ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 09.59

Του Δημήτρη Γκάτσιου

Το όριο των αντοχών της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, όπως αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη στη διάρκεια των τελευταίων 16 μηνών, δοκιμάζεται στα ανοιχτά της Κάσου. Μετά τις προκλήσεις της ηγεσίας του εξ’ ανατολών γείτονα στα Κατεχόμενα και τις ρητορικές εξάρσεις του προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που επιμένει στη λύση των δύο κρατών στην Κύπρο, η Άγκυρα επιλέγει να πολώσει το σκηνικό στο Αιγαίο, προσθέτοντας ακόμη ένα επεισόδιο στο περιβόητο δόγμα της "γαλάζιας πατρίδας". Αφορμή για αυτή τη νέα πρόκληση των γειτόνων, που…ιονίζουν αρνητικά το περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί η παρουσία του ιταλικού πλοίου "Ievoli Relume" που πλέει στην περιοχή, με σκοπό έρευνες για τη μελλοντική εγκατάσταση υποβρυχίων καλωδίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου. Οι έρευνες του "Ievoli Relume", μάλιστα, λαμβάνουν χώρα με βάση ελληνικές Navtex, τις οποίες έχει εκδώσει ο σταθμός του Ηρακλείου και αφορούν περιοχή των ελληνικών χωρικών υδάτων, εκτός από ένα σημείο, το οποίο βρίσκεται στα εξίμισι ναυτικά μίλια από το νησί της Καρπάθου. Η περιοχή εμπίπτει στη συμφωνία ανάμεσα στην Αθήνα και το Κάιρο για τη μερική οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. 

Οι δίαυλοι επικοινωνίας

Η Αθήνα παρακολουθεί τις νέες προκλητικές κινήσεις της Άγκυρας με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα. Οι δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες ενεργοποιήθηκαν στο ανώτερο επίπεδο, με στόχο να αποφευχθεί τυχόν κλιμάκωση της έντασης, καθώς η Τουρκία απέστειλε πέντε πολεμικά πλοία στην περιοχή νοτίως της Καρπάθου και της Κάσου. Η αντίδραση από την πλευρά του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ήταν άμεση. Στην περιοχή έπλευσαν η φρεγάτα "Νικηφόρος Φωκάς" και σκάφος ανοικτής θαλάσσης του Λιμενικού, προκειμένου να συνδράμουν την κανονιοφόρο "Αήττητος". Η κινητικότητα στο διπλωματικό πεδίο ήταν, σε κάθε περίπτωση, έντονη. Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά διπλωματικές πηγές, τις πρώτες ώρες της κρίσης:

-Το ιταλικό πλοίο "Ievoli Relume" πραγματοποιεί έρευνα για την πόντιση υποβρυχίων καλωδίων πλησίον της Κάσου.

-Η ανάπτυξη πλοίων του τουρκικού πολεμικού ναυτικού στην περιοχή, σε συνέχεια πλεύσης του ερευνητικού πλοίου σε διεθνή ύδατα,  είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη και ελληνικών πολεμικών πλοίων.

-Λαμβάνουν χώρα οι δέουσες συνεννοήσεις ενόψει ολοκλήρωσης της έρευνας βάσει του υφιστάμενου προγραμματισμού.

Παρά το γεγονός ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες λειτουργούν, με στόχο τη διατήρηση των αποκαλούμενων και "ήρεμων νερών" στο Αιγαίο, το σκηνικό έντασης που στήνει η Άγκυρα αναδεικνύει τις μεγάλες αποστάσεις, αλλά και τη δυσκολία που υπάρχει, προκειμένου Ελλάδα και Τουρκία να μπουν στον…πυρήνα των μεγάλων ζητημάτων που τις χωρίζουν. Η Άγκυρα επιμένει στην αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, επιχειρεί έμπρακτη αμφισβήτηση της Ελληνικής ΑΟΖ και της Ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας, αλλά και την κατοχύρωση του παράνομου Τουρκολυβικού Μνημονίου. Σε κάθε περίπτωση, παρά τα βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί τους τελευταίους μήνες, αυτό που γίνεται ορατό είναι ότι ο εξ’ ανατολών γείτονας δεν έχει εγκαταλείψει τις απαράδεκτες διεκδικήσεις του και τη συνεχή αμφισβήτηση των ελληνικών  κυριαρχικών δικαιωμάτων, ενώ οι αναθεωρητικές προκλήσεις των γειτόνων βρήκαν χθες την επανάληψή τους μέσα από τις δηλώσεις του εθνικιστή εταίρου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που αμφισβήτησε την κυριαρχία ελληνικών νησιών.

Δύο μήνες πριν τη νέα συνάντηση κορυφής του Έλληνα πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Τουρκίας, αυτή τη φορά στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η ελληνική πρωτεύουσα εξακολουθεί να διαμηνύει (μετά και το αναθεωρητικό σόου της ηγεσίας της γείτονος στα Κατεχόμενα) ότι μπορεί η Αθήνα να τάσσεται υπέρ του διαλόγου, αλλά αυτός ο διάλογος δε σημαίνει την παραμικρή υποχώρηση από τα κυριαρχικά δικαιώματα. "Η κυβέρνηση απαντά συνολικά στο θέμα αυτό, λέγοντας ξεκάθαρα ότι επιδιώκει τη διατήρηση του κλίματος διαλόγου και είμαστε αισιόδοξοι σε αυτό. Διάλογος δεν σημαίνει συμφωνία και δεν σημαίνει αφέλεια. Από εκεί και πέρα στο διάλογο, στο τραπέζι, δεν μπαίνουν ζητήματα εσωτερικής πολιτικής, εσωτερικής κυριαρχίας, ζητήματα κυριαρχικών δικαιωμάτων, πολιτική όπως είναι οι εκμεταλλεύσεις στα δικά μας χωρικά ύδατα…Είναι δεδομένο ότι στο πλαίσιο του διαλόγου και της θετικής ατζέντας, αλλά και όλων των υπολοίπων θεμάτων και της μίας διαφοράς που υπάρχει με την Τουρκία, καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, που δεν έχουμε φθάσει ακόμη στο σημείο της επίλυσής της, επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου, δεν υπάρχει μία σειρά από συμφωνίες. Υπάρχουν εντονότατες διαφορές και διαφωνίες", σημείωσε (Σκάι) ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το ερευνητικό πλοίο ολοκλήρωσε τις εργασίες του στο τμήμα των διεθνών υδάτων και πλέει προς Ηράκλειο για αλλαγή πληρώματος και για καύσιμα. Οι εργασίες ξεκίνησαν στις 22:55 και ολοκληρώθηκαν περίπου στις 03:40. 

Παράλληλα, κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν δύο δεδομένα:

-Πρώτον ότι το πλοίο ολοκλήρωσε την έρευνά του βάσει του αρχικού προγραμματισμού του. 

-Δεύτερον ότι λειτούργησαν οι δίαυλοι επικοινωνίας, οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί στο πλαίσιο του ελληνοτουρκικού διάλογου, χωρίς να υποχωρούμε από τις εθνικές γραμμές.