Η Ελλάδα, κάποτε θεωρούμενη ως το "προβληματικό παιδί" της Ευρωζώνης, έχει μεταμορφωθεί σε παράδειγμα επιτυχούς οικονομικής ανάκαμψης και, με συνδυασμό διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, δημοσιονομικής πειθαρχίας και ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους, η χώρα κατάφερε να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών και των πολιτών της, τονίζει ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, σε άρθρο του στους Financial Times.

Παράλληλα, εξηγεί πώς η ελληνική εμπειρία μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για την Ευρώπη, υποδεικνύοντας πρακτικά μέτρα και πολιτικές που συνδέουν τη φερεγγυότητα, την ψηφιακή καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Αναλυτικά, ο κ. Πιερρακάκης αναφέρει:

"Η Ευρώπη έχει περάσει χρόνια αναγνωρίζοντας τι πρέπει να γίνει, χωρίς όμως να ενεργεί με την απαιτούμενη ταχύτητα. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, προειδοποίησε πέρσι ότι χωρίς βαθύτερη ενοποίηση, η ΕΕ κινδυνεύει να περιπέσει σε στασιμότητα. Ένα από τα βασικά μέτρα που πρότεινε είναι η ανάγκη να επιτραπεί η κεφαλαιακή ροή μεταξύ των κρατών-μελών να γίνεται με μεγαλύτερη ευκολία. Το σημερινό στοίχημα για την Ευρωζώνη δεν είναι η έλλειψη ανάλυσης, αλλά η έλλειψη συντονισμένης εκτέλεσης. Η Ευρωζώνη πρέπει πλέον να μεταφράσει τις κοινές προτεραιότητες σε κοινά αποτελέσματα.

Η ελληνική εμπειρία δείχνει πώς η φιλοδοξία μπορεί να μετατραπεί σε εκτέλεση. Την τελευταία δεκαετία, η χώρα μετέτρεψε τη διαρκή μεταρρύθμιση σε διαρκή αξιοπιστία. Το 2024, η Ελλάδα παρουσίασε ένα από τα ισχυρότερα πρωτογενή πλεονάσματα στην Ευρώπη (κοντά στο 4,8% του ΑΕΠ), ενώ διατηρούσε ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Μόνο έξι από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ εμφάνισαν δημοσιονομικά πλεονάσματα πέρυσι, και τέσσερα από αυτά, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είχαν υποβληθεί σε προγράμματα του ΔΝΤ τα τελευταία 15 χρόνια. Στην περίπτωσή μας, μια χώρα που κάποτε θεωρούνταν το "προβληματικό παιδί" της Ευρωζώνης, σήμερα δανείζεται διεθνώς με χαμηλότερα επιτόκια από άλλες χώρες της ΕΕ - μια ανατροπή που λίγοι θα προέβλεπαν πριν από μια δεκαετία.

Ο πρόσφατος προϋπολογισμός που υποβλήθηκε στη Βουλή προβλέπει ανάπτυξη 2,4% το 2026, με το δημόσιο χρέος να αναμένεται να πέσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ. Πριν το 2030, το ελληνικό δημόσιο χρέος προβλέπεται να υποχωρήσει κάτω από το 120%, σηματοδοτώντας ένα αποφασιστικό και συμβολικό διαχωρισμό με το παρελθόν. Αυτή η βελτίωση αντικατοπτρίζει διαρκή πρωτογενή πλεονάσματα, ισχυρότερη ονομαστική ανάπτυξη και πρόωρη αποπληρωμή παλαιότερων δανείων του επίσημου τομέα.

Η δημοσιονομική αποκατάσταση συνοδεύτηκε από εκσυγχρονισμό του κράτους. Δέκα χρόνια πριν, οι πολίτες στέκονταν σε ουρές στα γραφεία των δημόσιων υπηρεσιών. Σήμερα, περισσότερες από 2.000 υπηρεσίες είναι διαθέσιμες μέσω της πλατφόρμας gov.gr, η οποία έχει γίνει όχημα για δισεκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές με δημόσιες υπηρεσίες. Από τις φορολογικές δηλώσεις μέχρι την εγγραφή εταιρειών, εργασίες που πριν απαιτούσαν ημέρες, τώρα ολοκληρώνονται σε λεπτά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει πλέον την Ελλάδα μεταξύ των ταχύτερα ψηφιοποιούμενων χωρών στην Ευρώπη.

Η συζήτηση για την ψηφιακή ταυτότητα συνεχίζεται σε πολλές χώρες. Στην Ελλάδα, η μετάβαση έχει πραγματοποιηθεί επειδή κατανοούμε ότι οι ψηφιακές ταυτότητες μειώνουν την απάτη, επιταχύνουν τις συναλλαγές, εξασφαλίζουν ασφαλή πρόσβαση σε υπηρεσίες και ενισχύουν την οικονομική ένταξη. Από το 2022, οι πολίτες φέρουν ψηφιακές ταυτότητες και άδειες οδήγησης στα κινητά τους, χρησιμοποιώντας τες σε συναλλαγές που απαιτούν απόδειξη ταυτότητας.

Η αξιοπιστία στις αγορές και στους πολίτες ενισχύεται όταν οι άνθρωποι βιώνουν την αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών στην καθημερινότητά τους. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει γίνει δομικός μοχλός ανάπτυξης και αναγκαία συνθήκη ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Ο ρυθμός τεχνολογικής αλλαγής σημαίνει ότι η παραγωγικότητα, ο ανταγωνισμός και η ψηφιακή ανθεκτικότητα πρέπει να καθορίζουν τον τρόπο που η Ευρώπη σκέφτεται και παίρνει συλλογικές αποφάσεις για το οικονομικό της μέλλον.

Οι ίδιες δυνάμεις που αναδιαμορφώνουν την παραγωγικότητα και τον ανταγωνισμό αναδιαμορφώνουν και το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό τοπίο. Η Ευρώπη έχει μιλήσει εδώ και καιρό για τον στόχο της ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς, που θα εμβαθύνει την ενσωμάτωση των κεφαλαιαγορών και θα ενισχύσει τις τέσσερις ελευθερίες — αγαθών, υπηρεσιών, ανθρώπων και κεφαλαίου. Ωστόσο η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί τόσο θεσμική αλλαγή όσο και αλλαγή νοοτροπίας. Η ένωση αποταμίευσης και επενδύσεων δεν θα προκύψει μόνο από δηλώσεις ή κανονισμούς. Απαιτεί την προθυμία να δημιουργηθεί διασυνοριακή οικονομική δραστηριότητα και να υποστηριχθούν ευρωπαϊκοί πρωταγωνιστές.

Η ελληνική εμπειρία προσφέρει μια πρακτική εφαρμογή αυτής της αρχής. Τους τελευταίους μήνες, παρατηρήθηκε κύμα διασυνοριακών συγχωνεύσεων και εξαγορών σε τράπεζες και κεφαλαιαγορές, περιλαμβανομένης της εξαγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών από την Euronext και της επένδυσης της UniCredit στην Alpha Bank.

Παρά την πρόοδο, η Ελλάδα αντιμετωπίζει εγχώριες προκλήσεις. Πρέπει να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις για να ανανεώσει το κεφάλαιο της οικονομίας της. Οι εξαγωγές, αν και αυξανόμενες, εξακολουθούν να αποτελούν μικρότερο μερίδιο του ΑΕΠ σε σχέση με άλλες συγκρίσιμες οικονομίες. Η παραγωγικότητα και οι πραγματικοί μισθοί πρέπει να συνεχίσουν να αυξάνονται για να διατηρηθεί η σύγκλιση με τον πυρήνα της Ευρώπης.

Παράλληλα, οι δημογραφικές πιέσεις απαιτούν τολμηρές, φιλικές προς την οικογένεια οικονομικές πολιτικές για την υποστήριξη της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και της βάσης ταλέντων που στηρίζει τη μελλοντική ανάπτυξη. Η πρόσφατη φορολογική μεταρρύθμιση αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τη μείωση του πληθυσμού, περιλαμβάνοντας τη σταδιακή κατάργηση των φόρων ακινήτων στις κύριες κατοικίες σε μικρές κοινότητες — μέτρο σχεδιασμένο να μειώσει το βάρος για τους νέους και να αναζωογονήσει τις αγροτικές περιοχές.

Η περίπτωση της Ελλάδας δεν αποτελεί πλέον προειδοποιητική ιστορία, αλλά μελέτη μετασχηματισμού. Το μεγαλύτερο "εξαγώγιμο προϊόν" της χώρας σήμερα δεν είναι μόνο η ανάπτυξη, αλλά η απόδειξη ότι η αλλαγή είναι δυνατή - και παραμένει εφικτή για ολόκληρη την Ευρώπη".