ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 14:16

Της Αναστασίας Κυριανίδη

Με μελανά χρώματα περιέγραψε το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης από το δεύτερο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Μίλησε για απώλεια οποιασδήποτε εμπιστοσύνης προς τη χώρα, δραματική πτώση συναλλαγών και συνεργασιών, αδυναμία συγκράτησης της αξίας του νέου νομίσματος, συνεχείς υποτιμήσεις, πληθωρισμό, δραματική πτώση του επιπέδου ζωής, πτώχευση και καταστροφή. Φέρνοντας, μάλιστα, το παράδειγμα της Αργεντινής, είπε πως σε αντίθεση με την Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες στην παραγωγή σόγιας και κρέατος.

Ο κ. Σημίτης χαρακτήρισε ανόητους όσους ισχυρίζονται ότι μπορούμε να πάρουμε μόνοι μας ένα δικό μας δρόμο. Η διεθνής αλληλεξάρτηση είναι κανόνας στο καθεστώς της παγκοσμιοποίησης που ισχύει σήμερα. Όλες οι χώρες εντάσσονται σε συστήματα σχέσεων για να πετύχουν τη βελτίωσης της θέσης του, σημείωσε χαρακτηριστικά και αναφέρθηκε στο παράδειγμα της μετανάστευσης, τονίζοντας ότι μια χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της το διογκούμενο κύμα που έρχεται.

Προειδοποίησε, ωστόσο, πως το Grexit πλανάται ακόμη: οι καταθέσεις έχουν συρρικνωθεί κατά 2,7 δισ. από τις αρχές του έτους. Το επιτόκιο για να δανειστεί η Ελλάδα από τις αγορές αυξάνεται συνεχώς. Οι επενδύσεις συρρικνώνονται. Χρειάζεται μία σοβαρή Ελλάδα, είπε.

Σε ερώτηση μάλιστα αν θεωρεί ότι υπάρχει κίνδυνος Grexit, ο κ. Σημίτης απάντησε καταφατικά, λέγοντας πως υπάρχει πολλή ανοησία τριγύρω.

Βολές κατά Κ. Καραμανλή - Γ. Παπανδρέου 

Όπως και στην πρόσφατη συνέντευξή του στο Capital.gr ο κ. Σημίτης άφησε ευθείες βολές κατά του Κ. Καραμανλή και κατά του Γ. Παπανδρέου. Ερωτηθείς σχετικά, δήλωσε πως τόσο το 2008 όσο και το 2009 αλλά και το 2010 η κατάσταση θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με διαφορετικό τρόπο. 

Εστίασε στην κυβέρνηση του 2009, λέγοντας πως κατήρτισε έναν προϋπολογισμό με τον οποίο αναγνώριζε μεν την ανάγκη μείωσης του χρέους, αλλά κυρίως ήθελε να ανταποκριθεί στις προεκλογικές της υποσχέσεις. Ο τότε πρωθυπουργός δήλωνε μάλιστα πως χρειαζόμαστε μόνο την ψυχολογική στήριξη της Ευρώπης.

Ξεχωριστά εκτίμησε ότι καμία χώρα δεν επιτυγχάνει τόσο υψηλά πλεονάσματα στο βάθος χρόνου που επιθυμούν οι δανειστές και χαρακτήρισε ανέφικτο το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ. 

Υπογράμμισε ότι επιδίωξη μας πρέπει να είναι να επανέλθει η ανάπτυξη. "Είναι γεγονός ότι οι υψηλές φορολογικές επιβαρύνσεις δεν συμβάλλουν στην επάνοδο της αναγκαίας εμπιστοσύνης και σε ένα αναπτυξιακό πρότυπο που θα φέρει θέσεις εργασίας" δήλωσε χαρακτηριστικά. 

Εκτίμησε ότι μια λύση για τη χώρα θα ήταν να παράσχουν οι εταίροι μια περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους. "Δεν σημαίνει οπωσδήποτε κούρεμα του χρέους το οποίο δεν θέλουν να ακούσουν", είπε και συμπλήρωσε πως θα μπορούσε να επιτευχθεί για παράδειγμα με περαιτέρω παράταση της ωρίμανσης, με περιόδους χάριτος, σταθεροποίηση στα δημόσια δάνεια της Ελλάδας ώστε να διασφαλιστεί ότι τα κόστη των τόκων θα παραμένουν σταθερά και σε περίπτωση που τα επιτόκια θα αυξάνονται διεθνώς.

Η σημερινή κυβέρνηση δεν ήθελε να περιορίσει τις δαπάνες και αυτό γιατί δεν ήθελε να δυσαρεστήσει ανθρώπους που ανήκαν στη δική της παράσταση. Οπότε αύξησε τη φορολογία, το οποίο και δέχτηκαν οι εταίροι.

Σημείωσε πάντως πως και οι εταίροι "ευθύνονται για την κατάσταση". Έπρεπε να δώσουν προσοχή στην προσπάθεια να μην χρειαζόμαστε άλλο της βοήθειά τους και δεν το έκαναν και τώρα φαίνεται πως η Ελλάδα θα χρειαστεί και νέο μνημόνιο. 

Οι Ευρωπαίοι δεν θα υποχωρήσουν στα ελληνικά αιτήματα

Ο κ. Σημίτης διαφωνεί με την άποψη ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ευνοϊκή θέση να προωθήσει τα αιτήματά της τώρα που οι χώρες της Ευρωζώνης προσπαθούν να αποφύγουν τις συγκρούσεις που θα δυσαρεστήσουν τους ψηφοφόρους τους. "Η υποχώρηση στην έκταση που διαδίδει η κυβέρνηση ως επιθυμητή, δεν θα υπάρξει", είπε. "Δεν έχουμε συμπαθητική στάση απέναντι στη στάση της ελληνικής κυβέρνησης".

Επίσης, υπογράμμισε ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει πρόβλημα εμπιστοσύνης και αυτό πρέπει να επιδιώξει πρώτα από όλα να λύσει μέσα από πρόοδο σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις.

Γίνονται συζητήσεις για ενιαία οικονομική κυβέρνηση στην Ευρωζώνη

Ο Κ. Σημίτης δεν δηλώνει απαισιόδοξος για την πορεία της Ευρώπης καθότι διαπιστώνει μια δυναμική ότι πρέπει να γίνουν βήματα προς τα εμπρός. Αυτό αποτυπώνεται, όπως είπε, στους πέντε δρόμους που περιέγραψε ο Jean Claude Juncker στη Λευκή Βίβλο του. Ο πρώην πρωθυπουργός εξήγησε πως υπάρχει πίεση για μία κοινή οικονομική διακυβέρνηση. Στην πορεία της μπορεί να προκύψουν διάφορες ομάδες κρατών που θα συνεργάζονται μεταξύ τους, μεταξύ των οποίων και ομάδες ιδιότυπων κρατών, όπως η Ελλάδα, που θα πρέπει να κάνουν μεγαλύτερη πρόοδο.

Ο κ. Σημίτης αποκάλυψε ότι έχουν γίνει συζητήσεις για περαιτέρω ενοποίηση που δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη. Αυτές προβλέπουν ένα ενιαίο κέντρο στο οποίο θα κυριαρχούν οι πιο μεγάλες οικονομικές δυνάμεις (Γερμανία, Γαλλία). Η Γερμανία προωθεί έναν μηχανισμό σύγκλισης για τον περιορισμό των δομικών διαφορών των κρατών της Ευρωζώνης που θα λειτουργεί κατά το πρότυπο των σημερινών διαρθρωτικών ταμείων με στοχευμένη χρηματοδότηση. Η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος είναι πιθανό να συνδυαστεί με μια ενιαία οικονομική κυβέρνηση για θέματα της Ευρωζώνης, σχέδιο που σύμφωνα με τον Κ. Σημίτη δεν είναι και τόσο μακρινό αφού ήδη περιλαμβάνεται στις υπό σκέψιν συζητήσεις.

Ως προς το ρόλο της Ελλάδας στο σύστημα αυτό, ο ίδιος ξεκαθάρισε πως το Grexit δεν αποτελεί επιλογή. Χαρακτηριστικά ανέφερε πως το αν μπορεί να αντέξει η χώρα τη συμμετοχή στην ΕΕ, είναι σαν να ρωτάς αν αντέχει ο άνθρωπος τη ζωή.

Ο κ. Σημίτης στάθηκε σε δύο σημαντικές εξελίξεις που διαμορφώνουν το διεθνές περιβάλλον για την Ελλάδα. Πρώτον, το 2017 είναι έτος εκλογών, με καθοριστικές αναμετρήσεις σε Γερμανία και Γαλλία που δεν αφήνουν ανεπηρέαστες τις άλλες χώρες και εγείρουν αβεβαιότητα στην ήπειρο. Δεύτερον, η αμερικανική πολιτική αλλάζει, με τον Donald Trump να κινείται προς διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που ακολουθούσαν οι προηγούμενοι. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, οι ΗΠΑ πέρασαν από το διεθνή ηγεμονισμό στον εθνικιστικό ηγεμονισμό. Θέλουν τώρα προς όφελός τους την προώθηση των ελεύθερων αγορών και τις εκτεταμένες συνεργασίες αλλά όχι του τύπου του ΝΑΤΟ, δηλαδή συνεργασίες που υποστηρίζονται από δικά τους χρήματα.

Τα αίτια της ελληνικής κρίσης

Ο Κ. Σημίτης εξήγησε πως οι αιτίες της ελληνικής κρίσης είναι βαθύτερες και μακράς διαρκείας και δεν περιορίζονται στην αλόγιστη σπατάλη από το 2004 και μετά. Στα προβλήματα, ανέφερε ενδεικτικά, τον κυρίαρχο ρόλο του κράτους στην οικονομική και κοινωνική ζωή, τη συντεχνιακή κοινωνική οργάνωση, το πελατειακό σύστημα, το εκτεταμένο σύστημα αυτοαπασχολούμενων (η Ελλάδα διαθέτει το μεγαλύτερο αριθμό δικηγόρων στην ΕΕ), το χαμηλό επίπεδο δημόσιας διοίκησης, τις καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης, την ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού συστήματος, τις επιχειρήσεις χαμηλής παραγωγικότητας ή τα προϊόντα που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των αγορών.

Ξεχωριστά ανέφερε πως η Ελλάδα δεν αξιοποιεί σε ικανοποιητικό βαθμό τις παρεσχόμενες από την Ευρώπη ενισχύσεις, αφού τα λεφτά δεν πάνε στον τελικό σκοπό τους. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι μία δόση, ύψους 25 δισ. ευρώ που έλαβε η Ελλάδα, αποτελείτο αποκλειστικά από χρήματα που είχε επιστρέψει ως αναξιοποίητα.

Σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πότε θα τελειώσει η κρίση. Την περίοδο 2009-2015 το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 25%, οπότε θα πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον κατά τόσο. Οι δανειστές προβλέπουν ρυθμό ανάπτυξης 2,7% το 2017, 3,1% το 2018 και 1,5% μέχρι το 2021. "Θα έχουμε κερδίσει αυτό που χάσαμε το 2030", είπε χαρακτηριστικά.