Του Κώστα Ράπτη

Μια περιοχή του κόσµου που αναµένει µε προθυµία το ελληνικό επιχειρηµατικό come back. Αυτή είναι η εικόνα του Περσικού Κόλπου, όπως περιγράφεται από τον υφυπουργό Εξωτερικών Σπύρο Κουβέλη, ο οποίος επισκέφθηκε την περασµένη εβδοµάδα το Άµπου Ντάµπι, το Κουβέιτ και το Κατάρ. Ο αραβικός κόσµος υπήρξε στο όχι και τόσο µακρινό παρελθόν προνοµιακό πεδίο δραστηριοποίησης του ελληνικού κεφαλαίου, ιδίως του κατασκευαστικού. Ωστόσο η χαλάρωση των ελληνοαραβικών πολιτικών αλλά και οικονοµικών σχέσεων τα τελευταία 10-15 χρόνια δηµιούργησε ένα χαµένο έδαφος που επείγει να καλυφθεί. 

Οι οιωνοί είναι θετικοί, αν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι τα πλούσια λόγω υδρογονανθράκων εµιράτα του Κόλπου, µε τα θηριώδη sovereign funds, διανύουν περίοδο επενδυτικής φρενίτιδας.

«Μιλάµε για µια αγορά όπου οι ευκαιρίες είναι τόσες πολλές, ώστε ποτέ ως τώρα δεν έχει τύχει δύο ελληνικές εταιρείες να “χτυπηθούν” για τη διεκδίκηση του ίδιου έργου», ανέφερε χαρακτηριστικά µιλώντας στο «Κ» ο Σπύρος Κουβέλης, σε έναν πρώτο απολογισµό του ταξιδιού του στον Κόλπο, το οποίο χαρακτηρίζει ως «προγεφύρωµα» για µελλοντικές εξορµήσεις τις ελληνικής οικονοµικής διπλωµατίας.

«Αυτού του είδους οι συνεργασίες θέλουν χρόνο. Χρειάζεται συνεχής και συνεπής πολιτική παρουσία για να υποστηριχθεί η διείσδυση των ελληνικών εταιρειών και αυτή τη σταθερότητα αποζητά και η αραβική πλευρά», επεσήµανε ο συνοµιλητής µας, προαναγγέλλοντας νέα επίσκεψή του στον Κόλπο σε περίπου οκτώ µήνες και ενίσχυση των οικονοµικών και εµπορικών υπηρεσιών των εκεί διπλωµατικών αποστολών της χώρας µας, προκειµένου να εξυπηρετήσουν µια τόσο µεγάλη αγορά. Προφανώς η αγαθή µνήµη των κυβερνήσεων του Ανδρέα Παπανδρέου, που παραµένει ζωντανή στην περιοχή, δεν επαρκεί από µόνη της στη νέα εποχή...

Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα

Αρχικό έναυσµα της περιοδείας αποτέλεσε η παρουσία του Προέδρου της Δηµοκρατίας στο Διεθνές Φόρουµ για το Ενεργειακό Μέλλον του Πλανήτη στο Άµπου Ντάµπι, όπου τον κ. Παπούλια συνόδευε εκτός του υφυπουργού Εξωτερικών και ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης. Πρόκειται για µια διοργάνωση η οποία, καίτοι µη αποφασιστική, συγκέντρωσε, στον απόηχο και της άκαρπης Διάσκεψης της Κοπεγχάγης, µεγάλο ενδιαφέρον. Είναι ενδεικτικό ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να ανακοινώσει την προσέλευσή του, µόλις τρεις ηµέρες πριν από την έναρξη των εργασιών.

Η σηµαντική οµιλία του Προέδρου στο Φόρουµ έβαλε την Ελλάδα «στο χάρτη» των µετά την Κοπεγχάγη ζυµώσεων, ενώ παρουσία µε σταντ είχαν έντεκα ελληνικές εταιρείες (ΤΕΡΝΑ, ΚΑΛΠΑΚ κ.ά.) Στο διµερές πεδίο, υπεγράφησαν συµφωνίες για την αποφυγή διπλής φορολογίας και για τη συνεργασία στον τοµέα των αεροπορικών συγκοινωνιών.

Το περιθώριο επενδύσεων είναι µεγάλο στο Άµπου Ντάµπι, όπου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ένα τεράστιο πρόγραµµα κατασκευών. Οι εκεί ιθύνοντες ενδιαφέρονται για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, αλλά και για τον off season τουρισµό στην Ελλάδα.

Το πρόσφατο «κανόνι» της Dubai World δεν δείχνει να έχει θίξει ελληνικά συµφέροντα: Υπάρχει µια επιβράδυνση, αλλά όχι εταιρείες που να αντιµετωπίζουν στάση πληρωµών. Ούτως ή άλλως, µετά και τη σωστική παρέµβαση του Άµπου Ντάµπι, το Ντουµπάι δείχνει ότι έχει τις δυνάµεις να επανέλθει. «Το χειρότερο που θα είχαµε να κάνουµε πάνω στην κρίση θα ήταν να αποµακρυνθούµε, αναζητώντας το άµεσο όφελος», σηµειώνει ο κ. Κουβέλης.

Κουβέιτ

Η επίσκεψη εδώ της ελληνικής αντιπροσωπείας είχε χαρακτήρα περισσότερο διερευνητικό. Απέβλεπε, όπως το έθεσε ο υφυπουργός Εξωτερικών στο «χτίσιµο µιας γέφυρας». Η υποδοχή υπήρξε εξαιρετικά θερµή. Υπογράφηκαν τρία σύµφωνα συνεργασίας: για την απευθείας αεροπορική σύνδεση των δύο χωρών, για τη συνεργασία µε το ερευνητικό κέντρο KISR (επίσηµο σύµβουλο του κράτους σε θέµατα νέων τεχνολογιών µε ετήσιο προϋπολογισµό 160 εκατ. δολ. και προσωπικό 2.000 ατόµων) και για την πρόσβαση των ελληνικών εταιρειών στο πενταετές πρόγραµµα ανάπτυξης του Κουβέιτ, το οποίο έχει µόλις εγκριθεί από την Εθνοσυνέλευση. 

Στο Κουβέιτ δραστηριοποιούνται µεταξύ άλλων οι κατασκευαστικές εταιρείες ΑΚΤΩΡ και ΕΔΡΑΣΗ, ενώ το ενδιαφέρον του εµιράτου στρέφεται επίσης στους τοµείς του τουρισµού και των υδάτινων πόρων. Ήδη στον τοµέα της αφαλάτωσης δραστηριοποιούνται ελληνικές εταιρείες. Ανάχωµα στις ελληνικές εξαγωγές αποτελεί η ανυπαρξία γραφείου πιστοποίησης ελληνικών προϊόντων, που µέχρι τώρα πιστοποιούνται µέσω Μιλάνου.

Κατάρ 

Το ισχυρό εµιράτο, που µέσω του «Αλ Τζαζίρα» προβάλλει το κύρος του σε όλο τον αραβικό κόσµο, έχει προϋπολογίσει µόνο για έργα υποδοµής 120 δισ. δολ. για την επόµενη τριετία, στοιχείο ενδεικτικό των δυνατοτήτων που παρουσιάζονται για παροχή τεχνογνωσίας, δραστηριοποίηση ελληνικών µελετητικών εταιρειών και προώθηση ελληνικών προϊόντων. 

Εδώ, τα δοµικά υλικά και τα προϊόντα χαλυβουργίας βρίσκονται σε πρώτη ζήτηση, ωστόσο έως τώρα ο κατασκευαστικός κλάδος του Κατάρ δεν απορροφά ελληνικά προϊόντα. «Το παιχνίδι θέλει να µπεις στην τιµολογιακή πολιτική της χώρας», επισηµαίνει ο υφυπουργός Εξωτερικών, προαναγγέλλοντας συντονισµό µε τον Οργανισµό Προώθησης Ελληνικών Εξαγωγών. 

Ήδη στο Κατάρ η ΕΛΛΑΚΤΩΡ συµµετέχει στο µεγάλο έργο κατασκευής νέου αεροδροµίου, η ΤΕΡΝΑ σε έργα οδοποιίας και η ΑΡΧΙΡΟΔΟΝ σε έργα ενεργειακά και λιµενικά. Το µικρότερο συµβόλαιο είναι της τάξης του µισού δισ. και το µεγαλύτερο περί το 1,2...

Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Κατάρ στη διακίνηση υγροποιηµένου φυσικού αερίου είναι ιδιαίτερης σηµασίας για την Ελλάδα, που θα επιθυµούσε να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές πηγές της και να καταστεί πύλη εισόδου, ενόψει και της τροφοδοσίας του αγωγού TGI.

Πάντως η υπόθεση της Ολυµπιακής έχει αφήσει µια µάλλον πικρή γεύση στους ιθύνοντες του εµιράτου, οι οποίοι ωστόσο επιµένουν να κοιτούν µπροστά σε ό,τι αφορά τις διµερείς σχέσεις.

Οι Ελληνες του Κόλπου

Η αναθέρµανση της ελληνικής επιχειρηµατικής δραστηριότητας στην περιοχή δηµιουργεί ένα νέο πυρήνα απόδηµου ελληνισµού, για τον οποίο χρειάζεται µέριµνα. Οι Έλληνες που µεταβαίνουν στον Περσικό Κόλπο έχουν ανάγκη ορισµένων υποδοµών που θα διευκόλυναν την παρουσία των οικογενειών τους, όπως π.χ. ελληνικών σχολείων. Ήδη στην Ντόχα η εκεί παροικία λειτουργεί µε τις δικές της δυνάµεις ένα σχολείο (στο οποίο υπηρετεί αποσπασµένο από την Ελλάδα διδακτικό προσωπικό) και καταβάλλει προσπάθειες για τη θεσµική κατοχύρωσή του. Αντίστοιχα, ανοίγεται για την Ελλάδα ένα νέο πεδίο άσκησης πολιτιστικής διπλωµατίας. Σηµειώνεται ότι ο Πρόεδρος της Δηµοκρατίας πρότεινε στις Αρχές του Άµπου Ντάµπι, που κατασκευάζουν πέντε µεγάλα µουσεία αφιερωµένα σε διαφορετικούς πολιτισµούς, τη δηµιουργία ενός ακόµη σχετικά µε την Ακρόπολη και την ελληνική αρχαιότητα.

* Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" της 30ης Ιανουαρίου