Η ιστορική παρουσία των Ελληνορθόδοξων στην Εγγύς Ανατολή, σύμφωνα με το δελτίο πολιτικής ανάλυσης του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, αποτελεί έναν από τους μακροβιότερους πυλώνες του χριστιανισμού, με σημαντική συμβολή στον πολιτισμό, την εκπαίδευση και τη θρησκευτική παράδοση της περιοχής. Παρά τον βαθύ αυτό ιστορικό ρόλο, οι κοινότητες αυτές βρίσκονται πλέον αντιμέτωπες με υπαρξιακές απειλές, που εντάθηκαν ιδιαίτερα την τελευταία εικοσαετία, εξαιτίας της ανόδου του αραβικού εθνικισμού και του ισλαμικού φονταμενταλισμού.

Η δημογραφική συρρίκνωση των χριστιανικών πληθυσμών είναι ενδεικτική του κινδύνου. Από το 26% του πληθυσμού στις αρχές του 20ού αιώνα στη Συρία, το Λίβανο, την Παλαιστίνη και την Ιορδανία, οι Χριστιανοί μειώθηκαν σε μόλις 8% το 2015, ενώ σε χώρες όπως η Συρία και το Ιράκ, οι πολεμικές συγκρούσεις και η άνοδος των ισλαμικών πολιτοφυλακών οδήγησαν σε μαζική μετανάστευση και διώξεις.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά με επιθέσεις όπως αυτή του Ιουνίου 2025 στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό, όπου 25 άνθρωποι σκοτώθηκαν από βομβιστή αυτοκτονίας του ISIS — η πρώτη τέτοια επίθεση κατά Ελληνορθοδόξων από το 1860 . Παράλληλα, η απαγωγή του Μητροπολίτη Χαλεπίου Παύλου από τζιχαντιστές το 2013 παραμένει άλυτη, ενισχύοντας το αίσθημα ανασφάλειας στα μέλη της κοινότητας.

Αν και η Ελλάδα έχει προβεί σε καταδίκες, ανθρωπιστικές κινήσεις και διπλωματικές ενέργειες, η συνολική πολιτική της έναντι των Ελληνορθοδόξων θεωρείται ανεπαρκής. Το Δελτίο Πολιτικής Ανάλυσης υπογραμμίζει την ανάγκη ενός συγκροτημένου πλαισίου προστασίας, από ανθρωπιστική βοήθεια μέχρι τη δημιουργία ειδικού θεσμικού οργάνου για τη θρησκευτική διπλωματία και την προώθηση συνεργασιών με Κύπρο, ΕΕ, Ισραήλ και αραβικά κράτη  .

Η Ελλάδα καλείται πλέον να υιοθετήσει μια προληπτική, ρεαλιστική στρατηγική, που θα συνδυάζει διπλωματία, πολιτιστική ισχύ και διεθνή συνεργασία, ώστε να διασφαλίσει την επιβίωση και αξιοπρέπεια των Ελληνορθοδόξων της Εγγύς Ανατολής.

* Δείτε το Δελτίο Πολιτικής Ανάλυσης του Δικτύου στη στήλη Σχετικά Αρχεία