή ακύρωση άμεσου προσδιορισμού φόρου ή πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή πράξης επιβολής προστίμου, είτε κατόπιν αίτησης του φορολογούμενου είτε αυτόματα, χωρίς αίτηση του φορολογούμενου από το 2014 μέχρι και σήμερα:

α) για πρόδηλη έλλειψη (ολική ή μερική) φορολογικής υποχρέωσης,

β) για αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος.

Σε περίπτωση που ως συνέπεια του άμεσου προσδιορισμού ή της πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται και πράξη επιβολής προστίμου, η εν λόγω πράξη (ή ο άμεσος προσδιορισμός) ακυρώνεται ή τροποποιείται με πράξη της Φορολογικής Διοίκησης.

Για να είναι παραδεκτή η αίτηση ακύρωσης ή τροποποίησης θα πρέπει είτε να προσκομιστούν έγγραφα από τον φορολογούμενο, είτε είναι διαθέσιμα στην αρμόδια υπηρεσία, χωρίς να απαιτούνται ελεγκτικές επαληθεύσεις.

Ως αριθμητικά ή υπολογιστικά λάθη θεωρούνται τα σφάλματα κατά τη διενέργεια μαθηματικού υπολογισμού ή κατά την εκτέλεση αριθμητικής πράξης και όχι η εσφαλμένη επιβολή φόρου ή απαλλαγή από τον φόρο ή η κακή εφαρμογή του νόμου. 

H έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αναφέρει πως θα προκύψει "δαπάνη ή απώλεια εσόδων κατά περίπτωση, από την ακύρωση ή επιστροφή των ποσών που έχουν βεβαιωθεί ή καταβληθεί, βάσει των πράξεων που ακυρώνονται ή διαγράφονται, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί παραγραφής".

Προβλέπεται επίσης, ότι η προθεσμία για την ακύρωση πράξης που έχει προσβληθεί στα δικαστήρια και βρίσκεται σε εκκρεμοδικία λήγει ένα έτος μετά από τη λήξη της εκκρεμοδικίας, δηλαδή μετά από την έκδοση αμετάκλητης απόφασης, ενώ δεν εξετάζεται αν η πρόδηλη πλημμέλεια που αποτελεί τον λόγο ακύρωσης έχει προβληθεί στο πλαίσιο ενδικοφανούς ή δικαστικής προσφυγής. 

Τέλος, προβλέπεται ότι εάν έχουν γίνει βεβαιώσεις ποσών εις βάρος των φορολογουμένων και έχουν καταβληθεί ποσά βάσει της εσφαλμένης πράξης της Φορολογικής Διοίκησης, αυτά δεν θεωρούνται παραγεγραμμένα εις βάρος του φορολογουμένου και επιστρέφονται.

Όπως τονίζουν από το οικονομικό επιτελείο, η σημερινή διάταξη δεν επιτρέπει στην ΑΑΔΕ να ανακαλέσει μια πράξη που έχει προφανές λάθος, αν οι φορολογούμενοι έχουν προσφύγει κατά της πράξης αυτής, με αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι είτε να κινδυνεύουν να χάσουν την προθεσμία για να προσβάλουν μια πράξη με προφανές λάθος, είτε να πρέπει να περιμένουν τη λήξη της διαδικασίας ενώπιον των δικαστηρίων - στο διάστημα αυτό η ΑΑΔΕ δεν έχει τη δυνατότητα να διορθώσει το προφανές σφάλμα που έχει κάνει. 

Με την τροπολογία επιτρέπεται στην ΑΑΔΕ να διορθώνει σφάλματά της, ακόμη κι αν οι φορολογούμενοι έχουν προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια.