ΑΠΟ ΤΟΝ Γ. ΑΓΓΕΛΗ

Από τη στιγµή που ο κ. Σόιµπλε "αποτύπωσε" εγγράφως σε επίσηµο έγγραφο του Eurogroup και της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης την προοπτική του Grexit, η Ευρωζώνη έχει πλέον διαβεί τον... Ρουβίκωνα.

Και αυτό κάποια στιγµή, είτε άµεσα είτε αργότερα, είτε σε σχέση µε την πορεία της διαπραγµάτευσης για το τρίτο ελληνικό πρόγραµµα είτε ανεξάρτητα από αυτό, οι αγορές θα αρχίσουν να το συνυπολογίζουν σε ό,τι αφορά κινήσεις
που σχετίζονται µε συναλλαγές σε ευρώ.

Στην εκτίµηση αυτή καταλήγουν "διακριτικά" τα τελευταία 24ωρα κοινοτικοί αξιωµατούχοι που καλούνται να αξιολογήσουν τις συνέπειες των όσων έγιναν στο κρίσιµο Σαββατοκύριακο που οδήγησε στην πρόταση του σχεδίου για ένα τρίτο πρόγραµµα. Σχολιάζοντας το γεγονός αυτό στο "Κ", σηµειώνουν ότι δεν περιµένουν απότοµες προσαρµογές από την πλευρά των αγορών κεφαλαίου, αλλά, όπως εκτιµούν, η αλλαγή αυτή είναι ποιοτική στον τρόπο µε τον οποίο η Ευρωζώνη παρουσιάζει τον εαυτό της και οι αγορές αργά ή γρήγορα θα αρχίσουν να ενσωµατώ- νουν την "αλλαγή" αυτή, που ισοδυναµεί µε επίσηµη αµφισβήτηση του οριστικού χαρακτήρα της ΟΝΕ και του ευρώ.

Η γραµµή Σόιµπλε

Παράλληλα, όµως, διπλωµατικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι η "ρωγµή" που άνοιξε και επίσηµα πλέον ο κ. Σόιµπλε στην ταυτότητα του ευρώ µε την περίπτωση της Ελλάδας ενδέχεται να κρύβει εκπλήξεις και θυµίζουν το "παρελθόν" αυτής της συζήτησης µε τον κ. Σόιµπλε, τον κ. Λάµερς και τον Χέλµουτ Κολ.

Πριν από 25 περίπου χρόνια οι κ.κ. Βόλφγκανγκ Σόιµπλε και Καρλ Λάµερς είχαν παρουσιάσει το σχέδιό τους για την Ευρώπη των δύο ταχυτήτων. Τον κεντρικό πυρήνα θα συγκροτούσαν η Γερµανία, η Γαλλία και οι χώρες της Μπενελούξ. Ο κ. Κολ είχε τις επιφυλάξεις του, θεωρώντας ότι µετά το 1989 και την κατάρρευση της ΕΣΣ∆ το ευρώ µιας εκτεταµένης Ευρωζώνης θα ήταν το εργαλείο επέκτασης προς Ανατολάς... χωρίς όρια.

Ο κ. Λάµερς υπαναχώρησε και "άνοιξε" το project προς την ισχυρή Ιταλία. Και τελικά η επέκταση της Ευρωζώνης έγινε η κυρίαρχη στρατηγική. Βέβαια, οι εξελίξεις στη Ρωσία και η σταθεροποίησή της όχι µόνο ανέκοψαν τη στόχευση αυτή, αλλά και άρχισαν να δηµιουργούν µετωπικές συγκρούσεις εκεί που πριν ανα- γνωριζόταν η δυναµική µιας ιστορικής ευκαιρίας...

Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Σόιµπλε –ο παρ’ ολίγον διάδοχος του κ. Κολ στο CDU– ποτέ δεν εγκατέλειψε την άποψή του, θεωρώντας ότι το project του ευρώ, µε τις εσωτερικές του ανισορροπίες, θα οδηγούσε σε πολύ σοβαρά προβλήµατα. Ήδη από τα τέλη του 2011 είχε αρχίσει να δουλεύει και πάλι την προοπτική αυτή, µε αφορµή την Ελλάδα. Το έκανε απολύτως σαφές αυτό στις διαπραγµατεύσεις για το δεύτερο δάνειο. Το παλιό σχέδιο Και το επανέφερε µε "βίαιο" τρόπο στο Eurogroup της περασµένης εβδοµάδας. Κάπου εκεί άγγιξε τα όρια ανοχής του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, ο οποίος διακρίνει εξαρχής ότι µια τέτοια "ρωγµή" δεν µπορεί να κλείσει και θα µπορούσε να αφήσει έκθετο το ευρώ ως παγκόσµιο αποθετικό νόµισµα.

Η οργή, µάλιστα, του κ. Ντράγκι για τις σκόπιµες διαρροές του κειµένου Σόιµπλε για το προσωρινό Grexit ήταν τέτοια, που έφτασε να εκφραστεί µε σκωπτικό τρόπο, απέναντι στον οποίο ο Σόιµπλε απάντησε πως δεν πρέπει να τον θεωρεί ανόητο ο πρόεδρος της ΕΚΤ, γεγονός που υποχρέωσε αµέσως τον κ. Ντάισελµπλουµ να διακόψει άρον-άρον τη συνάντηση για να καλµάρουν τα πνεύµα- τα. Ήδη η ΕΚΤ είχε οργιστεί µε µια προηγούµενη πρωτοβουλία τον Οκτώβριο του 2010 της κυρίας Μέρκελ και του κ. Σαρκοζί –πίσω και πάλι ήταν ο κ. Σόιµπλε–, την περιβόητη συµφωνία της Ντοβίλ, στην οποία οι δύο ηγέτες νοµιµοποίησαν τη δυνατότητα χρεοστασίου των κρατικών οµολόγων χωρίς να υπάρχει κανείς µηχανισµός άµυ- νας της Ευρωζώνης απέναντι σε αυτό.

Η συνέχεια είναι γνωστή για το τι συνέβη σε Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρο. Η ιδέα του κ. Σόιµπλε, βέβαια, περιέχει και άλλα στοιχεία. Ο ίδιος, σύµφωνα µε το παλιό του σχέδιο, φέρεται έτοιµος να δεχτεί τη δηµιουργία ενός είδους ταµείου εγγύησης καταθέσεων ή ενός συστήµατος χρηµατοδότησης προγραµµάτων για την αντιµετώπιση της ανεργίας όταν υπάρχει ανάγκη, εφόσον, όµως, πρώτα η Ευρωζώνη απαλλασσόταν από τους παρείσακτους τύπου Ελλάδας...

Το κίνητρο της "στήριξης" Ολάντ στον Τσίπρα

Το προηγούµενο Σαββατοκύριακο ανέτρεψε αρκετές "ψευδείς" εικόνες του τελευταίου καιρού. Η πρώτη από αυτές ήταν εκείνη των ισχυρών διαφορών Μέρκελ µε Σόιµπλε. Οι εξελίξεις απέδειξαν πως ό,τι δεν µπόρεσε να περάσει ο κ. Σόιµπλε στο εννιάωρο µπαράζ πιέσεων στον Τσακαλώτο στο Eurogroup, λόγω της αντίστασης του Γάλλου υπουργού Οικονοµικών, κ. Σαπέν, ανέλαβε να το φέρει σε πέρας στη 17ωρη Σύνοδο Κορυφής της Κυριακής η κυρία Μέρκελ. Και εν µέρει τα κατάφερε. ∆ιπλωµατικοί κύκλοι επιβεβαιώνουν ότι Μέρκελ-Σόιµπλε δούλεψαν απολύτως συντονισµένα στην περίπτωση αυτή, γιατί γνώριζαν ότι η διπλή ανησυχία του κ. Ολάντ θα µπορούσε να δηµιουργήσει µε- γάλα προβλήµατα στον σκοπό τους, δηλαδή την επίτευξη µιας συµφωνίας τόσο αυστηρής –ανεξάρτητα από το πόσο ρεαλιστική θα ήταν– που θα µπορούσε να περάσει από τις συµπληγάδες των αντιρρήσεων στην Bundestag.

Η διπλή ανησυχία του κ. Ολάντ είχε να κάνει αφενός µε τις πιέσεις που θα µπορούσε να δηµιουργήσει στις αγορές κεφαλαίου για τη Γαλλία το ενδεχόµενο ενός έστω και προσωρινού Grexit και αφετέρου µε το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα ενίσχυε εναντίον του τη Μαρίν Λεπέν µε τρόπο µη αντιστρεπτό...

Ούτε η Μέρκελ ούτε ο Ολάντ, στην περίπτωση αυτή, λογάριασαν ως προτεραιότητά τους τις αντοχές του γαλλογερµανικού άξονα. Οι προτεραιότητες έχουν υπερβεί πλέον τα προηγούµενα όρια εσωτερικής αντοχής της Ευρωζώνης.

*Αναδημοσίευση από το Κεφάλαιο της 18ης Ιουλίου