"Αν η άμυνα είναι το υπέρτατο ευρωπαϊκό δημόσιο αγαθό, χρειαζόμαστε ευρωπαϊκές δομές και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για να αναπτύξουμε τις αμυντικές μας ικανότητες" τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξή του στο Politico λίγο πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ, σημειώνοντας ότι το μπλοκ πρέπει να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στην εξεύρεση χρηματοδότησης για τις αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες, επιμένοντας στην πρόταση ενός κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού.

Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει τη συνάντηση στις Βρυξέλλες για να ζητήσει από την ΕΕ να κάνει περαιτέρω βήματα σε ένα "σημείο καμπής όπου συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την ευρωπαϊκή άμυνα" και να υποστηρίξει τον δανεισμό σε επίπεδο ΕΕ για κοινά έργα.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι πρόσφατες παραβιάσεις του εναέριου χώρου της ΕΕ από εχθρικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ρωσικά μαχητικά τους τελευταίους μήνες, πιέζει προς την κατεύθυνση μιας συλλογικής ασφάλειας και άμυνας.

"Το επιχείρημά μου είναι πολύ απλό - αν η άμυνα είναι το υπέρτατο ευρωπαϊκό δημόσιο αγαθό, χρειαζόμαστε ευρωπαϊκές δομές και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για να αναπτύξουμε τις αμυντικές μας ικανότητες", δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης στο Politico.

"Υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο. Δεν μιλάμε ανοιχτά γι' αυτό, αλλά θα μπορούσαμε να οραματιστούμε ένα σενάριο όπου θα έχουμε έναν κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό που θα στοχεύει στη στήριξη ευρωπαϊκών αμυντικών έργων;", πρόσθεσε.

"Σίγουρα θα το υποστήριζα, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν έργα που σαφώς χαρακτηρίζονται ως ευρωπαϊκά δημόσια αγαθά ... ας χρησιμοποιήσουμε ευρωπαϊκά χρήματα για να κάνουμε πράγματα που μπορεί να μην μπορούμε να κάνουμε σε εθνικό επίπεδο", πρότεινε ο κ. Μητσοτάκης.

Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προωθήσει μια σειρά από σχέδια για τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων και τη δυνατότητα των κρατών-μελών να δανείζονται περισσότερο για τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος επανεξοπλισμού μεγάλης κλίμακας, οι χώρες δεν έχουν καταλήξει για το ακανθώδες θέμα του ενός κοινού χρέους για την αποδέσμευση πρόσθετων κεφαλαίων. Και ενώ μια σειρά διασυνοριακών έργων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων κατά των drones, έχει παρουσιαστεί στο πλαίσιο του οδικού χάρτη της Κομισιόν, η υλοποίηση των επενδύσεων παραμένει σε μεγάλο βαθμό στις κυβερνήσεις.

"Νομίζω ότι η πρόκληση είναι, μπορούμε να έχουμε πρόσθετη χρηματοδότηση και μπορεί αυτή η πρόσθετη χρηματοδότηση να συνδεθεί με όρους που θα μας ωθήσουν προς την κατεύθυνση μιας ισχυρότερης προετοιμασίας", δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης, "η οποία θα μεταφράζεται σε κοινές προμήθειες, ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, ιδίως των drones και της τεχνητής νοημοσύνης, και νομίζω ότι η Κομισιόν και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν σαφή ρόλο να διαδραματίσουν".

Σύμφωνα με το προσχέδιο της κοινής δήλωσης που συνέταξαν οι πρέσβεις και των 27 χωρών της ΕΕ πριν από τη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης, η ΕΕ θα συμφωνήσει να "προσανατολίσει όλο και περισσότερο τις αμυντικές επενδύσεις προς την κοινή ανάπτυξη, παραγωγή και προμήθεια".

Δημοσιονομικά πιο συντηρητικές χώρες όπως η Ολλανδία αντιτίθενται σε νέους κοινούς μηχανισμούς χρέους για την ενίσχυση των δαπανών άλλων χωρών.

Στη συνέντευξη, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε επίσης στις περιβαλλοντικές προτεραιότητες της ΕΕ, καθώς η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι αντιμέτωπη με χώρες που φοβούνται ότι οι πράσινες πολιτικές και οι στόχοι κλιματικής ουδετερότητας βλάπτουν τις οικονομίες τους.

"Ήμουν πολύ, πολύ σαφής - η πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός", δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης. "Διαφορετικά, μπορεί κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσουμε ότι τρέχουμε σε λάθος αγώνα. Πρέπει να ισορροπεί με την ανταγωνιστικότητα και πρέπει να ενισχύει, ή τουλάχιστον να μην εμποδίζει, την κοινωνική συνοχή".

Είπε μάλιστα ότι "το τελευταίο 10, 15 ή 20% της πράσινης μετάβασης είναι, αυτή τη στιγμή, τρομακτικά ακριβό και δεν έχουμε καν τις τεχνολογίες" για αυτό, πρόσθεσε.