Του Προκόπη Χατζηνικολάου

Μόλις το 5,7% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε ρύθμιση, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ που επεξεργάστηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής. Συγκεκριμένα, σε σύνολο 107 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων, εκ των οποίων το πραγματικό εισπράξιμο ανέρχεται σε 80,7 δισ. ευρώ, ένα πολύ μικρό τμήμα που αντιστοιχεί σε 4,6 δισ. ευρώ βρίσκεται σε ρύθμιση. Για τα υπόλοιπα η φορολογική διοίκηση καταβάλει προσπάθειες να εισπράξει μέσω κατασχέσεων κινητών αξιών και ακινήτων.

Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύνθεση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Συγκεκριμένα, από τα 107 δισ. ευρώ τα 41,3 δισ. ευρώ είναι πρόστιμα από παραβάσεις φορολογικές ή μη. Εξετάζοντας την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου (των 80,7 δισ. ευρώ) διαπιστώνετε ότι το 59,6% αυτού, που αντιστοιχεί σε 48,1 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κ.τ.λ.). Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,2 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κ.τ.λ.), οι οποίες αποτελούν το 10,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,4 δισ. ευρώ.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,7 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 12,6 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,8 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 33% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Δηλαδή, το ποσό που εν τέλει μπορεί να εισπραχθεί δεν ξεπερνά τα 27 δισ. ευρώ.

Σε αντίθεση με το πραγματικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, το μεγαλύτερο μέρος των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών (ποσοστό που αγγίζει το 65%) πηγάζει από τα πρόστιμα και ειδικότερα από τα φορολογικά πρόστιμα. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι από το σύνολο των προστίμων (41,3 δισ. ευρώ) το 41,3% έχει χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτο είσπραξης. Παράλληλα, οι ανεπίδεκτες είσπραξης οφειλές περιλαμβάνουν φορολογικές οφειλές σε ποσοστό 31,2% και μη φορολογικές οφειλές σε ποσοστό 3,9%. Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών οφειλών που περιλαμβάνονται στις ανεπίδεκτες είσπραξης οφειλές αφορά στον ΦΠΑ, από τον οποίο πηγάζει σχεδόν το 20% των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών, ενώ το μικρότερο μέρος προέρχεται από τους φόρους στην περιουσία.

Αναφορικά με τον συνολικό αριθμό των οφειλετών, στο τέλος Απριλίου του 2024 παρατηρείται σημαντική αύξηση κατά 958.313 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 4.645.591 οφειλέτες. Βασικός παράγοντας που επέδρασε στην ετήσια αύξηση του αριθμού των οφειλετών είναι ο ΕΝΦΙΑ. Αναλυτικότερα, η εν λόγω αύξηση προέρχεται κυρίως από την κατηγορία οφειλής μέχρι 50 ευρώ, με τον αριθμό των οφειλετών να αυξάνεται κατά 1.070.998 πρόσωπα. Αντιθέτως, μείωση του αριθμού των οφειλετών, κατά 129.482 πρόσωπα συνολικά, καταγράφεται σε οφειλές μεταξύ 50 και 10.000 ευρώ.