Σάββατο, 16-Οκτ-2021 08:23
Συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ: Γεωπολιτική θωράκιση

Του Δημήτρη Γκάτσιου
Απόλυτη είναι η ικανοποίηση που επικρατεί στην ελληνική πρωτεύουσα, στον απόηχο των υπογραφών Δένδια-Μπλίνκεν στη νέα, πενταετή Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Αθήνας-Ουάσινγκτον.
Η υποδοχή όχι μόνο της Συμφωνίας, αλλά και της συνοδευτικής επιστολής του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας είναι θερμή από την κυβέρνηση, που… διευρύνει τη βεντάλια των διπλωματικών και γεωστρατηγικών της κινήσεων, προσθέτοντας, όπως επισημαίνουν στελέχη, ένα ακόμα κρίσιμο κομμάτι στο παζλ της θωράκισης των εθνικών συμφερόντων και της ενδυνάμωσης των διμερών της συμμαχιών.
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού και των υπουργών Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας αποτυπώνουν την προστιθέμενη αξία των υπογραφών στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών, σε έναν… μαραθώνιο κινήσεων, που είχε ως απαρχή την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ως ενδιάμεση… στάση την Αμυντική Συμφωνία Ελλάδας-Γαλλίας και ως καταληκτικό σημείο την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας για πέντε χρόνια. "Αναβαθμίζεται περαιτέρω η χώρα μας γεωστρατηγικά και πολιτικά. Ενισχύεται η θέση της Ελλάδας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και εμπεδώνεται διεθνώς ο ρόλος της ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας", είναι το μήνυμα που εκπέμπεται από την κυβέρνηση.
Το μοτίβο, μάλιστα, των κινήσεων της Αθήνας αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα σε αυτό το νέο κρίσιμο momentum για την περιοχή μας. Η Τουρκία, που κλιμακώνει την προκλητικότητά της, καταφεύγοντας σε λεκτικές ακρότητες και παραβατικά σήματα, δείχνει, για μία ακόμα φορά τους τελευταίους 24 μήνες, σημάδια έντονης νευρικότητας μπροστά στην αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα, το κύμα των εντάσεων μεταφέρεται και στην Κύπρο, τη στιγμή που η Αθήνα δείχνει εξακολουθητικά στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την οδό του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ενημερώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους του στη Σύνοδο Κορυφής των "27" στις Βρυξέλλες, την ερχόμενη εβδομάδα.
Πέραν, πάντως, των κινήσεων στο μέτωπο των Συμφωνιών, η πολυεπίπεδη, όπως χαρακτηρίζεται από κυβερνητικούς παράγοντες, διπλωματική στρατηγική της ελληνικής πρωτεύουσας περιλαμβάνει και επόμενους σταθμούς. Ένας από αυτούς θα είναι η τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, την ερχόμενη Τρίτη στην Αθήνα. Κυριάκος Μητσοτάκης, Νίκος Αναστασιάδης και Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι αναμένεται να επαναβεβαιώσουν, σε μία ακόμα συνάντησή τους, το εξαιρετικό επίπεδο των σχέσεων των τριών χωρών, καθώς και την εμβάθυνση της συνεργασίας σε τομείς, όπως η ασφάλεια και η ενέργεια, ενώ τις συνομιλίες των τριών ηγετών αναμένεται ότι θα απασχολήσουν οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι προκλήσεις της Άγκυρας.
Λίγες ώρες μετά τις υπογραφές στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών, κυβερνητικά στελέχη αποτιμούν τα θετικά στοιχεία και σχολιάζουν ότι η Συμφωνία αποτελεί "καρπό των συχνά σιωπηρών προσπαθειών" στο μέτωπο της διπλωματίας. "Αυτό που πρέπει να σημειώσουμε είναι ότι η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με την υπογραφή της εταιρικής στρατηγικής σχέση με τη Γαλλία αποδεικνύει ότι το πλέγμα των συμμαχιών της χώρας μας οικοδομείται σε στέρεα θεμέλια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού", αναφέρουν, αναδεικνύοντας, ταυτόχρονα, συγκεκριμένα… κλειδιά. Όπως σημειώνουν:
-Η Συμφωνία επιτεύχθηκε παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν την μετατόπιση του στρατηγικού ενδιαφέροντός τους από την Ευρώπη προς την περιοχής του Ινδό-Ειρηνικού.
-Σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν υπάρχει αντίστοιχη κίνηση προς την Τουρκία, που σημαίνει ότι για πρώτη φορά οι ΗΠΑ δεν βάζουν τις δύο χώρες στο "ίδιο καλάθι".
-Η Συμφωνία θωρακίζει περαιτέρω την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μέσω ρητής σχετικής αναφοράς αλλά και χάρη στην τόνωση της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές-κλειδιά, όπως ο Έβρος και η Κρήτη.
-Η επιβεβαίωση της αμοιβαίας προστασίας της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας κατά ενεργειών που απειλούν την ειρήνη ουσιαστικά συνιστά καταδίκη από την πλευρά της Ουάσινγκτον του casus belli, για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο.
Την ίδια στιγμή, παράγοντες της κυβέρνησης στέκονται και σε δύο σημεία της επιστολής Μπλίνκεν στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Όπως σχολιάζουν:
-Η δυνατότητα ανάπτυξης αμερικανικών δυνάμεων στη νησιωτική χώρα επιβεβαιώνει de facto την πλήρη κυριαρχία της Ελλάδας επί των νησιών της και τη δυνατότητα στρατικοποίησής τους, απορρίπτοντας ένα ευρύ φάσμα τουρκικών αιτιάσεων.
-Στην επιστολή γίνεται ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Η αναφορά σε κυριαρχικά δικαιώματα αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό νέο στοιχείο, καθώς οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και ζητούν τον πλήρη σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη καθώς και την Υφαλοκρηπίδα της, με αποδοχή της σχετικής Σύμβασης του ΟΗΕ ως δεσμευτικού πλαισίου.
Με την επισήμανση ότι η νέα, πενταετής Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Αθήνας-Ουάσινγκτον "σφραγίζει την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και αποτελεί ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή μας", ο πρωθυπουργός ανέδειξε, σε δήλωσή του, τα "συν" της κίνησης.
Ο πρωθυπουργός κάνει λόγο για "επιτυχία της χώρας, της κυβέρνησης και του υπουργού Εξωτερικών" και επισημαίνει πως, μετά τη Στρατηγική Εταιρική Σχέση αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με τη Γαλλία, η Αθήνα προσθέτει έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των διμερών συμμαχιών της. "Θωρακίζοντας τα εθνικά της συμφέροντα και τον δυναμικό γεωπολιτικό της ρόλο. Ενισχύοντας την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά και τους διατλαντικούς δεσμούς. Αλλά και υπογράφοντας συμφωνίες που εκπέμπουν μηνύματα ειρήνης και σταθερότητας. Αυτή η θετική εξέλιξη είναι το αποτέλεσμα της μεθοδικής και συχνά αθόρυβης κυβερνητικής πολιτικής, που εξελίσσεται σταθερά, εδώ και δύο χρόνια, με άξονες την ενεργητική διπλωματία και την αμυντική εγρήγορση", τονίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. "Είναι μία Συμφωνία που κατοχυρώνει τα ελληνικά συμφέροντα, που δημιουργεί μία ασπίδα προστασίας της χώρας μας…Όπως και η προηγούμενη Συμφωνία που είχε υπογραφεί με τη Γαλλία, δεν στρέφεται εναντίον οιουδήποτε. Αντίθετα, δημιουργεί έναν άξονα σταθερότητας και βελτίωσης της ποιότητας της ζωής των κοινωνιών της περιοχής", σημειώνει ο Νίκος Δένδιας.
Διαβάστε ακόμα: