Τη Δευτέρα, στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, η Γαλλία, ο Καναδάς και το Βέλγιο προτίθενται να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη ως κράτος και το Ηνωμένο Βασίλειο πιθανότατα θα ακολουθήσει το παράδειγμά τους. Η Πορτογαλία ανακοίνωσε ότι θα το κάνει ήδη την Κυριακή. Στόχος τους είναι να ασκήσουν πίεση στο Ισραήλ για να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα και να ξεκινήσει μια νέα ειρηνευτική διαδικασία.

Σχεδόν 150 από τα 193 μέλη του ΟΗΕ έχουν ήδη αναγνωρίσει την Παλαιστίνη και η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς, οι μεγάλες δυνάμεις της G7, της ομάδας των επτά μεγάλων δυτικών βιομηχανικών χωρών, δηλώνουν έτοιμες να τους ακολουθήσουν.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την άλλη πλευρά, απορρίπτουν κατηγορηματικά την αναγνώριση και το Ισραήλ το ίδιο κάνει. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, βλέπει μια αναγνώριση ως "ανταμοιβή για την τρομοκρατία" της ριζοσπαστικής ισλαμιστικής Χαμάς.

Για την Παλαιστινιακή Αρχή, η αναγνώριση κράτους από τόσο σημαντικά κράτη θα αποτελούσε κέρδος, θα τις έδινε κύρος και θα συνιστούσε διπλωματική ήττα για το Ισραήλ, ειδικά τώρα στην κλιμακούμενη σύγκρουση στη Γάζα.

Μη ρεαλιστική η "προϋπόθεση" για λύση δύο κρατών

Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση στο Βερολίνο δεν θα κάνει αυτό το βήμα "βραχυπρόθεσμα", όπως δηλώνεται επίσημα. "Δεν θα συμμετάσχουμε σε αυτήν την πρωτοβουλία", δήλωσε ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς του συντηρητικού κόμματος CDU τον Αύγουστο, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Καναδού πρωθυπουργού Μαρκ Κάρνεϊ.

"Προς το παρόν δεν θεωρούμε ότι πληρούνται με κανέναν τρόπο οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση κράτους". Η αναγνώριση, είπε, πρέπει να είναι το τελικό βήμα σε μια ειρηνευτική διαδικασία που οδηγεί σε μια λύση δύο κρατών.

Το πρόβλημα: Μια λύση δύο κρατών δεν φαίνεται πουθενά. Από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 και την επακόλουθη ισραηλινή στρατιωτική δράση στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία συνεχίζεται, οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι πρακτικά μηδενικές. Οι επικριτές, επομένως, πιστεύουν ότι η γερμανική κυβέρνηση απλώς προβάλλει αυτή τη μη ρεαλιστική προϋπόθεση για την αναγνώριση προκειμένου να αποφύγει μια απόφαση.

Τα δάκρυα του Φρίντριχ Μερτς

Η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερο δίλημμα σχετικά με το Ισραήλ/Παλαιστίνη: Υπό το φως των εκατομμυρίων Εβραίων που δολοφονήθηκαν κατά τη ναζιστική εποχή, αισθάνεται ιδιαίτερη ευθύνη για την ασφάλεια του Ισραήλ και μάλιστα το έχει χαρακτηρίσει "επιταγή του κράτους".

Για τον καγκελάριο αυτά είναι προφανώς κάτι περισσότερο από απλά λόγια.

Σε ομιλία του κατά την επαναλειτουργία συναγωγής που καταστράφηκε από τους Ναζί στο Μόναχο πριν από λίγες ημέρες, ο Μερτς προσπάθησε να συγκρατήσει τα δάκρυά του λέγοντας: "Από τις 7 Οκτωβρίου, βιώνουμε - εσείς βιώνετε - ένα νέο κύμα αντισημιτισμού - σε παλιές και νέες μορφές, κραυγαλέα και ελαφρώς συγκαλυμμένη, με λόγια και πράξεις, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα πανεπιστήμια, σε δημόσιους χώρους". Αυτό τον έφερε σε δύσκολη θέση, είπε ο Μερτς, ο οποίος αγωνιζόταν εμφανώς να διατηρήσει την ψυχραιμία του και κήρυξε τον "πόλεμο" σε κάθε μορφή αντισημιτισμού στη Γερμανία.

Ωστόσο, ο καγκελάριος διαχωρίζει την καταπολέμηση του αντισημιτισμού από την αξιολόγησή του για τις πολιτικές του Ισραήλ και, πάνω απ' όλα, τις στρατιωτικές ενέργειες του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.

Σε μια τελετή για την 75η επέτειο από την ίδρυση του Κεντρικού Εβραϊκού Συμβουλίου στη Γερμανία, ο Μερτς δήλωσε: "Η κριτική στις πολιτικές της ισραηλινής κυβέρνησης πρέπει να είναι δυνατή. Μπορεί ακόμη και να είναι απαραίτητη. Η διαφωνία στο θέμα δεν αποτελεί προδοσία στη φιλία μας".

Πίεση από το εσωτερικό και το εξωτερικό

Ωστόσο, η πίεση προς τη γερμανική κυβέρνηση να υιοθετήσει μια πιο σκληρή στάση αυξάνεται. Προέρχεται, για παράδειγμα, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ Κάγια Κάλλας απαιτεί από τη Γερμανία να συμμετάσχει στις κυρώσεις κατά του Ισραήλ. Η Πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτείνει στην ΕΕ να αναστείλει τα εμπορικά οφέλη προς το Ισραήλ.

Εσωτερικά, η πίεση αυξάνεται επίσης. Οι Σοσιαλδημοκράτες στην κυβέρνηση συνασπισμού μπορούν σίγουρα να φανταστούν κυρώσεις. Το Πράσινο Κόμμα της αντιπολίτευσης προχωρά ακόμη παραπέρα. Η συμπρόεδρός του, Φραντσίσκα Μπράντνερ, δήλωσε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ότι ο Μερτς και ο υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ (επίσης CDU) πρέπει να αποφασίσουν: "Τάσσονται με τις δυνάμεις που έχουν δεσμευτεί για την ειρήνη για όλους τους λαούς στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη; Ή μήπως μένουν άπραγοι καθώς μια ισραηλινή κυβέρνηση, μέρος της οποίας είναι ακροδεξιά, συνεχίζει να σπέρνει τον όλεθρο στη Γάζα, και η προοπτική της ειρήνης και της απελευθέρωσης των ομήρων γίνεται όλο και πιο απομακρυσμένη;"

Μια συμμαχία δεκάδων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών καλεί επίσης τη γερμανική κυβέρνηση να δώσει συνέχεια στην κριτική της προς το Ισραήλ με δράση.

Η πλειοψηφία στη Γερμανία υπέρ της αναγνώρισης

Ωστόσο, η κρατική αναγνώριση της Παλαιστίνης είναι ένα διαφορετικό ζήτημα. Και ο καγκελάριος φαίνεται να κρατά σταθερή στάση σε αυτό το ζήτημα, παρόλο που προφανώς έχει την πλειοψηφία του γερμανικού πληθυσμού εναντίον του. Σε κάθε περίπτωση, σε έρευνα του Ινστιτούτου Forsa στις αρχές Αυγούστου, το 54% των ερωτηθέντων τάχθηκε υπέρ της αναγνώρισης, ενώ το 31% κατά.

Εν τω μεταξύ, η αντίθεση στον ΟΗΕ συρρικνώνεται. Εάν οι στενοί σύμμαχοι της Γερμανίας, όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς, αλλάξουν τώρα στρατόπεδο, το Βερολίνο θα βρεθεί υπό ακόμη μεγαλύτερη πίεση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικότερα, παραμένουν στο πλευρό της Γερμανίας - κάτι που δεν διευκολύνει απαραίτητα τα πράγματα για τη γερμανική κυβέρνηση διπλωματικά, δεδομένου του αμφιλεγόμενου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. 

Πηγή: Deutsche Welle