Του Νικήτα Σίμου
Τα δώδεκα περίπου drones που προέρχονταν κατά πάσα πιθανότητα από τη Λευκορωσία και παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας το πρωί της Πέμπτης ήταν πάρα πολλά για να αντιπροσωπεύουν τεχνικό περιστατικό και πολύ λίγα για να αποτελέσουν πλήρη επίθεση.
Οι ασαφείς και αντιφατικές εξηγήσεις που προσφέρθηκαν από το Μινσκ και τη Μόσχα, τις ώρες μετά το επεισόδιο, έχουν αυξήσει τα ερωτήματα σχετικά με τα πιθανά κίνητρα και τις πιθανές συνέπειες.
Τις τελευταίες ημέρες υπήρξε μια αδιαμφισβήτητη κλιμάκωση της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης, με ολοένα και πιο έντονες αεροπορικές επιδρομές σε πόλεις, ακόμη και εναντίον του κυβερνητικού κτιρίου, στο κέντρο του Κιέβου. Επιπλέον, τη στιγμή που γινόταν η εισβολή στα πολωνο-ουκρανικά εναέρια σύνορα, εκατοντάδες θανατηφόρα drones χτυπούσαν το έδαφος της Ουκρανίας.
Εν τω μεταξύ, η Ρωσία και η Λευκορωσία έχουν αναπτύξει χιλιάδες προσωπικού και εξοπλισμό κοντά στα δυτικά σύνορα, ενόψει της στρατιωτικής άσκησης Zapad 2025, η οποία αναμένεται να διεξαχθεί τις επόμενες ημέρες.
Πριν από τέσσερα χρόνια, η προηγούμενη εκδοχή της Zapad (που σημαίνει "Δύση") είχε προσφέρει στη Μόσχα την ευκαιρία να αναπτύξει μονάδες ειδικών δυνάμεων στα σύνορα με την Ουκρανία, μερικές από τις οποίες αργότερα χρησιμοποιήθηκαν στην πρώτη φάση της εισβολής, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022.
Kαθώς φαίνεται, υπάρχουν ικανοί λόγοι για να δραματοποιηθεί αυτό που συμβαίνει, τόσο, που ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ μίλησε για μια κατάσταση συγκρίσιμη με το 1939.
Προς το παρόν, ωστόσο, φαίνεται ότι τα drones που χρησιμοποιήθηκαν για την εισβολή δεν ήταν οπλισμένα. Ήταν μια φθηνή κατασκευή, όπως αυτά που χρησιμοποιεί συστηματικά η Ρωσία στην Ουκρανία, για να παραπλανήσει τις αντιαεροπορικές άμυνες και να καταναλωθούν πολύτιμα πυρομαχικά, ή να προκληθεί αντιπερισπασμός πριν εξαπολυθούν οι κύριες θανατηφόρες επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας.
Επί του προκειμένου, τα drones δεν προκάλεσαν θύματα και τα συντρίμματα που έχει συλλέξει μέχρι στιγμής ο πολωνικός στρατός, φαίνεται να επικυρώνουν την υπόθεση, ότι δεν επρόκειτο για "ένοπλη" επίθεση.
Ο ίδιος ο Τουσκ, άλλωστε, μίλησε περισσότερο για "πρόκληση" και πολλοί πλέον πιστεύουν, ότι η Μόσχα ήθελε ουσιαστικά να δοκιμάσει την αντίδραση της Δύσης με μια ακόμη "υβριδική" επιχείρηση με περιορισμένο κίνδυνο.
Τις προηγούμενες ημέρες, μάλιστα, είχε σημειωθεί και το επεισόδιο –αρκετά αδιαφανές ακόμα– της παρεμβολής στο GPS του αεροπλάνου που μετέφερε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τη Μολδαβία στη Βουλγαρία. Άλλη μια μικρή "πρόκληση", πιθανώς, καθώς και ένα σήμα και μια προειδοποίηση – όπως στην περίπτωση των drones στον πολωνικό ουρανό.
Αν ήταν μια δοκιμή, τι αποτελέσματα έδωσε;
Από αυστηρά στρατιωτική άποψη, κατά ειδικούς αναλυτές, μπορούν να διακριθούν τουλάχιστον δύο εκδοχές:
Η πρώτη είναι ότι η δυνατότητα απάντησης ήταν εκεί και λειτούργησε, τόσο από την πλευρά της πολωνικής πολεμικής αεροπορίας όσο και από την πλευρά των συμμαχικών αεροσκαφών – ολλανδικών και ιταλικών – που κινητοποιήθηκαν στο πλαίσιο της λεγόμενης "ενισχυμένης προωθημένης παρουσίας" (eFP) που έχει αναπτύξει το ΝΑΤΟ στην Πολωνία από το 2014.
Στην πρώτη άμεση στρατιωτική "αντιπαράθεση" μεταξύ των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και των ρωσικών δυνάμεων εντός της "ευρωατλαντικής" περιοχής, τα drones καταρρίφθηκαν και το σύστημα συναγερμού, συμπεριλαμβανομένου και του πολιτικού-αίτημα Τουσκ για ενεργοποίηση αρθρου 4 του ΝΑΤΟ- τέθηκε αμέσως σε εφαρμογή.
Σημειωτέον όμως, ότι η κατάρριψη μικρού κόστους drones, απαίτησε την κινητοποίηση κοστοβόρων εναέριων μέσων και πυρομαχικών.
Είναι αλήθεια, ότι τα drones κατάφεραν να εισέλθουν στον εναέριο χώρο των Συμμάχων και ότι δεν καταρρίφθηκαν από χερσαίες άμυνες προστασίας πχ από πύραυλους Patriot, αμερικανικών προδιαγραφών κατασκευασμένων όμως στη Γερμανία, υπογραμμίζοντας έμμεσα, μια ενδεχόμενη ανεπάρκεια του συστήματος, το οποίο έχει αναπτυχθεί στο ανατολικό μέτωπο της Συμμαχίας (και της Ένωσης). Προκαλεί έντονο προβληματισμό το γεγονός, ότι μετά από 4 περίπου χρόνια πολέμου, η άμυνα της Συμμαχίας παραμένει απροετοίμαστη.
Στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση της Βαρσοβίας επικαλέστηκε άμεσα το άρθρο 4 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον, το οποίο επιτρέπει σε κάθε κράτος μέλος να ζητήσει έκτακτη διαβούλευση με συμμάχους, σε περίπτωση απειλής για την εδαφική του ακεραιότητα – ένα άρθρο που, τις προηγούμενες δεκαετίες, είχε επικληθεί ελάχιστες φορές, πριν επανενεργοποιηθεί στον απόηχο της δεύτερης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, πριν από τρία χρόνια, από τις πλέον εκτεθειμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Στο κλίμα αυτό, η Συμμαχία αύξησε επίσης το επίπεδο γενικής επιφυλακής και διμερούς βοήθειας προς τη Βαρσοβία, και λόγω ενόψει της έναρξης της άσκησης Zapad 2025, ενώ ο Γενικός Γραμματέας Μαρκ Ρούτε ανακοίνωσε εσωτερική έρευνα για το επεισόδιο, τα αίτια, τις λεπτομέρειες και τις επιπτώσεις του. Επιπλέον, ο Ρούτε ανακοίνωσε από τις Βρυξέλλες tην επιχείρηση Ανατολική Φρουρά (Eastern Sentry) στην οποία θα συμμετέχουν, Δανία, Γαλλία, Η.Β, Γερμανία, κ.α.
Στην ΕΕ, η εισβολή των μη επανδρωμένων αεροσκαφών προηγήθηκε της λεγόμενης "ομιλίας για την κατάσταση στην Ένωση" που επρόκειτο να εκφωνήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ως Πρόεδρος της Επιτροπής, στο Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο – ένα τελετουργικό που εγκαινιάστηκε πριν από 15 χρόνια από τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.
Η πρόεδρος επωφελήθηκε από την ευκαιρία για να επαναλάβει δυναμικά, το μήνυμά της για ενότητα μεταξύ των Ευρωπαίων και μεγαλύτερη κοινή δέσμευση για την άμυνα, προωθώντας επίσης την ανάπτυξη (σε συνεργασία με το Κίεβο) ενός "τείχους drone". Το έργο αυτό χρηματοδοτείται από τις Βρυξέλλες με στόχο την παρακολούθηση των ανατολικών συνόρων, συμβάλλοντας έτσι σε μια πραγματική ευρωπαϊκή "ασπίδα".
Την δράση αυτή προκάλεσε, έμμεσα, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Sky Shield (ESSI) η οποία ξεκίνησε πριν από λίγους μήνες από τη Γερμανία και ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες –αν και εντελώς εκτός του πλαισίου της ΕΕ– εμπνευσμένη από το παράδειγμα του Iron Dome, που κατασκευάστηκε από το 2011 από το Ισραήλ για την προστασία του από πυραύλους και ρουκέτες, που εκτοξεύονται από γειτονικές χώρες.
Για τη φον ντερ Λάιεν, η ομιλία ήταν επίσης μια ευκαιρία να προσπαθήσει να αμβλύνει τουλάχιστον, μερικές από τις διαφωνίες που εμφανίστηκαν τις τελευταίες εβδομάδες στον ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο, μόλις λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της νέας Επιτροπής.
Όσον αφορά τον φάκελο της άμυνας, ειδικότερα, η πρόεδρος έχει κατηγορηθεί για υπερβολικό πολιτικό και θεσμικό "πρωταγωνιστισμό", από διαφωνίες για τον επανεξοπλισμό, έως για παρεμβάσεις σε εθνικές κυβερνήσεις, ή στις πρωτοβουλίες του Ύπατου Εκπροσώπου (παλαιότερα του Josep Borrell και τώρα της Kaja Kallas).
Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία, ότι η Ευρώπη χρειάζεται, ειδικά στον τρέχοντα χρόνο ηγεσία –κατά προτίμηση ενιαία, συλλογική και χωρίς αποκλεισμούς– προκειμένου να επισκιάσει τις πολλές -πάρα πολλές- διαμάχες μεταξύ χωρών και κυβερνήσεων, που βρίσκουν χώρο στα μέσα ενημέρωσης σε καθημερινή βάση, και οι οποίες συμβάλλουν στην αυξανόμενη ευπάθεια της Ένωσης.
Υπάρχει βέβαια και μια επιπλέον διάσταση, η εισβολή των ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών πιθανότατα να σχεδιάστηκε και για να δοκιμασθεί η αντίδραση του Ντόναλντ Τραμπ.
Η αντίδραση του που ακολούθησε, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί τυπική του Αμερικανού προέδρου, μεταφραζόμενη καταρχάς σε μια μάλλον αινιγματική ανάρτηση στο Truth Social και στη συνέχεια σε ένα τηλεφώνημα αλληλεγγύης προς τον Πολωνό πρόεδρο Nawrocki, τον πολιτικό του σύμμαχο και θεσμικό αντίπαλο του Tusk.
Είναι όμως κρίσιμο, το τι θα πράξει ο Τραμπ στη συνέχεια και τι αποτέλεσμα θα έχει η αντίδραση του στις ενέργειες του Πούτιν.
Οι "προκλήσεις" του Ρώσου ηγέτη θα μπορούσαν να παραμείνουν σαν τέτοιες, χωρίς παραπέρα κλιμάκωση.
Υπάρχει όμως το ενδεχόμενο να έπαιρναν τον χαρακτήρα εκφοβισμού, με όλους τους κινδύνους που κάτι τέτοιο θα συνεπάγοταν, αν δεν ασκηθούν πιέσεις στο Κρεμλίνο και η στρατιωτική ελλειματικότητα της ΕΕ και η έλλειψη πολιτικής βούλησης των ΗΠΑ συνεχισθούν και ο Πούτιν δεν σταματήσει εντός της Ουκρανίας.
Ένας λάθος υπολογισμός θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε μια ανοιχτή πλέον σύγκρουση, αν και η βασική επιδίωξη του Κρεμλίνου είναι η αποστασιοποίηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη και η αποδυνάμωση της ΕΕ, ώστε οι νέες γεωπολιτικές ισορροπίες να ευνοούν τις Ρωσικές θέσεις.
Ως προς την Ελλάδα, η εισβολή των ρωσικών drones στο πολωνικό έδαφος, δημιουργεί μια διπλωματική ευκαιρία ανάδειξης του κινδύνου, στα διάφορα fora ΕΕ και ΝΑΤΟ, τον οποίο προκαλούν αντίστοιχες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από την Τουρκία. Η όλη πρώτη εικόνα των δυνατοτήτων αντίδρασης των Δυτικών επί του πεδίου, υπογραμμίζει το γεγονός, ότι σε αντίστοιχη περίπτωση, η Ελλάδα θα πρέπει να βασισθεί αποκλειστικά στις δικές της αποτρεπτικές δυνάμεις.
* Ο Νικήτας Σίμος είναι Οικονομολόγος, Γεωπολιτικός Αναλυτής
Εκεί που περίμενα να ακούσω το στρατηγικό όραμα του πρωθυπουργού για τη χώρα, άκουσα μόνο εξαγγελίες ταυτιζόμενες απολύτως με την παρωχημένη ΔΕΘ.
Η δολοφονία του Charlie Kirk στις 10 Σεπτεμβρίου 2025 στο Utah Valley University δεν είναι απλώς ένα αμερικανικού ενδιαφέροντος γεγονός.
Δύο αντικρουόμενοι νόμοι δημιουργούν πρόβλημα στην αγορά του βιβλίου, υπονομεύοντας την ενιαία τιμή του βιβλίου.
Αν δεν βιώσεις εκ του σύνεγγυς ένα φαινόμενο δεν είσαι σε θέση να έχεις πλήρη εικόνα του συνόλου των εκφάνσεων και των παραμέτρων του.
Το 2100 ο πλανήτης θα διοικείται από τέσσερις αυτοκρατορίες: την κινεζική, τη ρωσική, την ισλαμική και την αμερικανική.
Γιατί ξεκινούν οι πολλοί, τα βασικά τους λάθη, η νέα πραγματικότητα, οι λίγοι που κερδίζουν, οι λύσεις και το δύσκολο "αύριο".
Κατά την αυστηρώς προσωπική εκτίμησή μου, ο λόγος που ο Σαμαράς διστάζει να προχωρήσει στη δημιουργία κόμματος έχει ονοματεπώνυμο: Κώστας Καραμανλής.
Υπάρχει μια φράση του Θουκυδίδη - κόκκινο πανί για τους απανταχού βολεψιματίες της ήσσονος προσπάθειας.
Όπως γράφτηκε σε ΜΜΕ κάποια μέλη της Κρητικής Μαφίας κατά τη σύλληψη τους εκφράσανε την έκπληξη τους. Νόμιζαν ότι δεν τους ακουμπάει κανείς!
Όταν η αγορά δεν συγχωρεί την αδράνεια, η ηγεσία ξεκινά χωρίς βεβαιότητες.
Ο Νέος Αναπτυξιακός Νόμος 4887/2022 αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων στην χώρα μας.
