Μπαράζ νομοσχεδίων που στοχεύουν στον περιορισμό της φοροδιαφυγής και την εξυπηρέτηση φορολογούμενων και επιχειρήσεων σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν το προσεχές διάστημα. Παράλληλα, τις επόμενες μέρες θα δοθεί στη δημοσιότητα και το σχέδιο με τα κίνητρα για τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, το οποίο ουσιαστικά θα βελτιώνει τον προηγούμενο νόμο που ψηφίστηκε το 2022.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση ετοιμάζει νομοσχέδιο για τα ανασφάλιστα οχήματα, το φορολογικό δίκαιο, νέα ευνοϊκά κίνητρα για συγχωνεύσεις, καθώς και τη θέσπιση πλαισίου κανόνων στις μισθώσεις ακινήτων. Ειδικά το τελευταίο απασχολεί ιδιαίτερα την κυβέρνηση, καθώς τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα δεν αποδίδουν στον βαθμό που θα ήθελε, ενώ ταυτόχρονα δεν έχουν οδηγήσει στο άνοιγμα των κλειστών διαμερισμάτων κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Το σχέδιο δράσης και τα νομοσχέδια του 2024

1. Ενοίκια. Όπως προαναφέρθηκε, η κυβέρνηση προχωρά τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά ακινήτων. Το σχέδιο δράσης προβλέπει, με στόχο την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής στις μισθώσεις, τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου κανόνων. Όπως τονίζεται, για τη δίκαιη φορολόγηση των εσόδων που προκύπτουν από την καταβολή μισθωμάτων και τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης στις συναλλαγές είναι απαραίτητη η θεσμοθέτηση κανόνων για την αποφυγή της φοροδιαφυγής στον τομέα της ενοικίασης ακινήτων. Ένα από τα μέτρα που εξετάζονται είναι η πληρωμή των ενοικίων μέσω τραπεζών (αν και αυτό το μέτρο δεν φαίνεται να επιλύει το πρόβλημα), ενώ παράλληλα εξετάζονται και μέτρα για τα ανείσπρακτα ενοίκια. Επίσης στο τραπέζι βρίσκεται η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ, η οποία έχει προτείνει τριετή απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος των διαμερισμάτων που σήμερα είναι κλειστά και ήταν καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Παράλληλα, η τριετής απαλλαγή να ισχύει και για όσους ιδιοκτήτες μεταπηδήσουν από τη βραχυχρόνια μίσθωση για τρία χρόνια στη μακροχρόνια μίσθωση. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να οδηγήσει στο άνοιγμα κλειστών διαμερισμάτων, τα οποία στην περιοχή της Αττικής υπολογίζονται σε περίπου 60.000-70.000.

Από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι η πρόταση αξιολογείται, όπως όλες οι προτάσεις που κατατίθενται από τους φορείς. Σημειώνεται ότι σήμερα το εισόδημα από ενοίκια φορολογείται από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 15%, εφόσον το εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ. Για τα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια εφαρμόζονται συντελεστές 35%-45%, και συγκεκριμένα 35% για το κλιμάκιο εισοδήματος από 12.001 έως 35.000 ευρώ και 45% για κλιμάκιο εισοδήματος άνω των 35.001 ευρώ.

2. Αντικειμενικές αξίες. Μεταρρύθμιση του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων. Η δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης, η οποία είναι σε διαδικασία υλοποίησης, στοχεύει στη διαμόρφωση ενός συστήματος που θα παρακολουθεί τις τάσεις στην αγορά ακινήτων, στοχεύοντας στην ευθυγράμμιση "αντικειμενικών" αξιών ακινήτων με εκείνες της αγοράς. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της αυτοματοποιημένης επικαιροποίησης ενός πλήρως ψηφιοποιημένου συστήματος απεικόνισης των ζωνών, τιμών και συντελεστών του συστήματος, καθώς και στοιχείων και αξιών ακινήτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα και τη δημιουργία σχετικών εφαρμογών. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αναμένεται αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών εντός του έτους, αλλά το 2025.

3. Αναμόρφωση καθεστώτος οχημάτων. Επιδιώκεται ο εξορθολογισμός της βεβαίωσης τελών κυκλοφορίας και νέες διαδικασίες για τον εντοπισμό ανασφάλιστων οχημάτων που κυκλοφορούν, καθώς και οχημάτων που όφειλαν να ελεγχθούν από ΚΤΕΟ. Σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζεται ηλεκτρονικό σύστημα που θα παρακολουθεί και θα εντοπίζει τα αυτοκίνητα τα οποία κυκλοφορούν χωρίς να είναι ασφαλισμένα ή χωρίς να έχουν περάσει από τεχνικό έλεγχο στα ΚΤΕΟ. Παράλληλα, σχεδιάζεται ένα νέο σύστημα βεβαίωσης των τελών κυκλοφορίας με την εφαρμογή κλιμακωτού προστίμου σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής τους. Για τα ανασφάλιστα οχήματα θα δημιουργηθεί μόνιμος αυτόματος μηχανισμός για τον έλεγχο και τον εντοπισμό οχημάτων που δεν είναι ασφαλισμένα. Η πλατφόρμα θα περιλαμβάνει στοιχεία από το ηλεκτρονικό αρχείο της ΑΑΔΕ, το αρχείο των οχημάτων που διαθέτει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, των κλεμμένων οχημάτων του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, των αποβιωσάντων του υπουργείου Εσωτερικών, των ανακυκλωθέντων οχημάτων της Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδος και των ασφαλισμένων οχημάτων του Κέντρου Πληροφοριών του Επικουρικού Κεφαλαίου Ασφάλισης Ευθύνης από Ατυχήματα Αυτοκινήτων. Το σχέδιο νόμου θα παρουσιάσει στα μέσα του άλλου μήνα ο υφυπουργός Οικονομικών Χ. Θεοχάρης.

4. Εισαγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επιδιώκεται η δημιουργία φορολογικής συνείδησης με την εισαγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, αναφορικά με τη σκοπιμότητα της φορολογικής πολιτικής και την εφαρμογή της φορολογικής δικαιοσύνης.

5. Κατασχεμένα. Ενίσχυση πλαισίου για την ανάκτηση και διαχείριση περιουσιακών στοιχείων προερχόμενων από εγκληματικές δραστηριότητες. Το Δημόσιο θα μπορεί να προχωρά στην πώληση κινητών περιουσιακών στοιχείων αξίας άνω των 300.000 ευρώ που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες και δεσμεύονται, κατάσχονται ή δημεύονται στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας, όπως έργα τέχνης και άυλοι τίτλοι, ενώ δίνεται η δυνατότητα στην ΕΤΑΔ να διαχειρίζεται τα δεσμευμένα ακίνητα αποκλειστικά μέσω της εκμίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης τους έναντι ανταλλάγματος, ενώ αποκλείεται η εκποίησή τους.

6. Συγχωνεύσεις. Κίνητρα και εκπτώσεις φόρου για συγχωνεύσεις και εξαγορές με στόχο τη μεγέθυνση, την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βιωσιμότητα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων θα περιλαμβάνει το νέο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα στη Βουλή. Οι νέες παρεμβάσεις θα έρθουν να συμπληρώσουν το υφιστάμενο ευνοϊκό πλαίσιο του ν. 4935/22 για την ενίσχυση των συγχωνεύσεων, δίνοντας νέα κίνητρα και τη δυνατότητα απορρόφησης μικρών εταιρειών από μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα. Να σημειωθεί ότι το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο δεν παρέχει σήμερα αυτήν τη δυνατότητα, καθώς επικεντρώνεται στις συνεργασίες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, αποκλείοντας τις μεγάλες. Ακόμα μία αλλαγή θα είναι η ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της κοινοτικής οδηγίας 2009/133 που αφορά το κοινό φορολογικό καθεστώς που εφαρμόζεται στις συγχωνεύσεις, διασπάσεις, μερικές διασπάσεις, εισφορές ενεργητικού και ανταλλαγές μετοχών που αφορούν εταιρείες διαφορετικών κρατών-μελών. Οι κανόνες για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις αποτελούν σημαντικό ορόσημο στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς για τις εταιρείες και για την άσκηση της ελευθερίας εγκατάστασής τους.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σήμερα δραστηριοποιούνται στη χώρα περίπου 800.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εκ των οποίων το 95% έχει έως 10 εργαζομένους, ενώ μόλις 672 μεγάλες επιχειρήσεις έχουν περισσότερους από 250 εργαζομένους.

7. Χρέη επιχειρήσεων. Βιώσιμες ρυθμίσεις για επιχειρήσεις που χρωστούν στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία με στόχο να συνεχίσουν να λειτουργούν και να αποφευχθεί η διακοπή της δραστηριότητας. Έτσι, λοιπόν, σχεδιάζεται η

Λειτουργία του Κέντρου Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων, που έχει σκοπό:

- Την εξεύρεση προσωποποιημένων βιώσιμων ρυθμίσεων με έμφαση στις μεσαίες και μεγάλες οφειλές.

- Την κεντρικοποίηση διαχείρισης μέτρων αναγκαστικής είσπραξης για φορολογικά και ασφαλιστικά χρέη προς το Δημόσιο.

- Την ανασυγκρότηση των επιχειρήσεων και την αποφυγή χρεοκοπίας για όσες επιχειρήσεις μπορούν να διασωθούν.

- Την παρακολούθηση των υφιστάμενων ρυθμίσεων του Φορέα και έγκαιρη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου.

- Τον διαχωρισμό των οφειλών σε εισπράξιμες και ανεπίδεκτες είσπραξης.

- Το ξεκαθάρισμα παλαιών οφειλών μέσω δημιουργίας και εφαρμογής νέου πλαισίου διαγραφής οφειλών.

8. Τεκμήρια. Στην αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης ταυτόχρονα με τη μεσοσταθμική μείωσή τους κατά 30% αναλαμβάνει επιτροπή που συστάθηκε στο υπουργείο Οικονομικών. Επικεφαλής είναι η Μαίρη Ψύλλα, γενική γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής, και έργο της επιτροπής είναι η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και η διατύπωση απόψεων και προτάσεων σχετικά με το θέμα της αναμόρφωσης των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Σύμφωνα με πληροφορίες, βασικός στόχος των παρεμβάσεων που θα γίνουν είναι η εξάλειψη των στρεβλώσεων και των αδικιών που έχουν διαπιστωθεί κατά την πολυετή εφαρμογή των ρυθμίσεων για τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης. Η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε μια νέα φορολογική μεταρρύθμιση, που στοχεύει στη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών ανάμεσα στα νοικοκυριά με την αλλαγή του τεκμαρτού τρόπου προσδιορισμού των φορολογητέων εισοδημάτων. Είναι ενδεικτικό ότι περισσότεροι από 1,6 εκατομμύρια φορολογούμενοι πλήρωσαν φόρους με βάση το τεκμαρτό εισόδημά τους και όχι το πραγματικό. Μάλιστα το ποσό που τους πρόσθεσε η εφορία ανήλθε στα 5,5 δισ. ευρώ. 

9. Διαχείριση με ψηφιακά μέσα: Προβλέπεται η ανάπτυξη ολοκληρωμένου ψηφιακού εργαλείου από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με το "Ελληνικό Κτηματολόγιο" για την αυτόματη σύνταξη των διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών, αναφορικά με τα δημόσια κτήματα.

Αλλά έργα που βρίσκονται σε φάση λειτουργίας είναι:

- Βεβαίωση ηλεκτρονικού χρηματικού καταλόγου μέσω διαλειτουργικότητας με το Τaxisnet (ΑΑΔΕ).

- Ανάπτυξη διαλειτουργικότητας με το Εθνικό Κτηματολόγιο για την αναζήτηση των ακινήτων των κληρονομουμένων των σχολαζουσών κληρονομιών και για την έκδοση πιστοποιητικών ιδιοκτησίας.

10. Δημόσια περιουσία. Σχεδιάζεται ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας με σκοπό την αξιοποίηση των δημόσιων ακινήτων σύμφωνα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αγοράς, αλλά και με τις βέλτιστες πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης. Παράλληλα, θα αναπτυχθεί συνεργασία με άλλους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα που διαχειρίζονται ακίνητα.

11. Από το έτος 2024 προγραμματίζεται η χρήση νέων τεχνολογικών μέσων, όπως Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ - drones), σε συνδυασμό με εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, για τη διαπίστωση παραβάσεων και την ανεύρεση καταπατήσεων σε κοινόχρηστους χώρους σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Πρόκειται για ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων, οι οποίοι εκτείνονται σε όλη την επικράτεια.

12. Σχεδιάζεται ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου των κοινωφελών περιουσιών, για να βελτιωθούν και να επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες, ώστε η διαχείριση και η εποπτεία των κοινωφελών περιουσιών να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες.