Τελευταία ενημέρωση - 22:35

Συζήτηση για "τα μεγάλα δίπολα της πεντηκονταετίας ως οιωνοί για το μέλλον" είχαν ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Αλέξης Παπαχελάς στο πλαίσιο του συνεδρίου "Η Καμπύλη της Μεταπολίτευσης" που πραγματοποιεί ο Κύκλος Ιδεών με αφορμή τα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση. 

Το 2015 ήταν το τέλος των ψευδαισθήσεων 

Ερωτηθείς για τον εάν είναι ακόμα υπαρκτός ο υπαρξιακός διχασμός ανάμεσα στην Ελλάδα της Δύσης και την Ελλάδα της Ανατολής, ο κ. Βενιζέλος ήταν σαφής: "Αυτό το δίπολο είναι έντονο και ενεργό από τη στιγμή που αρχίζει η επανάσταση της ανεξαρτησίας, είναι παρών εδώ και 200 χρόνια και δε σταμάτησε ποτέ". Χαρακτήρισε μάλιστα "γενετικό στοιχείο του ελληνικού κράτους" τον ταυτοτικό διχασμό, λέγοντας πως πρόκειται για στοιχείο της εθνικής ταυτότητας και ιδεολογίας. 

Επισήμανε ωστόσο πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος πλην της Δύσης. Για τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ο διχασμός "καταστέλλεται οριστικά με τις εξελίξεις του καλοκαιριού του 2015". Όπως σημείωσε, "η οριστική απάντηση δίνεται πολύ αργά και με επώδυνο τρόπο, αλλά αυτό είναι το τέλος του μεγάλου εθνικού αταβισμού, η λήξη της παλινωδίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης". 

"Μπορεί να μην ξεμπερδεύει ποτέ κανείς με τα γενετικά του χαρακτηριστικά, αλλά το 2015 έχει συντελεστεί μία τομή που σημαίνει το τέλος των ψευδαισθήσεων – γιατί αυτό το φλερτ με την ανατολική εκδοχή είναι μία ψευδαίσθηση που δεν έχει συνείδηση του νέου ελληνικού κράτους", τονίζει.  

Αναφερόμενος στη μεταπολίτευση, υπενθύμισε πως αυτή γεννήθηκε υπό συνθήκες φόβου και στρατιωτικής απειλής. Ως εκ τούτου, "το καταγωγικό τραύμα είναι έντονο, βαθύ και ενεργό". Χαρακτήρισε την τότε πρόθεση του Κωνσταντίνου Καραμανλή περί αποχώρησης από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ ως το παράδειγμα της "κορυφαίας στιγμής της επιβολής του λαϊκού φρονήματος επί της εθνικής στρατηγικής", ενώ ρωτήθηκε και για τα δύο διαφορετικά στυλ ηγεσίας των Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου.

"Πρόκειται για δύο διαφορετικά στυλ πολιτικού λόγου. Και οι δύο όμως λειτουργούσαν περισσότερο συλλογικά απ' ότι νομίζουμε. Είχαν ισότιμους συνομιλητές και συνεργάτες που λάμβαναν πολύ σοβαρά υπόψη. Πράγματι, ο λόγος του Κ. Καραμανλή είναι σαφής και δωρικός, αν και κινείται σε ασφαλή νερά. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι πιο ριψοκίνδυνος. Αλλά είναι άλλο ο Παπανδρέου της 3ης Σεπτεμβρίου και άλλο ο Παπανδρέου του 48% που γίνεται πρωθυπουργός - είναι πλέον Ευρωπαίος, εταίρος των ΗΠΑ και υπεύθυνος συνεταίρος του Κ. Καραμανλή στη διαμόρφωση της μεταπολιτευτικής στρατηγικής", απάντησε. 

Ο κίνδυνος νέας δημοσιονομικής κρίσης είναι πάντα ορατός

Στη συνέχεια, κάνοντας αναφορά στους λόγους που οδήγησαν στη δημοσιονομική κρίση και τη χρεοκοπία, ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπογράμμισε ως βασικό τέτοιον το ότι το "πολιτικό σύστημα λειτούργησε σε συνενοχή με την κοινωνία".

"Χρεοκοπήσαμε γιατί δεν είχαμε καμία αίσθηση του μέλλοντος και της αλληλεγγύης των γενεών, παραβιάσαμε τη θεμελιώδη υποχρέωση μας να φροντίσουμε για τις επόμενες γενεές", σχολίασε. 

Συνεχίζοντας, είπε πως το δημόσιο χρέος είναι στην πραγματικότητα ένας δανεισμός της παρούσας γενιάς εις βάρος των επόμενων - οι οποίοι θα παραμείνουν οι οφειλέτες, κάνοντας έναν παραλληλισμό με τη λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος: "Έτσι λειτουργεί και το ασφαλιστικό σύστημα - ένα αναδιανεμητικό σύστημα το οποία δε διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για τη μακροχρόνια βιωσιμότητας του, θέτει σε κίνδυνο τους επόμενους". 

Δεν παρέλειψε πάντως να προειδοποιήσει πως ο κίνδυνος να βρεθούμε σε αντίστοιχο αδιέξοδο είναι πάντα παρών. "Η σύγχρονη δημοκρατία, για να εξασφαλίσει της προϋποθέσεις επιβίωσης της, πρέπει να λειτουργεί αντικυκλικά", ανέφερε, τονίζοντας πως η οικονομική πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη μέριμνα για το μέλλον και να μη βασίζεται σε συγκυριακές αποφάσεις. 

Ο πολιτικός πρέπει να "ακρωτηριάζεται"

Ο κ. Βενιζέλος ανέφερε πως για την άσκηση πολιτικής με προοπτική το μέλλον το κριτήριο δεν πρέπει να είναι οι εκλογές και η βραχυπρόθεσμη ικανοποίηση του εκάστοτε πολιτικού ακροατηρίου. Από την άλλη, σημείωση πως "είναι εξαιρετικά επώδυνο να αποκόπτεσαι από τους οπαδούς σου – είναι σαν ακρωτηριασμός. Αλλά αυτό είναι το μεγαλείο και η τραγωδία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας".

"Ο ασκών την εξουσία οφείλει την εκλογή στο εκλογικό σώμα, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να διαφοροποιηθεί από αυτό στο όνομα της ιστορία. Αν θέλει να υπηρετεί μια δημοκρατία που επικοινωνεί με την Ιστορία, δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτος της συγκυρίας - και η δημοκρατία πάντα κυμαίνεται μεταξύ συγκυρίας και ιστορίας", συμπλήρωσε. 

Ο πρωθυπουργός είναι "κλειστό επάγγελμα"  

Ερωτηθείς για τους λόγους που στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός είναι "κλειστό επάγγελμα", ο πρώην υπουργός απάντησε το εξής: "Στην Ελλάδα υπάρχει μία διαπιστωμένη πριγκιπική ασυλία, μια γοητεία των πορφυρογέννητων που λειτουργεί στο λαϊκό φρόνημα. Αυτό το έχει αντιληφθεί και ένα νέο πρόσωπο, που ήρθε να αυτοδιοριστεί ως ένας εισαγόμενος πρίγκιπας Ρεπουμπλικανικού χαρακτήρα".

Αναφερόμενος στη λειτουργία των ΜΜΕ στη χώρα μας, ο κ. Βενιζέλος υπερθεμάτισε τη σημασία του ρόλου που αυτά διαδραματίζουν στην πολιτική ζωή, τονίζοντας παράλληλα πως "ο λαϊκισμός είναι έμφυτο και γοητευτικό στοιχείο της δημοκρατίας που αφορά κάθε μορφή εξουσίας".

Κληθείς να απαντήσει για την καθεστηκυία τάξη, σχολίασε πως "το μεγάλο στοίχημα της χώρας από τη στιγμή της συγκρότησης της, ήταν το ότι δεν αποκτήσαμε ποτέ μια κοινωνία που να μπορεί να λειτουργήσει με σχετικό βαθμό αυτονομίας σε σχέση με το κράτος. Είναι μόνιμο στοιχείο από το 1821 και δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 50 χρόνια".

Σχολίασε πάντως πως έχει αλλάξει το "ποιος έχει το πάνω χέρι". "Κάτι που ταλάνισε την πολιτική ζωή του τόπου ήταν το ποιος έχει την ιδιοκτησία των στρατηγικών αποφάσεων", ανέφερε, συμπληρώνοντας πως εκείνος που έχει επιλεγεί να έχει την αρμοδιότητα της ευθύνης είναι και αυτός που τελικά θα κληθεί να απολογηθεί και ως τέτοιος πρέπει να διαφυλάσσει τον εαυτό του. 

Για το Κυπριακό

Σε συζήτηση για το Κυπριακό, σημείωσε πως εάν το πολιτικό σύστημα της κυπριακής δημοκρατίας - για την ακρίβεια της ελληνοκυπριακής κοινότητας - συμφωνήσει σε μία λύση, τότε αυτή η λύση θα μπορούσε να προωθηθεί, ανεξαρτήτως τουρκικής πλευράς και λοιπών διεθνών θέσεων. 

Η "διαχείριση χρόνου" αντί λύσης, έχει και αυτή κάποιο αποτέλεσμα - όπως πχ το να μην υπάρξει πολεμική σύγκρουση ή μείζον επεισόδιο, σχολίασε ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Ως προς το ενδεχόμενο συμβιβασμού, υπογράμμισε πως η επιλογή της διεθνούς δικαιοσύνης αναφέρει ρητά πως "δε μπορείς να προβείς σε έντιμο συμβιβασμό σε αμιγώς πολιτικό επίπεδο, αλλά η λύση πρέπει να έχει νομικό ένδυμα", ενώ ερωτηθείς για το πού θα είμαστε σε δέκα χρόνια από τώρα ήταν σαφής: "νομίζω στο ίδιο σημείο".