Του Δημήτρη Γκάτσιου

Πολλαπλά είναι πλέον τα ερωτηματικά που τίθενται γύρω από την προοπτική επανεκκίνησης στις σχέσεις της Αθήνας με την Τρίπολη, στον απόηχο του διπλωματικού ντεμαράζ που πραγματοποίησε τις τελευταίες ημέρες ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Γιώργος Γεραπετρίτης.

Η ρηματική διακοίνωση προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών από την κυβέρνηση της χώρας της Βόρειας Αφρικής που έρχεται για να καταστρατηγήσει κάθε έννοια σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου τεντώνει το…σχοινί μίας ήδη προβληματικής πορείας, η οποία δοκιμάζεται εσχάτως σε πεδία, όπως το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Με την Τρίπολη να υιοθετεί πλήρως μία δική της εκδοχή που ετεροφωτίζεται από το τουρκικό αφήγημα της "γαλάζιας πατρίδας", η κοινοποίηση χαρτών που αγνοούν επί του πεδίου την ύπαρξη και την επήρεια της Κρήτης στην υφαλοκρηπίδα και στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, η ελληνική απάντηση αναμένεται να έρθει στο πεδίο. Και θα έρθει, όπως επισημαίνουν κυβερνητικά στελέχη, με πρόταγμα την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και…αέρα όχι μόνο την ενισχυμένη θέση της χώρας στην ευρύτερη γειτονιά, αλλά και τα σήματα που έχουν εκπέμψει οι Βρυξέλλες σε Τουρκία και Λιβύη. Σήματα διατυπωμένα, με τον πλέον επίσημο τρόπο, στα συμπεράσματα της τελευταίας Συνόδου Κορυφής των "27" της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

"Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το μνημόνιο συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παραγάγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη", επισημαίνουν οι ηγέτες των κρατών-μελών.

Οι απαντήσεις

Οι κινήσεις της Λιβύης, που δημιουργούν νέους διπλωματικούς και γεωοικονομικούς κυματισμούς στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο δεν έρχονται σε ουδέτερο χρόνο. "Η δράση προκαλεί αντίδραση", είναι το σταθερό σχόλιο στελεχών της κυβέρνησης, με την Αθήνα να στέκεται στο γεγονός ότι οι μαξιμαλιστικές επιδιώξεις της Τρίπολης, προφανώς με τις…ευλογίες της Τουρκίας εξελίσσονται σε μία χρονική συγκυρία κατά την οποία πρωταγωνιστεί το ενδιαφέρον ενεργειακών κολοσσών, όπως η Chevron, για τις θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης, αλλά και η ολοκλήρωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, που αποτυπώθηκε με τον πλέον επίσημο τρόπο στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με τις αναγνώσεις, λοιπόν, η ρηματική διακοίνωση της 27ης Μαΐου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών έρχεται σε αντίδραση ελληνικών πρωτοβουλιών άσκησης νόμιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων. "Εκφράζει τις πάγιες θέσεις της Λιβύης, ωστόσο δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Η Ελλάδα έχει συγκεκριμένη δράση, με αποτύπωμα και αποτέλεσμα και η δράση φέρνει αντίδραση. Η διαφορά είναι, ότι η δράση της χώρας μας αποτελείται από στέρεα βήματα με αποτύπωμα, τα οποία τα αναγνωρίζουν όλες οι υπόλοιπες χώρες και έχουν τη σφραγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης", σχολιάζουν στελέχη.

"Η ρηματική διακοίνωση της Λιβύης στον ΟΗΕ δεν προσθέτει κάτι στα, ήδη, γνωστά και χιλιοειπωμένα  επιχειρήματα. Είναι, όπως είναι το άκυρο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο κάποιοι προσπαθούσαν στη χώρα μας να το αναβαθμίσουν ως εξέλιξη τον τελευταίο καιρό, ενώ στην πραγματικότητα ουδείς έχει αναγνωρίσει", προσθέτουν. Την ίδια στιγμή, στο στόχαστρο της κυβερνητικής έδρας βρίσκεται το αφήγημα περί "ενδοτικότητας" και περί υποχωρητικότητας. Και στο πλαίσιο αυτό, στελέχη υπενθυμίζουν ότι εδώ και έξι χρόνια η κυβέρνηση ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας με πράξεις, χωρίς τυμπανοκρουσίες "χωρίς ψευτο-πατριωτικές κορώνες, σε πείσμα κάποιων που θέλουν να χτίσουν ένα ψεύτικο αφήγημα".

Από την αίθουσα της ενημέρωσης των δημοσιογράφων, ο κ. Μαρινάκης προέταξε την υλοποίηση μίας πολιτικής κυριαρχίας, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. "Έχουμε το πιο ισχυρό διπλωματικό αποτύπωμα που μπορεί να θυμηθεί κανείς, εδώ και πάρα πολλά χρόνια ως Ελλάδα και αυτό αποδεικνύεται με γεγονότα και πραγματικά δεδομένα. Προχωράμε με την αδειοδότηση των οικοπέδων για έρευνες υδρογονανθράκων με αμερικανικούς κολοσσούς.

Προχωρήσαμε στο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, όπου εκεί αποτυπώνονται τα απώτατα δυνητικά όρια της χώρας, με τη σφραγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προχωρήσαμε σε συμφωνίες οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, με Ιταλία και Αίγυπτο, οριοθετήσεις υποδειγματικές για γειτονικές χώρες, με βάση το διεθνές δίκαιο. Επεκτείναμε την αιγιαλίτιδα ζώνη προς δυσμάς, στο Ιόνιο, από τα έξι στα δώδεκα ναυτικά μίλια. Εμείς, δεν πρόκειται να βάλουμε στο ζύγι το εθνικό συμφέρον με βάση το ποιος θα ενοχληθεί", είναι το μήνυμα που εκπέμπουν κυβερνητικά στελέχη.